Dimitri

Harry Polak

vrijdag 16 augustus 2019

Verhulst is een heel verdienstelijke Vlaamse schrijver. Hij schreef het Boekenweekgeschenk in 2015 met de titel De zomer hou je ook niet tegen. De helaasheid der dingen kreeg de Gouden Uil Publieksprijs en werd verfilmd. Met Godverdomse dagen op een godverdomse bol haalde hij de Libris Literatuurprijs binnen. Zijn werk is verschenen in zo’n twintig talen.

Veel aandacht kreeg ook Bloedboek, waarin Verhulst de eerste vijf Bijbelboeken (de Tora dus) navertelt op zijn manier. God, Jodendom en ook Joden komen er niet genadig vanaf, wat leidde tot een zeer kritische recensie uit rooms-katholieke hoek, een prikkelend interview met de schrijver in Trouw en een open brief van de Belgische Ludo Abicht.

Verhulst is ook te beluisteren over dat boek in het VPRO-radioprogramma Nooit meer slapen. Daarin noemt hij zich agnost en geen atheïst. Bloedboek rammelt aan alle kanten als het gaat om gedegen kennis en interpretatie van de Tora. Het is in sappig Vlaams geschreven.

Voor wie het nog niet weet, op 27 juli publiceerde de linkse Belgische krant De Morgen (oplage circa 50.000) een column van Dimitri Verhulst onder de ronkende titel ‘Er is geen beloofde land. Er is gestolen land’. Het maakte wel wat los: één van de eersten die reageerde, was mediene-opperrabbijn Jacobs op Joods.nl. Het Nederlandse CJO bleef niet achter met een venijnig commentaar. CIDI volgde. Ook Hans Knoop, woonachtig in België en woordvoerder van de Belgische pendant van het CJO, genaamd Forum der Joodse organisaties, brandde los. Zelfs internationaal en in Israël werd de column opgepikt door Jewish Telegraph Agency, Haaretz en Times of Israel.

Aan al die terechte reacties op zijn giftige column hoef ik niets toe te voegen. Ik wil er nog wel het volgende over kwijt. Wat mij opvalt, is dat Dimitri Verhulst een fraai exemplaar is van iemand die kennelijk wil afrekenen met de rooms-katholieke religie uit zijn jeugd en in zijn vaderland, doch zich ook wat plaatsvervangend richt op Joden als ‘uitvinder’ van de Bijbel en ‘grondlegger’ van het christendom. Het christendom heeft zeker Joodse wortels, net als de islam. Christenen benadrukken dat naar mijn idee te veel, zoals moslims het te veel naast zich neerleggen. Het christendom is geen gemankeerd jodendom of zoiets, het is gewoon een aparte religie. De christenen hebben er vanuit het jodendom iets geheel eigens van gemaakt. Dat is prima, maar gebruik het niet vóór (filosemieten) of tégen (christelijke antisemieten) Joden en jodendom. Bloedboek heeft maar ten dele te maken met de boeken die volgens de traditie aan Mozes worden toegeschreven. Er komt veel moord en doodslag in voor én een wraakzuchtige God. Eerlijkheidshalve moet je dan óók melding maken van humane Bijbelse wetten als: zorg voor weduwen, wezen, vreemdelingen en meer van dat fraais. Plus een Godheid die zich laat aanspreken, zelfs tegenspreken en vermurwen door de mens. Moslims vinden dat maar godslasterlijk.

