Een paar dagen geleden werd de wereld opnieuw opgeschrikt door een aanslag. Deze keer niet op een synagoge of een krant maar op een leraar. Een leraar die in de klas het gesprek over vrijheid van meningsuiting had gevoerd. Over wat je wel of niet kan zeggen, wat je wel en niet kan laten zien. Hierbij toonde hij ook de afbeeldingen van Mohammed en ging daarmee waarschijnlijk een brug te ver.
Deze aanslag kwam bij mij hard aan. Aan de ene kant omdat ik zelf ook vaak met leerlingen het gesprek aanga over vrijheid van meningsuiting. Om de leerlingen te leren dat het goed is als ze vragen stellen, kritisch nadenken, zaken van verschillende kanten bekijken. Dit is voor mij de kern van mijn werk. Mensen van allerlei kanten van het politieke, sociale en religieuze spectrum zijn vaak gewend om in hun eigen bubbel te leven. Door juist te worden geconfronteerd met vragen of opmerkingen die schokkend zijn, word je gedwongen te reflecteren op de vraag waarom het je zo boos of verdrietig maakt. Ik vind dat je hierbij bijna alles moet kunnen zeggen of vragen.
Er is hierbij echter wel een grens. Zeg je dingen om iets te leren, om iets bij de ander te laten bewegen of zeg je iets puur om iemand te kwetsen? Daarbij komen we meteen bij de andere kant van deze aanslag. De discussie over de “lange tenen van de moslims”. Ik zie op social media vele mensen de gewraakte afbeeldingen delen. Niet om een discussie op gang te brengen maar puur om te laten zien dat het kan. Dit is echter onnodig kwetsend. Ook voor alle moslims die open staan voor gesprek, vrijheid van meningsuiting een belangrijk goed vinden, maar wel moeite hebben met een afbeelding van hun belangrijkste profeet met een bom op zijn hoofd. Mensen die met woorden aangeven dat ze er moeite mee hebben en gekwetst zijn en elke vorm van geweld tegen andersdenkenden uitsluiten.
De grens tussen het belang van vrijheid van meningsuiting en het al dan niet kwetsen van de ander is heel klein. Soms kwets je iemand zonder het door te hebben. Maar de enige manier om hier achter te komen is het te vragen en je gezonde verstand te gebruiken. Voordat je iets post op social media of iets zegt, kan je bij jezelf denken: waarom doe ik dit? Wat zou ik ervan vinden als iemand dit tegen mij zou zeggen? En dan pas kiezen om wel of niet op Send te drukken…
