Sefer Evronot, Hebrew Union College Library, Cincinnati, OH, VS, 1779; Ms. 902, blz. 37

De Jiddisje mama: wie kent haar niet? We houden van onze Joodse moeders, maar hebben soms ook moeite met haar door haar (over) beschermende houding. We horen ervaringsdeskundigen al grinniken bij de woorden: ietwat dominant ... Maar Joodse moeders zijn...

Er wordt hard gewerkt aan het nieuwe cursusprogramma 2021-2022. In de komende tijd zullen we af en toe een klein tipje van de sluier oplichten, tot op 27 augustus het programma helemaal klaar is. Omstreeks die datum staat alles online én heb je het...

Hoe kun je schrijven over de mens en God na Auschwitz? Het ‘na’ in de titel verwijst naar het verlies dat Auschwitz veroorzaakte en de uitdaging die het betekende voor het denken over de mens en God, zowel in het werk van de Italiaans-Joodse...

Georges Moustaki (1934-2013) kwam ter wereld als Giuseppe (Yussef) Mustacchi, zoon van Sarah en Nessim Mustacchi, Griekse Joden die waren uitgeweken naar Egypte. Het chanson ‘Les mères juives’ kwam uit in 2005. Het is vertederende...

Na zes jaar is het tijd om afscheid te nemen van het Zuiderstrandtheater. Met de naderende verhuizing naar de binnenstad van Den Haag valt het doek voor dit unieke theater aan zee. De ooit zo stille plek aan het havenhoofd veranderde door de komst van het...

Op het Amerikaanse International Festival of Arts & Ideas droomt men van een wereld zonder grenzen; een planeet vol muziek, kunst en theater. Deelnemers verkennen de wereld zoals die zou kúnnen zijn, via een keur aan evenementen en performances. Denk aan...

Maar liefst twee concerten geeft pianist Yonathan Avishai in de Amsterdamse jazztempel het Bimhuis. Dat Avishai kan toveren met melodieën bewees hij overigens al eerder in het Bimhuis, waar hij als pianist grote Israëlische jazzhelden zoals Omer Avital...

"Muziek is een gebed zonder woorden", schrijft My Jewish Learning in het artikel Why Music is Fundamental to Jewish Prayer. In het Hebreeuwse numerologische systeem dat bekend staat als gematria, is de numerieke waarde van de woorden voor gebed, tefilla...

In Red Rock Baby Candy schildert Spector in de meest letterlijk zin een levendig portret van de meest bewogen tien jaar van haar leven, inclusief haar hardnekkige strijd om zwanger te worden, de emotionele roller coaster waar ze in belandde toen haar...

De Russische kunstenares Jelena Nikolajevna Fljorova (1943-2020) liet zich voor haar werk graag inspireren door scenes en tradities uit het Joodse leven. Dat leverde ruim 500 werken op. Van 1991 tot 2005 was ze artist in residence van de Leviim Jewish...

De Joodse bankiersfamilie Camondo vestigde zich in de jaren 1870 in Parijs. Ze betrokken een spectaculair stadspaleis aan het Parc Monceau, enkele deuren verwijderd van het huis van de familie Ephrussi – bekend uit De haas met ogen van barnsteen. De...

Jewish Mother cartoon 521

Al vanaf de tijd dat er werd gevist op haring en walvis trokken Nederlanders en Vlamingen met behulp van goede zeekaarten steeds verder de wereldzeeën op. Op hun reizen kwamen de zeevaarders in aanraking met grote en gevaarlijke land- en zeedieren zoals...

Een paar weken geleden zond de VPRO de bejubelde, speciaal voor televisie gemaakte bewerking uit van het theaterstuk George & Eran worden racisten. In dit actuele theaterstuk belichten de vrienden George en Eran samen met het zangduo Nordgrond de...

De Nederlandse musea zijn afgelopen week weer opengegaan! En het Joods Historisch Museum opent meteen met de prachtige tentoonstelling Forget & Remember van het kunstenaarsduo Gil & Moti. In deze tentoonstelling onderzoekt het koppel de achtergrond en...

Het is een droom voor mening fan van Israëlische films en tv-series: een online, on demand platform waar je uitsluitend de allerbeste Israëlische producties vindt. Een soort Netflix voor Israëlische film en tv dus. Het goede nieuws: dit platform...

