Een teken

Leo Mock z”l

vrijdag 23 november 2012

Nah, we hebben weer een bestand. Opluchting alom natuurlijk, behalve bij de inwoners van het Zuiden die zich bezorgd afvragen hoe lang dit gaat duren … Zij hebben dit helaas al vaker meegemaakt. Ongetwijfeld gaan allerlei wijzen zich nu bezighouden met voorspellingen over hoe lang dit bestand nu weer gaat duren.

Wat me weer aan die witz doet denken van die man die met een probleem tobt en tijdens het lopen een bordje ziet staan bij een voordeur: astroloog-paragnost-helderziende. Nou, denkt-ie, misschien maar eens proberen. Dus hij belt aan en hoort door de intercom een stem: ”Wie is daar?”. “Laat maar”, roept de man en loopt tobbend weer verder …

Overigens was ik u nog een antwoord schuldig van twee weken geleden. Naar aanleiding van het verhaal van Eliëzer die op zoek gaat naar een vrouw – Rivka/Rebecca – voor Jitschak, stipte ik het prangende probleem aan van de ‘voortekenen’. In de Talmoed en de Middeleeuwse commentatoren is dit een issue – magie, astrologie en pagaanse praktijken waren voor hen nog levendige facetten van het dagelijkse leven (van ons misschien ook, alleen staan we er niet zo bij stil en noemen we ze anders?). Het onderwerp is zelfs te vinden in de Sjoelchan Aroech, de 16e-eeuwse codex van rabbijn Josef Karo die later een haast heilige status zal krijgen. In Jore Dea, paragraaf 179, subparagraaf 4 lezen we:

Een huis, een kind en een vrouw – hoewel dit geen verboden magie is (nigoesj – vrgl. nicchisj), is er wel een teken. Glosse: als hij daarna 3x succes heeft of niet.

Dit betekent in gewoon Nederlands: een huwelijk, een verhuizing en een geboorte zijn belangrijke punten in het leven. Iemands geluk / levenskracht (mazal, vrgl. mazzel) kan dan een keerpunt nemen. Door goed op te letten of men hierna 3x slaagt, kan men dit als teken beschouwen dat het verder goed was, of dat men zich inderdaad op een negatief keerpunt bevindt. Op basis van deze in het verleden behaalde ‘resultaten’ zou je kunnen beslissen of je wel of juist niet verder in een zaak geld of moeite investeert of het op zijn beloop laat. Dit was de mening van Rasji (1040-1105). De tekst van de Sjoelchan Aroech vervolgt:

En ook is het toegestaan om aan een kind te vragen: ‘lees je vers voor’.

Men geloofde dat in de Tora bepaalde kennis is opgeslagen over het universum en het individu – de mens werd overigens vaak gezien als microkosmos. Wanneer je een kind al lerende aantreft mag je hem vragen om het vers te lezen waar hij net mee bezig was, en de tekst te zien als aanwijzing voor wat je nu verder moet doen. Kinderen werden als zuiverder gezien dan volwassenen die immers vaak zondige gedachten kennen – vandaar dat men juist een kind uitkoos.

We geen weer even verder met de tekst:

Er zijn meningen die zeggen dat een mens een teken voor zichzelf mag bepalen van iets dat zich zal aandienen in de toekomst, zoals Eliëzer de dienaar van Awraham deed of Jonathan (zie I Samuel 14:9). Anderen verbieden dit juist. En wie in volmaaktheid / simpelheid voortgaat en 'vertrouwt op de Eeuwige zal door liefdadigheid omringd zijn' (Ps. 32:10)

In normaal Nederlands staat hier: volgens sommigen is het toegestaan om een bepaald teken te kiezen dat zich zal voordoen of juist niet, om op basis daarvan een besluit te nemen. Anderen verbieden dit omdat ze dit magische praktijken vinden. Het beste is om volledig op God te vertrouwen, en dan zal het altijd wel goed aflopen – men zal door liefdadigheid omringd zijn …

