Niemand weet hoe het zal aflopen met de crisis waarin de onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen zichtbaar verkeren. Het jij-bakken over de schuld van de mogelijke mislukking is al begonnen en Amerikaanse politici en ambtenaren wisten niet hoe hard zij moesten toeteren nadat Minister Kerry nogal duidelijk Israël blameerde voor de voorlopige mislukking. Uiteraard, men had de woorden van John Kerry verkeerd begrepen!
Toch bracht de Amerikaanse minister de Israëlische regering een fikse slag toe die nog lang zal naklinken. Reken er maar op dat, wanneer op enig moment het zaakje nog erger vastloopt, in tal van hoofdsteden de messen van de strafmaatregelen geslepen zullen worden. Ik geloof niet dat er op een paar uitzonderingen na, strafmaatregelen genomen gaan worden door regeringen. In het bijzonder zal de Europese Unie een rol proberen te spelen door nogal beperkte maatregelen tegen Israël, maar ik denk niet dat Israël veel te vrezen heeft, behalve misschien van campagnes door particuliere, Palestijns-georiënteerde maatschappelijke organisaties. Hun activiteiten zullen gericht zijn op de voortdurende en illegale annexatiepogingen door Israël en enige sympathie voor dit aspect van het conflict is mij niet vreemd.
Wanneer het zo is dat zonder enige twijfel de regering van Netanjahoe mede debet is aan gebrek aan vooruitgang of zelfs mislukking van het vredesoverleg, dan komt dat in mijn ogen mede door het feit dat Israël behept schijnt te zijn met een politieke cultuur, die een reden voor grote zorg is. Het zou voor de hand liggen een tirade te beginnen over de verziekte mentaliteit van een bijna oneindig aantal politieke en ambtelijk functionarissen die zich in tientallen jaren schuldig hebben gemaakt aan corruptie en alles wat er op lijkt. Hoe groot is het aantal lieden dat aangepakt is door politie en justitie, de enige instanties in Israël waar het woord kosjer nog iets betekent? De invloed en aantrekkingskracht van veelal Amerikaanse kapitalisten en de daaruit voortvloeiende verwording hebben hun werk gedaan. Het is om diep treurig van te worden!
Dat is echter niet het enige. Regeringen in Israël worden niet gevormd op basis van consensus en de wil daaraan vast te houden, maar wel op basis van een gebrek aan consensus dat als uitgangspunt heeft altijd de meningsverschillen, tot in de regering toe, breed uit te meten en op basis daarvan elkaar met open vizier en middels de media te bestrijden. Zo bedient een ieder zijn achterban en is het zeer vaak volstrekt onmogelijk tot een consistente politiek te komen. Vooruitgang is mede daardoor ondenkbaar!
Zo heb ik ook in de afgelopen maanden de Israëlische bijdrage aan het vredesbeleid van John Kerry ervaren. Natuurlijk was er alle reden, door de samenstelling van de regering, te vrezen voor een zeer moeilijk vredesproces. Overigens niet alleen van Israëlische kant! In die regering zaten nationalistische zionisten samen met anderen die een veel meer compromis-gerichte politiek voorstonden. De nationalisten gooiden het argument van de ‘Joodse staat’ in de strijd, zonder twijfel om de zaak verder te compliceren. Systematisch werd door ministers als Ya'alon en Bennet de integriteit van de Amerikaanse politieke leiders in twijfel getrokken en niet bij toeval werd op elk geschikt moment de aankondiging gedaan van weer nieuwe bouw van duizenden huizen in Oost-Jeruzalem of op de Westbank, in de wetenschap dat geen enkele Palestijnse leider midden in vredesonderhandelingen een dergelijke handelwijze kan aanvaarden. Toponderhandelaar Tzipi Livni liet zelfs weten de minister van woningbouw Uriel van kwade opzet te beschuldigen. Ik vrees met grote vreze dat zij gelijk heeft.
De politieke cultuur in Israël is verziekt. Dat uit zich in het schandalige immorele gedrag van tal van politieke leiders. Een voormalige president van Israël zit op dit moment in de gevangenis. Hoe is het mogelijk! Maar dat is niet het enige. In de vredesonderhandelingen kon men zien hoe een tot op het bot verdeelde regering met volkomen tegenstrijdige uitgangspunten systematisch werkte aan het ondermijnen van een mogelijke oplossing voor het conflict. Tussen de gordijnen van het politieke toneel staat men intussen al klaar een ieder te beschuldigen de oorzaak te zijn en dat die uiteraard niet te vinden is in eigen boezem.
Een heel grote schoonmaak van de politieke cultuur van Israël is dringend nodig. Ik ben somber want ik zou niet weten hoe die tot stand zou moeten komen.
