Wat staat er nog meer op het spel?

Naud van der Ven

vrijdag 1 mei 2015

Naar aanleiding van de Israëlische verkiezingen in maart vroeg ik me af of in Israël de democratie op het spel staat. Nu vraag ik me af: en als die democratie niet zo stevig gevestigd is als we altijd dachten, wat staat daardoor dan nog meer op het spel? Loopt het fysieke bestaan van Israël daardoor ook gevaar?

Er zijn mensen die dat denken. Aanhangers van de Zionistische Unie verloren alle moed door de overwinning van Netanjahoe en de met hem verbonden kolonisten. “Er is geen toekomst meer voor dit land,” zei een aantal teleurgestelde campagnevoerders, doelend op de onmacht van de Israëlische democratie om de kloof tussen Joden en Palestijnen te overbruggen. Oud-Knessetvoorzitter Avraham Burg roept al jaren dat Israël in de greep is van de verloedering en M.J. Rosenberg meent dat steun aan voortzetting van de bezetting het einde van de zionistische droom betekent, en daarmee in feite van de Joodse staat Israël.

Ronny Naftaniël gaat niet zo ver, maar hij stelt wel vast dat allerlei zaken op de Westbank, áls ze al geen apartheid zijn, daar toch wel sterk aan doen denken. Denk daarbij aan gescheiden wegen voor bewoners van de nederzettingen en de Palestijnen, of verschillen in de waterrantsoenen voor de verschillende groepen. En dat doet Israël geen goed.

Bij deze intern gesignaleerde neerwaartse krachten kunnen zich externe factoren voegen die het plaatje nog somberder kleuren. De boycot- en desinvesteringsbewegingen zouden het Israël wel eens moeilijk kunnen maken, en diplomatieke isolatie als gevolg van Israëls gedrag kan fnuikend zijn en de positie van de staat bepaald niet versterken.

Tegenover deze ondermijnende factoren staat, als het gaat om Israëls bestaansveiligheid, ook een aantal voordelen van de bezetting van de Westbank. Israël hoeft daardoor op dit moment niet te vrezen voor raketaanvallen uit het Oosten, zoals ze er wel gekomen zijn uit het Westen na de Israëlische terugtrekking uit Gaza in 2015. En de strook land tussen de oostelijke buitengrens en de Middellandse Zee is ter hoogte van Tel Aviv iets minder smal en kwetsbaar dan zonder Westbank. Verder blijkt Israël, in een regio waar de branden zich gestaag uitbreiden, langzamerhand een robuust baken van stabiliteit te zijn.

Voorlopig houden de negatieve en positieve factoren elkaar waarschijnlijk in evenwicht. Maar voor de langere duur geloof ik er niet in. Duurzaam is alleen een oplossing die voor alle bewoners van het gebied uitkomst biedt. Bovendien, zo stem ik in met Ronny Naftaniël, zonder zo’n oplossing is Israël geen land om trots op te zijn.

7 + 3 = ?
De schuld voor de impasse in het zogenaamde vredesproces wordt wel heel erg bij Israël gelegd. Dat lijkt me toch wat te eenzijdig. Denk eens aan de drie nee's van Kartoum (1967). Daarna de herhaalde afwijzingen door de Palestijnen van verregaande vredesvoorstellen. Van Barak aan Arafat (toen Clinton druk was met beide partijen) en later van Olmert aan Abbas. Dat zijn toch duidelijke bewijzen van onwil aan de andere kant. Ik ben geen fan van Netanyahu maar hij heeft toch een bouwstop van 9 maanden op de Westoever in acht genomen toen Kerry (met Obama op de achtergrond) probeerde het vredesproces weer op gang te krijgen. Er is niets gebeurt tijdens die 9 maanden. Abbas gooit steeds zand in de raderen en maakt het Netanyahu veel te makkelijk om niks te hoeven te doen. Het echte probleem is het grote Palestijnse taboe dat "recht op terugkeer" heet. Zo lang dat gekoesterd wordt, zal er geen vredesakkoord komen. Ook aan Israëlische kant is er een taboe en dat heet "Jeruzalem, de ondeelbare hoofdstad." Toch hebben zowel Barak als Olmert op dat punt willen inleveren. Problemen als water en aparte wegen worden groter gemaakt dan ze zijn. Het zijn niet de echte issues. Trots zijn op Israël? Daar heb ik niks mee. Maar me schamen voor dat land, nou nee, al zijn er dingen die niet deugen. Ik zou me echt kapot schamen voor Hamas als ik aan de andere kant van de tafel zou zitten. En ook voor Abbas die al jaren geen verkiezingen heeft durven houden. Misschien maar goed ook, want hij zou worden weg gestemd, vrees ik.

Columns 2024

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.