Verhulst laat zich ook kennen als antizionist pur sang. Uiteraard komt hij dan met klinkklare boosaardige onwaarheden als: Joden hebben het land gestolen en Palestijnen worden aan de vleet vermoord. Er wás geen bestaand land Palestina met Palestijnen als enige bewoners die eruit werden gezet door Joden. Joden kunnen best wat voor elkaar krijgen, een bestaand land ontmantelen, lukt hen echt niet. Het Britse mandaatgebied Palestina werd in de dekolonisatieperiode verdeeld tussen Arabieren en Joden die daar woonden. Arabieren waren duidelijk in de meerderheid; maar zij hebben hoe dan ook de macht van het getal, want de Joden zijn maar een klein volk. Er kwamen extra Joden bij als ‘thuiskomers’, net zo goed als er zich Arabieren als ‘seizoenarbeiders’ voegden bij de andere Arabische inwoners. Joden kochten land aan, van grootschalige diefstal kan je niet spreken zonder de werkelijkheid geweld aan te doen. Er vallen veel Palestijnse doden, te veel. Er vallen ook doden aan Joodse kant, ook te veel, zij het minder. Als je Israël veroordeelt als moordregime, sluit dan niet de ogen voor de effectieve moordpropaganda aan de andere kant. En als je het zo graag opneemt voor Palestijnen, ieders goed recht, wees dan eerlijk: kijk niet alleen naar Palestijnse doden door Israëlisch toedoen, open je ogen net zo goed voor Palestijnse doden in Syrië. Daar zijn geen Joden bij betrokken, doch dat mag geen reden zijn om daar stil over te blijven. Stilte die ook opvalt als het gaat om het lot van Palestijnen in de Arabische wereld, met inbegrip van de Palestijnse gebieden ‘Hamastan’ en ‘Abbastan’. Dan kan je duizend maal beter als Arabier (Palestijn) in Israël leven. Minderheid, dat wel, maar mét burgerrechten.

Verhulst citeerde in zijn column Serge Gainsbourg. Fout geciteerd, in ieder geval vals vertaald. Waaruit maar weer eens blijkt hoe slecht Verhulst Joden als volk met een eigen religie snapt. Gainsbourg zei: “Juif, c'est pas une religion! Aucune religion ne fait pousser un nez comme ça!”

Verhulst kan zich beter houden bij katholieken en goddelozen in het Vlaamse land dan zich met zijn gebrekkige, eenzijdige bagage te wagen aan het Midden-Oosten. Dat is voor hem een brug te ver.


Hieronder de column uit De Morgen.

‘Er is geen beloofde land. Er is gestolen land

Dimitri Verhulst (46) is schrijver. ‘De pruimenpluk’ is zijn jongste boek.

Omdat God zo Zijn lievelingen heeft en Zijn uitverkorenen hun privileges horen te hebben, werden in 1948 de Palestijnen uit hun woonplaatsen verdreven ten gunste van Gods dotjes. Mozes had het opgeschreven, het uitverkoren volk hoorde daar en nergens anders, dus dat telde wel even als argument. De Verenigde Naties kunnen net zo goed het heliocentrisme afschaffen.

Serge Gainsbourg, zelf met een bloedlijn waar antisemieten hun messen van gaan wetten, was daar laconieker in en zei: “Jood-zijn is geen godsdienst; er is geen enkele God die Zijn schepsels zo’n lelijke neus zou geven.”

Praten met uitverkorenen is lastig. Zodra je over Israël en het lot van de Palestijnen begint, kijken ze je aan alsof je de Holocaust zelf hebt onderschreven, hetgeen je reinste quatsch is, en ten tweede een veel te gladde calimero-houding is om lekker zelf te blijven onderdrukken. De scheve redenering: ik ben een racist omdat ik aanklaag dat 2,3 miljoen Palestijnen afhankelijk zijn van noodhulp, en 1,6 miljoen van hen ondervoed zijn. Een halve Hitler ben ik wanneer ik versteld sta van de slaapliedjes die de wereldleiders voor elkaar zingen, terwijl er de afgelopen 17 jaar om en bij de 10.000 Palestijnen werden vermoord. Israëlische kogels kennen geen tien geboden.