Ludwig Meidner - Expressionism, Religion, Exile, in het Joods Museum Frankfurt/Kunst im Exil.

CiJO, de jongerenafdeling van het CIDI, heeft zich afgelopen periode beziggehouden met het produceren van verschillende video’s, gericht op het wegnemen van stereotypering en het opzetten van dialoog. CIJO ziet de verdeeldheid in Nederland tussen...

De Australische chef en kookboekschrijfster Maeve O'Meara maakte voor de Australische televisiezender SBS TV Australia de serie Food Safari. In de laatste aflevering onderzoekt ze de verrukkingen en complexiteiten van de Joodse keuken en ontdekt de...

Dat het menselijk lichaam niet alleen het onderwerp kan zijn van biologische studie maar ook van historische beschouwing en culturele kritiek, wordt nu algemeen aanvaard. Maar waarom, vraagt Robert Jütte zich af, moet een historicus zich juist...

In dit boek komen de onderzoekers van het NIOD zelf aan het woord en wordt de complexiteit van de manier waarop we omgaan met de oorlog beschreven. Het NIOD doet sinds 75 jaar wetenschappelijk onderzoek naar oorlogsgeweld. Op 8 mei 1945, drie dagen na de...

Toen Gustaaf Vogel in de dealing room hoorde dat zijn zusje was verdronken, wist hij dat het tijd was om de geldhandel vaarwel te zeggen. Wat hij nog niet wist was dat hij terecht zou komen in een afgelegen huis aan de rand van een duinlandschap. Op...

Toonaangevend psycholoog Edith Eva Eger – bekend als de ballerina van Auschwitz – begeleidt lezers op een universele reis naar vrijheid en genezing. Wat er met ons gebeurt, is uiteindelijk niet het belangrijkste. Het gaat erom wat we ermee dóen.We...

Wanneer Josef K. op een morgen "zonder dat hij iets slechts had gedaan" wordt gearresteerd, begint een vreemde en ellendige procesgang. K. raakt verstrikt in een ondoorgrondelijk rechtssysteem en verzeilt in een verwarrende wereld van armoedige...

De verf op dit nieuwe doek van de Israëlische kunstschilder en beeldhouwer Chaim Oren (1948) is nog nat. Op Facebook.com/chaim.oren.12 deelde hij de afgelopen week de voortgang van het schilderij. Meer over Chaim Oren op chaimoren.com.

Crescas ontving een bijna-noodkreet van de Stichting Judaïca Zwolle. In 1987 is de Stichting Judaica Zwolle opgericht met als doelstelling het verspreiden van kennis over de Joodse godsdienst, geschiedenis, taal en cultuur. De stichting verricht haar...

Psycholoog en psychotherapeut Iki Freud geeft de plenaire openingslezing van onze online themadag Onze Jiddisje Mama, op zondag 20 juni. Over haar verhaal 'Dominante Joodse moeders: mythe en werkelijkheid' zegt Freud: "De 'Jiddisje mama' is een cliché,...

Schrijfworkshop: Een brief aan moederIedereen heeft een moeder. Iedereen kan schrijven. Maar niet iedereen durft dat. In de schrijfworkshop Een brief aan moeder ga je met Hetty van Emden aan de slag met een onderwerp dat je aan het begin van de workshop...

"De Westerborkfilm is een filmdocumentaire uit 1944 over het doorgangskamp Westerbork in Midden-Drenthe. De film bevat zeldzame beelden van deportaties naar de vernietigingskampen." Aldus Wikipedia. Achter deze zakelijke woorden blijven veel verborgen,...

Op Jonet.nl schrijft communicatiespecialist Ya'akov Almor (1957), die woont in het Israëlische woestijndorp Mitzpe Ramon, columns over de dagelijkse besognes. In zijn meest recente column gaat het ondanks de titel, níet over de gewraakte hete...

Bij Babi Yar, het ravijn in (destijds Sovjet)-Oekraïne aan de rand van Kiev, waar in september 1941 van twee dagen bijna 34.000 Joden door de nazi’s werden vermoord, bevinden zich tussen de metershoge populieren al meerdere gedenktekens. Daar is er nu...