Vooruit, nog één witz over de toekomst voorspellen aan de hand van tekenen:

An old Jew and a young Jew are traveling on the train. The young Jew asks: "Excuse me, what time is it?"
The old Jew does not answer.
"Excuse me, sir, what time is it?"
The old Jew keeps silent.
"Sir, I'm asking you what time is it. Why don't you answer?!"
The old Jew says: "Son, the next stop is the last on this route. I don't know you, so you must be a stranger. If I answer you now, I'll have to invite you to my home. You're handsome, and I have a beautiful daughter. You will both fall in love and you will want to get married. Tell me, why would I need a son-in-law who can't even afford a watch?"
bron: Jewish Jokes

Ondertussen wordt er in de wetenschap volop ‘magie’ beschreven, alleen noemen we dat nu een prognose of iets dergelijks. Kijk maar op nu.nl:

De omvang van spieren voorspelt bij mannen mogelijk de kans op het bereiken van een hoge leeftijd. Dat blijkt uit een onderzoek van het Zweedse Karolinska Instituut, waarvan de resultaten verschenen in het British Medical Journal.
Meer dan een miljoen 16- tot 19-jarige dienstplichtige jongens deden 3 keer een test waarbij bekeken werd hoe sterk hun spieren waren. Ook hun BMI en bloeddruk werden gemeten. Daarna werden ze 24 jaar lang gevolgd om te zien wie er vroegtijdig zou overlijden (…) De deelnemers die als tiener bovengemiddeld scoorden bij de spiersterktetesten, bleken 20-35 procent minder risico te lopen op vroegtijdig overlijden als gevolg van hart- en vaatziekten of overige oorzaken. Hun kans op zelfdoding bleek 20-30 procent lager te zijn. Hun risico op psychische aandoeningen, zoals schizofrenie of een depressie was 65 procent lager.
Lees zelf maar verder …

En wat gaan we eigenlijk met die wetenschap doen? Iemand met weinig spieren een hogere premie laten betalen? Of juist een lagere want ze worden niet oud … Een dna-spierbank van alle mannen? Enfin …

Of deze:

Amerikaanse wetenschappers hebben een variant van een gen ontdekt die de biologische klok van het lichaam regelt, deze kan zelfs het tijdstip van de dag voorspellen waarop je zal sterven. Het gen werd bij toeval ontdekt tijdens het onderzoek naar de ontwikkeling van ziekten als Parkinson en Alzheimer, zo bericht een Belgische krant. Lees hier verder.
Tja, hoe hard zijn deze voorspellingen en nogmaals, wat doen we er mee?

Of deze:

'Herstel spraak na beroerte beter voorspelbaar' - Hoe goed patiënten in de week na een eerste beroerte correct woorden kunnen formuleren, voorspelt grotendeels hoe zij na een jaar weer kunnen praten. Bron: nu.nl.

En ... één advies van mij, blijf gewoon zelf nadenken:

'Gen voorspelt hoe mensen met adviezen omgaan' - Amerikaanse wetenschappers hebben een specifieke genvariant ontdekt die er voor zorgt dat mensen meer op advies van anderen afgaan (…) Genetische factoren kunnen volgens de Amerikaanse wetenschappers bij sommige mensen dan ook leiden tot een soort tunnelvisie (…) Volgens de onderzoekers hoeft ‘genetische vatbaarheid’ voor adviezen geen nadeel te zijn. Vaak is het namelijk veel efficiënter om af te gaan op instructies, dan om iets met vallen en opstaan te leren door eigen ervaringen … Lees hier verder op nu.nl.

Jaja, ons advies: blijf luisteren naar ons advies hoewel een gen voorspelt hoe je daar mee omgaat, etc. etc . Wij van WC-eend adviseren WC-eend (raar accentje trouwens).

Sjabbat sjalom

7 + 1 = ?

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Columns 2009

Columns 2008

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.