Dawwenen op het juiste moment

Leo Mock z”l

vrijdag 27 november 2009

Vanochtend – donderdagochtend – kreeg ik een mail van een bevriende rabbijn in Nederland (dat zijn er niet zo veel ☺ ...). Daarin werd verwezen naar een segoela die in een oud kabbalistisch boek zou zijn gevonden aangaande deze donderdag. Een segoela is een soort kabbalistisch-magisch middel om iets te bereiken. Enfin, die rabbijn uit Nederland stuurde aan zijn kennissen en vrienden het verzoek rond om rekening te houden met de oude kabbalistische gewoonte om op deze donderdag 26 november te dawwenen (bidden), en wel tussen 14.30 en 14.51 uur. Omdat dit tijdstip een welwillend moment in de Hemel is. Omdat ik hier nog nooit van gehoord had, begon ik te googlen ... Al gauw vond ik het zelfde bericht terug op websites in Israël. In het boek Briet Menoecha zou staan geschreven dat:

“in het negende jaar van de Jubel-cyclus is een uitverkoren jaar, de negende maand is de beste maand onder de goede maanden, en een maand van Goddelijke welwillendheid, en de negende van die maand is het beste van de hele maand, en het negende uur van die dag is een goed uur en het beste van alle uren op de dag”.

Sommige Middeleeuwse rabbijnen hanteren het oude systeem van het tellen van jaren volgens 50-jarige cycli, waarbij er in elke cyclus van 50 jaar 7 cycli zijn van 7 jaar. Elk 7e jaar is een bijzonder jaar (sjemita) en na 7 cycli van 7 jaar volgt het 50e jaar – het Jubeljaar – dat een heilig jaar is. Een dergelijke manier van tijdsberekening werd ook in de Tweede Tempelperiode toegepast. Men hield exact bij in welke Jubelcyclus men was, en welk jaar binnen die cyclus zelf. Maar ja, ik had ook nooit van het boek Briet Menoecha gehoord, dus verder googlen maar weer ...

Het boek Briet Menoecha wordt aan rabbi Awraham me-Rimon Ha-Sefardi toegeschreven, ook wel bekend onder de naam Awraham ben Jitschak uit Granada (Spanje, 13e-14e eeuw). Om het ingewikkelder te maken, zijn er meerdere mensen met de naam Awraham ben Jitschak actief in de Middeleeuwen, ongeveer in hetzelfde gebied. Zo is er de al eerder genoemde Awraham ben Jitschak uit Granada, Awraham ben Jitschak uit Narbonne en een Awraham ben Jitschak uit Girondi. Vandaar dat sommigen het boek Briet Menoecha aan Awraham ben Jitschak uit Narbonne toeschrijven, die echter in de 12e eeuw leefde. Het boek Briet Menoecha werd door rabbijn Chaim Vital aangeprezen als een zeer diep kabbalistisch boek. Vandaar dat we deze bovengenoemde kabbalistische remedie ook aantreffen in latere kabbalistische boeken, zoals Chessed Le-Awraham die eveneens vindt dat dit tijdstip een moment is dat zeer geschikt is voor succes.

Israëlische rabbijnen berekenden dat het gaat om het tijdstip tussen 13.43 en 13.56 uur op deze donderdag. Hierbij houdt men maar liefst rekening met 5 verschillende visies ten aanzien van het moment waarop de dag begint en eindigt volgens grote rabbijnen uit het verleden. U dacht dat bij alle Joden de dag op hetzelfde moment begon? Mis! Ruwweg bestaan er de volgende meningen: de dag begint bij het ochtendgloren (het eerste licht), of de dag begint op het moment dat de bol van de zon zichtbaar is (later dus). Over de manier van berekenen van het ochtendgloren bestaan, Baruch Hasjem, twee methodes. Dan, het einde van de dag: is dat met zonsondergang, of juist wanneer de sterren zichtbaar zijn? Wat betreft de zichtbaarheid van de sterren zijn er natuurlijk ook op zijn minst 2 meningen.

Maar, wanneer dus in Nederland? In een eerste mail ging het om 14.30 – 14.51 uur, maar dit werd later weer betwijfeld door de rabbijn zelf die het mailtje had verzonden – hij zou een fout gemaakt hebben in de berekening. Ondertussen bemoeide een andere rabbijn in Nederland zich er mee en beweerde dat het om het tijdstip 13.43 – 13.56 gaat, dezelfde tijd als in Israël! Vandaar dat de tijd werd bijgesteld: 13.43 – 14.00 uur. Wel vreemd dat het dezelfde tijd zou zijn – of zeer dicht daarbij – als in Israël, terwijl wij in Nederland een stuk noordelijker liggen, zo’n 20 graden NB. Na enig rekenwerk zag ik echter dat het wel aardig klopte, met een afwijking van hier-en-daar wat minuten. Om helemaal zeker te zijn zou je volgens mij van 13.38 tot 14.07 uur moeten bidden. Maar ik bemoei me er maar niet meer tegen aan ...

Wanneer u dit leest heeft u er natuurlijk niets meer aan, omdat het inmiddels al vrijdag is. Tenzij u net als ik die mails heeft gekregen in uw mailbox. Maar geen nood, over 7 jaar schijnt dit verschijnsel zich weer voor te doen, dus even geduld. Ikzelf ben wel door de magie van tijd binnen de orthodoxe religie gefascineerd. En zo erg is het toch niet om allemaal op hetzelfde tijdstip een moment van bezinning in te plannen?

Misschien vind u het allemaal wel narrisjkeit en gaat u over 7 jaar gewoon door met wat u aan het doen bent, op het negende uur, van de negende in de maand, in de negende maand ...

8 + 1 = ?

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Columns 2009

Columns 2008

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.