Hoe beschrijf je de ervaring dat je je moeder ziet sterven aan kanker en hoe je omgaat met het verdriet om haar dood? Tyler Feder gebruikt wat haar het meest vertrouwd is: haar tekenkunst, en vindt de woorden om dat alles in te vatten in haar getekende...

In Mijn nachten met Spinoza brengt Els Moors gedurende exact 48 dagen aan de hand van de 48 door Spinoza gedefinieerde affecten (impulsen tot handelen, zoals begeerte, hoop, afgunst, medeleven, wellust) getrouw verslag uit van alle gebeurtenissen in haar...

In 1944 werden in kamp Westerbork op uitgebreide schaal filmopnamen gemaakt. Dit materiaal is uniek; het zijn voor zover bekend de enige filmbeelden uit de nazi-kampen in oorlogstijd. Wereldberoemd zijn de fragmenten geworden van het angstig uit een wagon...

De Watertoren van Menko in het nieuwe Roombeek is geïntegreerd in woningbouw (foto: J. Brantjes)

Ya'ara Keydar is modehistorica en museumconservator. Momenteel promoveert ze in het vak Culturele Studies aan de Hebrew Univeristy van Jeruzalem. Eerder behaalde ze haar Bachelor cum laude aan het Shenkar College in Tel Aviv en een Master in Costume...

Wat gebeurt er als een gevierd choreograaf en een gelauwerd auteur elkaar ontmoeten? In het geval van Ohad Naharin en Nicole Krauss smeedden de twee kunstenaars een dynamische, trans-Atlantische vriendschap vol beweging en dialoog. Tijdens zijn periode...

We kunnen het bijna niet geloven, maar de musea, concertzalen, theaters en andere podia gaan weer open, zij het voor een beperkt publiek! Dat betekent dat er ook weer Israëlische artiesten live kunnen optreden in Nederland. ...

De schamele restanten van de synagoge van Vidin

In de verhalenbundel Feinsteins erfenis ontmoeten we een aantal fascinerende personages. In 'Eet goed' zit Naomi Silberstein, begenadigd violiste bovenin de Martinitoren en overdenkt haar lot. 'Een geschiewes' gaat over wat er na de oorlog gebeurde met...

Intrigerende roman over een handelaar die zijn zusje moest verliezen om zichzelf terug te vinden.

Een jaar lang stonden de activiteiten en evenementen van Crescas in het teken van het thema De levensboom van de Joodse literatuur. We sluiten het seizoen af met een interactief evenement waarin we op een luchtige manier denken en praten over het begrip...

Zondag 6 juni nemen we afscheid van Leo Levie. Vanaf de oprichting in 1983 van het Joods Studiecentrum Leiden heeft Leo zich met hart en ziel ingezet voor het gebouw aan het Levendaal waar het Joodse leven na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog...

Zijn Joden wit? Dat is de vraag die het Joods Historisch Museum zichzelf en ons stelt in een expositie die binnenkort opent in het kunstkabinet van het JHM. Er zijn uiteraard belangrijker vragen, zeker in het licht van de recente clash tussen Israël en...

Het inzicht dat de Bijbel, het belangrijkste boek voor zowel het jodendom als het christendom, toegankelijk moest zijn, heeft al vele eeuwen geleid tot steeds weer nieuwe vertalingen. De complete Bijbel is nu beschikbaar in 692 talen. ...

In 2018 draaide de Britse cineast Paul Frankl Gold Star, een korte film met een bijzonder onderwerp. We zien Joanna, een Joods meisje van 18 die op een feestje een niet-Joodse jongen ontmoet en na een vrijpartij zwanger blijkt te zijn. Om meer controle...

Ragtime (2017), van de Canadese kunstenaar Leon Zernitsky (1949).

Het is een droom voor mening fan van Israëlische films en tv-series: een online, on demand platform waar je uitsluitend de allerbeste Israëlische producties vindt. Een soort Netflix voor Israëlische film en tv dus. Het goede nieuws: dit platform...

De naam Helen Wecker ken je waarschijnlijk al van haar betoverende roman *The Golem and the Djinni* (ISBN 9780007480197). De golem en de djinni vertelt het onvergetelijke verhaal van twee bovennatuurlijke wezens die in 1899 afzonderlijk van elkaar in New...

