The Power of Positive Thinking misbruikt

Eva van Sonderen

vrijdag 6 november 2020

De Amerikaanse verkiezingen gaan hier natuurlijk niet ongemerkt aan ons voorbij. Ik lees via Yahoo net een artikel over Amerikaanse gezinnen die uiteen vallen door de ruzie tussen stemmers op Trump en stemmers op Biden. Die polarisatie speelt hier ook.

Een Amerikaanse vriendin van mij heeft haar stembiljet voor Biden tijdig opgestuurd maar is toch bevreesd dat haar stem verloren gaat, gezien de staat van de Israëlische posterijen en de eventuele sabotage in de Verenigde Staten. Een Nederlandse vriendin is vurig voor Trump en vind dat ik de verkeerde kranten lees, ik zou beter Caroline Glick in The Jerusalem Post kunnen lezen. Op mijn mailadres krijg ik, waarschijnlijk dankzij Big Brother Facebook, iedere dag een mail van de Trump-campagne met het verzoek om een donatie die onmiddellijk zal worden verdubbeld. Ik kan unsubscriben wat ik wil, de volgende dag arriveren er weer twee of meer. (Terwijl niet-Amerikanen helemaal niet mógen doneren aan de verkiezingscampagne.)

Vandaag, 3 november, de laatste opiniepeiling van het Israel Democracy Institute: op de vraag welke presidentskandidaat beter zou zijn voor Israëls belangen, prefereert 70 procent van de Joodse Israëli’s Trump; 13 procent Biden; 33 procent weet het niet. Natuurlijk, Trump heeft Jeruzalem erkend als Israëls hoofdstad en de Amerikaanse ambassade daar naartoe verplaatst; de Abraham-Akkoorden met de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein zijn tijdens zijn regeerperiode gesloten; hij heeft de Golanhoogte erkend als Israëlisch gebied; heeft de V.S. teruggetrokken uit de nucleaire overeenkomst met Iran; en de door Jared Kushner opgestelde ‘Deal van de Eeuw’ kent Israël meer gebiedsuitbreiding toe dan enig ander plan, al blijft het waarschijnlijk op de tekentafels liggen. Volgens een peiling van het Israel Democracy Institute denkt 70 procent van de Joodse Israëli’s dat Trump beter is, 13 procent prefereert Biden, 17 procent weet het niet. Van de zich als ‘rechts’ beschouwende ondervraagden denkt 82 procent dat Trump beter is; van de ‘centristen’ 62 procent en van de ‘linkse’ respondenten toch nog 40 procent. Van de Arabische Israëli’s prefereert 36 procent Trump; 31 procent Biden; 33 procent weet het niet.

In een nogal onthullende familiegeschiedenis Too much and never enough heeft Mary Trump, nicht van Trump en klinisch psychologe, Donalds vader Fred beschreven als een “hoogfunctionerende sociopaat”. Volgens haar is Donald Trump het product van enerzijds emotionele verwaarlozing (zijn moeder was door ziekte lange tijd afwezig in zijn vroege kindertijd), en anderzijds agressieve psychologische druk van zijn vader om succes te hebben, ten koste van alles. Agressie werd door Fred Trump beschouwd als een deugd, empathie en vriendelijkheid als zwakte. Volgens Mary heeft Trump daardoor een narcistische persoonlijkheidsstoornis ontwikkeld. Daarnaast wijst ze op een ander component van Trumps persoonlijkheid: zijn geloof in de kracht van positief denken.

In 1952 verscheen het boek The Power of Positive Thinking, geschreven door Norman Vincent Peale, een dominee van de hervormde kerk. Het boek had een enorm succes, het stond 186 weken op The New York Times bestseller lijst, er werden vijftien miljoen van verkocht en het werd vertaald in vijftien talen. “Als je je gedachten verandert, kun je je leven veranderen” was het kernthema. Iedere negatieve gedacht diende te worden omgezet in een positieve. De combinatie van christelijk geloof en pragmatisme is iets typisch Amerikaans; het is nog steeds een kernthema van veel new age zelfhulpboeken, tot aan Louise Hay toe. In Peale’s tijd kwam er vanuit de reguliere geestelijke gezondheidszorg wel kritiek op, omdat er geen ruimte werd gegeven aan natuurlijke menselijke ervaringen van verdriet, boosheid of depressie. Het boek werd “de bijbel van de Amerikaanse zelfhypnose” genoemd, Peale werd uitgemaakt voor een zwendelaar en zijn kerk werd als sekte aangemerkt. Omdat hij de christelijke boodschap met voor die tijd nieuwe, handige marketingmethodes uitdroeg, kreeg Peale ook het etiket “God’s salesman”. Fred Trump nam zijn gezin soms mee naar de dienst in de Marble Collegiate Church van Peale in Manhattan. Donald Trump heeft daar goede herinneringen aan en spreekt gloedvol over Peale’s preken: “je kon er de hele dag naar luisteren, one of the greatest speakers I’ve ever seen.” Zijn eerste huwelijk, met Ivana, werd in dezelfde kerk voltrokken. Hij heeft Peale herhaaldelijk geprezen als iemand die een vormende invloed op hem heeft gehad. In een interview in 2009 (in Psychology Today) verklaarde hij dat Peale’s boek hem had geholpen zijn miljardenschulden te boven te komen: “I am a firm believer in the power of being positive.” (Met dit ferme geloof en de dreiging van een ferme batterij advocaten wist hij de Deutsche Bank om te praten om een groot deel van zijn schulden af te schrijven.)

Een narcistische persoonlijkheidsstoornis gecombineerd met een rotsvast geloof in positief denken, dat verklaart waarom Trump alleen in hyperbolen lijkt te kunnen spreken: “we created the greatest economy in the history of our country”; “we had the best stock market price ever”; “we are taking care of the elderly like nobody’s ever taken care of them”(citaten uit het afgebroken CBS 60-minutes interview met Lesley Stahl).

Het verklaart waarom de president het prettiger vindt om als een cheerleader de bevolking gerust te stellen over Covid-19 en voortdurend de magische formule uit te spreken “dat het plotseling zal verdwijnen”, dan om naar de informatie te luisteren die hij van medici en andere deskundigen krijgt. Trump wil geen vervelende boodschappen horen, en zéker niet doorgeven. En kennelijk spreekt dit doorgeslagen positivisme een deel van de Amerikaanse bevolking aan, de mensen die hun banen door de globalisatie hebben zien verdwijnen en die verlossende woorden willen horen, niet nog meer ellende. Helaas laat ontkenning van de groeiende besmettingscijfers die cijfers niet verdwijnen. En in plaats van toe te geven dat het regeringsbeleid wat betreft de coronacrisis heeft gefaald, wordt de schuld gegeven aan anderen, dr. Fauci bijvoorbeeld, of de ‘fake media’, waarvan Trump er steeds meer ontdekt, zelfs Fox News schijnt daar nu bij te horen.

De uitkomst van deze ongekend gepolariseerde verkiezingen is helemaal niet zeker. Ik hoop dat de Democraten winnen en dat ze aan vier jaar genoeg hebben om puin te ruimen. Ik hoop dat ze ook meer kunnen betekenen voor de boze witte middenklasse die bang is voor haar voortbestaan.

7 + 2 = ?

Columns 2024

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.