Bij Comma Press is nu een boek uit met twaalf Palestijnse sciencefictionverhalen, die zich allemaal afspelen in het jaar 2048. Precies een eeuw na de Nakba dus. En ik word er stil van wanneer ik lees dat mijn Palestijnse collega’s sciencefiction een luxe vinden. Het genre wordt door hen zo goed als nooit aangeraakt. Want: er is geen toekomst!

Wie dagelijks in de dystopie leeft, zijn leven riskeert door naar zijn werk te gaan, wie zijn identiteitskaart twintig keer per dag moet tonen en meer kilometers prikkeldraad dan verlichtingssnoeren heeft gezien, die heeft een andere visie op literatuur. De onderwerpen in de Palestijnse roman zijn schaars, en met reden. Noodzakelijke boeken zijn het, en de namen van hun schrijvers zouden moeten ronken in onze boekenkasten: Mazen Maarouf, Tasnim Abutabikh, Ahmed Masoud, Saleem Haddad, Samir El-Youssef…

Bij ons vragen schrijvelaars beurzen aan om ergens in een chalet in Canada rustig en ongestoord te kunnen schrijven. Deze mensen pennen hun novellen bij elkaar tussen twee raketinslagen door, met een rammelende maag, en met een kind dat op straat nog een verloren ooglid zoekt. Zo er na een dag overleven tenminste nog voldoende moed kan worden opgedolven om te schrijven. Voor de mooie, 22-jarige, zeer beloftevolle Mohanned Younis was het op. De aanstaande koning van het kortverhaal. Hij beroofde zich van het leven.

Er is geen beloofde land. Er is gestolen land. Er zijn gestolen levens.’

8 + 1 = ?
Op 9 augustus plaatste De Morgen een aantal reacties op de column van Dimitri Verhulst. Ook de samensteller van het boek met Palestijnse schrijvers waarnaar Verhulst verwijst, reageerde. Die reactie is nogal dodelijk. Lees maar. PALESTIJNSE ZAAK BEZOEDELD Als samensteller van Palestine +100, het boek dat Dimitri Verhulst vermeldde in zijn column, en namens de uitgever en alle Palestijnse medewerkers van het boek, veroordeel ik voluit de antisemitische toon en taal in Verhulsts stuk. Voor een Palestijn is er niets bedroevender dan te zien hoe onze zaak misbruikt wordt voor antisemitisme. Er is geen excuus voor het belachelijk maken van gelijk wie omwille van een geloofsovertuiging, ook niet om een politiek punt te maken. De Palestijnse zaak is per definitie een antiracistische zaak. Het is een zaak die gesteund wordt door mensen van elke mogelijke overtuiging, aangezien ook het Palestijnse volk niet samenvalt met een of ander geloof. Dit artikel bezoedelt onze zaak. Misschien dacht Verhulst dat hij met deze goedkope en walgelijke grappen makkelijk punten zou kunnen scoren. Blijkbaar realiseert hij zich niet dat er niemand die gemakkelijke punten zal uitdelen, althans niet in de pro-Palestijnse beweging. Verhulst heeft ons boek duidelijk ook niet gelezen. Anders had hij wel geweten dat een schrijver als Tasnim Abutabikh, die hij vernoemt, niet eens boeken heeft om te laten ‘ronken’ in onze boekenkasten. Abutabikh publiceerde immers alleen nog maar een kort verhaal – in dit boek. Er is weinig dat de Palestijnse zaak meer beschadigt dan dit: mensen die lui meelopen met de massa en die racistische beledigingen maken of verspreiden om een zaak te steunen die ze blijkbaar amper begrijpen. Wij steunen dan ook de vraag om dit artikel te verwijderen. We vinden evenwel niet dat dit een strafzaak moet zijn. Het zou constructiever zijn om het artikel te verwijderen en een gesprek te organiseren tussen de auteur, het Forum van Joodse Organisaties en een vertegenwoordiger van de Palestijnse stemmen in ons boek over de woede die is opgewekt en de pijn die gevoeld is. Basma Ghalayini, Dublin

Columns 2024

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.