YAG is de eerste productie van Batsheva Dance Company die speciaal voor het scherm is geadapteerd. Meesterchoreograaf en regisseur Ohad Naharin gebruikt filmische taal om de voorstelling, waarvan de oorspronkelijke versie haar première beleefde in 1996,...

De documentaire Ottolenghi and the Cakes of Versailles volgt de beroemde chef-kok Yotam Ottolenghi tijdens zijn zoektocht om de weelderige kunst en decadentie van Versailles tot leven te brengen in de vorm van een cake. Voor deze monsterklus stelt hij een...

Fans van de legendarische televisieserie Friends weten het al lang: vrijdag 28 mei is Friends: The Reunion op de Nederlandse televisiezender te zien. SBS 6 zendt dit unieke programma uit, dus je hebt er geen abonnement op HBO voor nodig. The Forward...

Een man voor de zomer volgt Renate Rubinstein op een levenslange speurtocht. Van de vroege stukken die de vrijere liefde van de sixties uitbuiten en tegelijk ontleden, via de klassieker Niets te verliezen en toch bang, wanneer ze het monster van de...

De afsluiting van onze online themadag Onze Jiddisje Mama, op zondag 20 juni, wordt verzorgd door Joyce Antler (1942), emeritus hoogleraar Amerikaans-Joodse geschiedenis en cultuur aan Brandeis University in Waltham, MA. Haar bijzondere interesse ging...

Hoogleraar Hebreeuws en Joodse studies Irene Zwiep en de rabbijnen Joram Rookmaaker (liberaal) en Wim van Dijk (orthodox) ontmoeten elkaar op zondag 30 mei via Zoom voor een uniek debat over een tekst uit de Talmoed. Ieder van hen bekijkt de tekst vanuit...

Even denkt Max dat hij een hartverzakking krijgt: de mail die hij uit Amerika ontvangt, lijkt van zijn onderduikbroer Gerrit Wetterauw te komen, maar Gerrit is een half jaar daarvoor overleden. Het bericht is verstuurd door ene Garret Wetterauw, een...

Dit is het eerste deel van een tweedelige bloemlezing van het werk van de Israëlische dichter Yehuda Amichai. Amichai (1924-2000) werd in Duitsland geboren als Ludwig Otto Yehuda Pfeuffer. Zijn eerste dichtbundel verscheen in 1955 en die wordt beschouwd...

Trompettist Lex van Weren wist Auschwitz te overleven en anderen te helpen dankzij zijn unieke positie in het 'kamporkest'. Een indringend ooggetuigenverslag over hoe oorlog en fascisme de mens deformeren. ...

Shmuel Yosef Agnon (1888-1970) is een van Israëls meest productieve schrijvers. Korte verhalen, novelles, romans, vrome volksvertellingen en psychologische drama’s: noem een genre en je vindt het in Agnons werk. 
De schrijver zelf zei dat hij de...

Bij de ingang van de Juderia, de oude Joodse wijk van Córdoba, staat op een klein pleintje het levensgrote bronzen beeld van Maimonides, waarvan wordt gezegd dat het geluk brengt als je over zijn linkervoet wrijft. We hebben niet kunnen ontdekken wie de...

De wereldberoemde Armeense kunstenaar Marie Balian (1925-2017) schonk de inwoners van Jeruzalem het kunstwerk Een glimp van het paradijs, een tegeltableau van 6x4 meter, bestaande uit bijna duizend handgemaakte gekleurde tegeltjes.

Sjawoeot, het Joodse Wekenfeest, wordt zeven weken na Pesach gevierd. Vanaf de eerste dag Pesach, waarop het Joodse volk uit Egypte vertrok, worden 49 dagen geteld, en op de vijftigste dag van de lange tocht door de woestijn op weg naar het Beloofde Land...

In het nu al onmisbare online periodiek De Vrijdagavond, het onafhankelijke Joods magazine voor heel Joods Nederland, verscheen op 11 mei een prachtig verhaal van Maria Cuartas over de terugkeer van de converso in de boezem van het Joodse Volk. ...

