Schaarste

Leo Mock z”l

vrijdag 19 november 2010

De afgelopen week heb ik natuurlijk veel amusement beleefd aan de PVV-soap. Het begint steeds meer op de betere persiflages van de Tegenpartij-sketches van Jacobse & Van Es te lijken. Inmiddels ben ik een businessplan aan het schrijven voor een kansspel waarbij mensen kunnen stemmen – na ingebeld te hebben tegen betaling uiteraard – op welk PVV-kamerlid nu weer negatief in het nieuws zal gaan komen. Mogelijk zullen we het inmiddels afgetreden PVV-kamerlid Sharpe benaderen om dat inbelsysteem op te zetten. Naar men zegt schijnt hij daar heel handig in te zijn, gezien zijn eerdere zakelijke activiteiten (kuch) in Hongarije. Dan laten we de server lekker in Oost-Europa draaien of in het Verre-Oosten waar men wat minder streng is met allerlei wetgeving en zo (globalisatie, nietwaar?).

Afgelopen dinsdag was het overigens weer zo ver. Weet u nog de gekte rond 10 oktober – ‘10-10-10’? Welnu, afgelopen dinsdag was de Joodse kabbalistische variant weer langsgekomen – ik schreef hier vorig jaar al over. Dinsdag brak namelijk rond de middag weer een bijzonder tijdstip aan: Het was het 9e uur van de 9e dag van de 9e maand in de Joodse kalender. Volgens een kabbalistische oude bron gaat het overigens om het 9e jaar van een 50 jarige cyclus – met andere woorden dit bijzondere moment zou zich slechts eens in de 50 jaar voordoen. Huidige kabbalisten hebben blijkbaar minder geduld en vinden elk jaar dat het ‘ook al bijzonder genoeg is’ wanneer het niet het 9e jaar is van de 50-jarige cyclus uit de Bijbel (zie Sjemot / Lev. 25). Dat het in Israël allemaal een stuk serieuzer wordt beleefd dan wij uit het nuchtere (kuch) Nederland zouden bevroeden, blijkt uit een artikel in de Yediot Acharonot.
In de oude kabbalistische bron stond namelijk dat wie op dat bijzondere moment geboren zou worden, zeer veel succes zal hebben en een koning zal worden – nu zijn alle Joodse kinderen natuurlijk genieën en prinsen/prinsessen volgen hun ouders, maar deze zal blijkbaar nòg genialer en succesvoller zijn ... U voelt hem al aankomen: rabbijn Menachem Borstein – hoofd van het Pu’ah Instituut dat zich bezighoudt met vruchtbaarheid, voortplanting en zwangerschap in het licht van de halacha – kreeg verschillende vragen van ouders of ingrijpen toegestaan is om de vrouw te laten baren tijdens dit bijzondere 9e uur. Borstein: “wanneer het gaat om slechts een matig ingrijpen zoals door middel van reflexologie of ‘stripping’ (huh? Wat-is-dat-nou-weer?) om de bevalling te versnellen dan is dat toegestaan. Maar als het gaat om chemische (bijvoorbeeld weeënopwekkende middelen) of chirurgische ingrepen dan is dat verboden”.

Maar niet alleen een kind dat geboren wordt op dat tijdstip is bijzonder. Ook gebeden die dan worden uitgesproken, zullen eerder verhoord worden, ja zelfs wonderen kunnen verrichten – belooft kabbalist Jitschak Bazri – zoon van David Bazri, de dibboekuitdrijver (kuch) waarover ik ook al eens eerder heb geschreven. Afgelopen dinsdag zou één en ander zich hebben afgespeeld tussen 13:43 en13:52 Israëlische tijd. Dit jaar was u te laat – maar laat volgend jaar niet aan u voorbijgaan!

Vandaag – donderdag – is het ook een bijzondere vastendag. Welke vastendag zult u zich lichtelijk paniekerig afvragen. “Ik dacht dat we nèt Jom Kipoer al weer hadden gehad...?” Geen zorgen: het is namelijk een vastendag die speciaal is uitgeroepen door het Israëlische Opperrabbinaat, vanwege de droogte. “De droogte is het gevolg van onze vele zonden”, zeiden ze. ‘Speak for yourself’ denk ik dan altijd – beide rabbijnen kwamen immers eerder in opspraak ... De afgelopen weken was het namelijk nog steeds veel te warm in Israël – enkele dagen geleden werd er 33 graden in Tiberias gemeten! Er is geen regen gevallen en alles is kurkdroog. Het meer van Kineret schijnt zouterig te worden door het tekort aan regenwater. Kortom tijd voor actie! Vandaag dus een vastendag vergezeld van speciale smeekgebeden om regen. Ook zullen er extra veel psalmen gelezen worden. Het Misjna- en Talmoedtraktaat Ta’aniet draait nu juist hierom; wat doe je als er geen regen valt? Het behandelt de verschillende reeksen aan vastendagen die hiervoor moeten worden ingesteld. Vastendagen die steeds strenger worden totdat ze het niveau hebben bereikt van Jom Kipoer – dus ’s avonds beginnen en zo. Geen pretje vroeger, en droogte is ook vandaag de dag geen lolletje – ga eens in Afrika kijken (understatement ...). Metzger – de Asjkenazische opperrabbijn waarover het NIW eerder al veel positiefs te melden had (kuch) - heeft er het volste vertrouwen in:
“vorig jaar zaten we precies in dezelfde situatie toen midden in de winter (ik denk dat-ie herfst bedoelt ...) de regens nog steeds uitbleven. Nadat we de tekst van het speciale gebed in alle gemeentes van Israël hadden verspreid en er gebedsdiensten voor regen werden gehouden, begonnen de regens te vallen tegen het einde van de winter en zo werd een droogte voorkomen. We moeten bidden dat het ook dit jaar zo zal gebeuren”.

Prachtig natuurlijk allemaal. De idee dat er een verband is tussen de hoeveelheid regen en ons morele gedrag, zit natuurlijk al diep in de Tora verankerd, en is ook veelvuldig terug te vinden in de rabbijnse traditie. Maar zijn er ook praktische rationele manieren om met waterschaarste om te gaan? Zullen we beginnen met de religieuze zaken? Handenwassen vóór en na een maaltijd is een gebruik. En natuurlijk na toiletbezoek. Maar tegenwoordig gebruikt men daar erg veel water voor – veel meer dan halachisch gezien nodig is. Hoewel een enkele rabbijn daar al over schreef, liggen weinig religieuze Joden in Israël daar wakker van, denk ik – maar misschien vergis ik me. Dan is er natuurlijk het mikve, het rituele bad dat gebruikt wordt door vrouwen na hun menstruatie ... en door mannen dagelijks als ze in een mystieke traditie zoals het Chassidisme staan. Ook niet echt waterbesparend denk ik dan. Kunnen we dat water niet hergebruiken? (geldt natuurlijk ook voor zwembaden ...) Dus: oproepen tot gebed en vastendagen is prima, maar dan ook graag met een oproep van geestelijke leiders om spaarzaam met water om te gaan ...

Nog één tip: zou u onverhoopt plannen hebben om naar België te verhuizen, denk daar dan nog even over na. Kijk hier.

Sjabbat sjalom en alvast een goede voorbereiding op Chanoeka!

Tip: sla genoeg olie in om heel Chanoeka door te komen – een latkeschaarste zit in een klein hoekje ...

8 + 3 = ?

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Columns 2009

Columns 2008

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.