Het is de droom voor mening fan van Israëlische films en tv-series: een online, on demand platform waar je uitsluitend de allerbeste Israëlische producties vindt. Een soort Netflix voor Israëlische film en tv dus. Het goede nieuws: dit platform...

De Joodse Helena Citron behoorde in 1942 tot de eerste groep van duizend vrouwen die in concentratiekamp Auschwitz belandde. Daar kwam de jonge vrouw al snel in het vizier van de Oostenrijkse SS-officier Franz Wunsch, die smoorverliefd op haar werd....

Um das Jahr 30 n. Chr. wird Jesus aus Nazareth exekutiert. Er hat verloren. Die, die ihn foltern und hinrichten, verspotten ihn, als „König der Juden“. Drei Jahrhunderte später erklärt der Staat, der Jesus tötete, seine Lehre zur...

Het moderne dansgezelschap Vertigo Dance Company is een treffend voorbeeld van hoe inventief en spannend Israëlische kunst kan zijn. Het gezelschap werd opgericht door levenspartners en choreografen Noa Wertheim en Adi Sha'al. Ze maakten reeds...

De Israëlische Derorit houdt zich bezig met binnenhuisarchitectuur en -ontwerp en adverteert graag met de slogan "Creating spaces people want to live in." Nu Israël onder vuur ligt en mensen overal in het land steeds vaker in hun veilige ruimtes moeten...

Vijf broers en zussen worstelen om bij elkaar te blijven terwijl het gewoel van de oorlog hen uit elkaar dreigt te rukken. Wanneer Duitsland in de Tweede Wereldoorlog Frankrijk binnenvalt, verliezen de vijf Laskowski-kinderen alles: hun huis, hun Joodse...

Na het land in Israël zes jaar te hebben bewerkt en de gewassen en vruchten te hebben geoogst, moeten de boeren het elk zevende jaar laten rusten – het sjemita jaar. Een ‘Sjabbat voor het land’ noemt de Bijbel het. Wat er dat jaar toch...

Het spinnenweb is het duistere, visionaire debuut van Joseph Roth, een van de grootste literaire genieën van de twintigste eeuw. In het middelpunt van de roman staat Theodor Lohse, een luitenant die teleurgesteld is teruggekeerd uit de Eerste...

Bij haar geboorte in het Amsterdam van 1899 werd Hilda Sanders vernoemd naar het hoofdpersonage van de toenmalige feministische bestseller Hilda van Suylenburg door Cécile de Jong van Beek en Donk. Intrigerende vraag is: leefde zij daar ook naar? En als...

Twintig mensen vertellen hoe hun proces van Joods worden is verlopen en hoe zij dat hebben beleefd.

De medewerkers van Crescas hebben vanaf 14 mei een week vrijaf: volgende week vieren we Sjawoeot en hebben we even tijd om op te laden voor het laatste stuk van ons seizoen en voor het uitwerken van alle plannen voor 2021-2022. De nieuwsbrief slaat dus...

"De Bijbel is het meest verkochte boek aller tijden" - het is een zinnetje dat met regelmaat opduikt. Niet alleen is de Bijbel het meest verkochte en gelezen boek, het aantal vertalingen (geheel of gedeeltelijk in maar liefst 3415 talen volgens de stand...

Als Marilyn Yalom ongeneeslijk ziek blijkt te zijn, vertellen zij en haar man Irvin hoe ze een onvermijdelijke opgave aangingen: voor haar de taak om goed te sterven, voor hem om zonder haar te leven.

The Story of Rebecca, een fotoserie van de Amsterdamse fotografe Bettiena Drukker, geïnspireerd door het Bijbelse verhaal over Jacob en Esau. Bekijk meer werk van Bettiena Drukker op bettienadrukker.nl.

Zo ziet cineast Woody Allen de typische Joodse moeder, altijd aanwezig, betrokken maar ook controlerend

"Children are like wet cement; whatever falls on them makes an impression", een van Haim Ginotts meest geciteerde uitspraken.

De jonge schrijfster Court­ney Zoffness debuteerde in maart 2021 met de verhalenbundel annex memoires Spilt Milk (Mcsweeney's Publishing). Op verzoek van de Jewish Book Council koos ze een aantal boeken door moeders over moeders, over henzelf, hun...

In 1990 verscheen deze tweedelige autobiografie in verhalen. In boekvorm is De aanraking alleen nog antiquarisch te vinden, in 2013 werd het boek als ebook uitgegeven. Het eerste deel omvat zes korte verhalen waarin de verteller voorvallen uit zijn...

Hoe één enkele foto een historica aanzet om zich volhardend in de geschiedenis te verdiepen.

Vandaag presenteren we de website van de Nederlandse hebraïcus en judaïst Albert van der Heide (1942). Zijn naam kwam je onlangs tegen in verband met de lezing 'De heilige naam uitspreken' over S.Y. Agnon, op 25 mei. Van der Heide schreef speciaal voor...

Meisje lezend op de divan (Isaac Israels, 1920)

Levie de Lange groeit op in een Joodse sloppenwijk dicht bij het Waterlooplein. Hij trouwt jong, en zijn huwelijk brengt maar liefst vijftien kinderen voort, die in een straatarm maar warm gezin opgroeien. Vol liefde beschrijft De Lange hoe het leven er...

Het is een droom voor mening fan van Israëlische films en tv-series: een online, on demand platform waar je uitsluitend de allerbeste Israëlische producties vindt. Een soort Netflix voor Israëlische film en tv dus. Het goede nieuws: dit platform...

Bevrijdingsdag ligt nog maar net achter ons. Hoewel we die dit jaar ook weer anders beleefden dan gebruikelijk was er toch een breed aanbod om deze dag te beleven: geregistreerde concerten zoals het Bevrijdingsconcert in Carré, een livestream van de...

Het literaire werk Eva van Carry van Bruggen, dat bij publicatie in 1927 veel opzien baarde en tijdens de tweede feministische golf in de jaren zeventig werd herontdekt, vormt de poëtische basis voor een achtdelige gesproken opera. De luisteraar wordt...

Shmueli Ungar begon zijn zangcarrière bij het Shira Choir (Brooklyn). Op deze opname zingt hij, begeleid door de Freylech Band, de onsterfelijke Jiddisje klassieker 'Mijn Jiddisje mama', in het Jiddisj, uiteraard. ...

Yiddishe Mama, van Boris Shapiro (Lvov, 1968). de kunstenaar maakte alija in 1991, en ging studeren aan het Beer Sheva College of Art. Lees meer over deze kunstenaar op de website van Leviim Galery.

Professor Michael Satlow bespreekt in Tablet Magazine The Rabbinic Network en maakte het diagram dat verduidelijkt hoe rabbijnen ten tijde van de Babylonische Talmoed met elkaar in contact stonden. met behulp van digitale technieken zouden allerlei...

Om de spreekwoordelijke Joodse moeder te ontdoen van haar imago als verstikkend, dominant en overdreven beschermend, besloot Crescas de Joodse vrouw des huizes eens aan een nader onderzoek te onderwerpen. Er is vast veel meer over de Joodse moederfiguur...

Het late gieren, een grimmig sonnet van Max Dendermonde (1919-2004).

Wij maakten een keuze uit de vele herdenkingen waar je online bij kunt zijn.

Begin 2021 verscheen het boek Zorg voor de aarde, herstel van de wereld, waarin  Marcus van Loopik, Frans Verkleij, Henk Manschot en Abdelilah Ljamai vanuit de tradities van jodendom, islam, christendom en humanisme hun gedachten laten gaan  over de...

Lezende vrouw - Louis Jacob Hartz (1869-1935), olieverf op doek, 1918. Collectie Joods Historisch Museum

Joden hebben een actieve rol gespeeld in de medische praktijken van de Joodse gemeenschappen in Oost-Europa. Ze combineerden de geneeskundige kennis van de traditionele Asjkenazische cultuur met de erfenis van de middeleeuwse en vroegmoderne geneeskunde....

Stephan Lehnstaedt schreef een compacte doch indringende studie over de Aktion Reinhardt-kampen.

De negende editie van het Jerusalem Writers Festival wordt dit jaar georganiseerd in een hybride format. Naast live evenementen in de Israëlische hoofdstad, vindt er ook een uitgebreid digitaal programma plaats voor bezoekers van over de hele wereld....