Boekennieuws
Joodse schrijvers en hun boeken, boekpresentaties en ander nieuws uit de wereld van het boek
Gepubliceerd op: 8 september 2022
Darren Thompson: Red Shirt on the Steps - Darren Thompson
Nienke Denekamp
Amsterdam: Rubinstein, 2022
Aantal blz.: 160
ISBN: 9789047629184
De grote Chagall atlas volgt de Joodse kunstenaar Marc Chagall, wiens persoonlijke en artistieke leven meermalen de wereldgeschiedenis kruiste.
Hij werd geboren in het Rusland van de tsaren en reisde naar Parijs toen het kubisme en fauvisme op het punt stonden de kunst voorgoed te veranderen. In de Eerste Wereldoorlog zat hij vast in zijn geboorteplaats Vitebsk, aan het Oostfront van een oorlog die naadloos overging in de Russische Revolutie.
In de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw woonde hij in Berlijn en Parijs, waar de Tweede Wereldoorlog naderde. Net op tijd wist hij te ontkomen naar de VS, waar hij met zijn familie de oorlog in ballingschap uitzat. Na de oorlog vestigde hij zich in Zuid-Frankrijk, met Picasso en Matisse als buren. Maar pas tegen het einde van zijn leven, tegen de achtergrond van de Koude Oorlog en de vestiging van de staat Israël, kwam zijn kunstenaarschap werkelijk tot bloei.
Nienke Denekamp is schrijfster. Ze maakte eerder De grote Gaugin atlas en de De grote Van Gogh atlas en van dat laatste boek ook een junior versie. De grote Chagall atlas is de derde in deze serie bewogen levensverhalen van bijzondere kunstenaars. Nienke Denekamp schrijft ook boeken voor kinderen.
Van de Hebreeuwse vertaling van Het verstoorde leven van Etty Hillesum is onlangs bij uitgeverij Keter in Jeruzalem een herziene editie verschenen in de vertaling van Shulamith Bamberger (z'l), laat Klaas Smelik weten op zijn Facebookpagina. En: "De Hebreeuwse titel is veel beter gekozen dan de Nederlandse: Hasjamajim sjebetochi, 'De hemel die in mij is'."
Zangeres Shura Lipovsky voegt hieraan toe: "Een oude chassidische wijsheid, geïntroduceerd door de ARI (I.Luria), zegt, dat datgene wat verstoord is, uiteindelijk weer heel kan worden, door de verdwaalde zielevonken op te diepen en terug te voeren naar hun wezenlijke oorsprong."
De herziene titel, van Het verstoorde leven naar haar karakteristieke en onverstoorbare kracht De hemel die in mij is, roept de associatie op met zo’n moment van tikoen, (herstel, verheffen) en brengt het wezen van Etty Hillesum indringend terug.
Bart Wallet, hoogleraar Joodse studies: vroegmoderne en moderne Joodse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, gaat in gesprek met Joanne Nihom over haar boek Over Grenzen.
Hierin laat Joanne Nihom zien wat er gebeurt in Israël, het land waar ze woont. Ze schrijft over de positieve initiatieven en inspirerende mensen die de media vaak niet halen en toont zich als Joodse vrouw kwetsbaar in de voor haar soms ingewikkelde maatschappij. Haar verhalen gaan over verbinding, over het gewone en ongewone en de uitdagingen van de regio.
Verhalen
Sal Santen
Amsterdam: De Bezige Bij, 1990
Aantal blz.: 108
ISBN: 9789023431534
In de verhalen van zijn nieuwe bundel Een slecht geweten overziet Sal Santen(1915) nog eens enkele belangrijke episodes in zijn leven: zijn Joodse jeugd in het Amsterdam van de jaren twintig, het niet aflatende gesappel om werk te vinden en te behouden, de ingrijpende gevolgen van de oorlog voor hem persoonlijk, zijn optreden als trotskistisch partijgenoot en in het verlengde daarvan zijn vijftien maanden durende gevangenschap begin jaren zestig vanwege hulp aan het Algerijnse verzet, en ten slotte zijn ervaringen als echtgenoot en vader, en als schrijver.
Daarbij geeft hij geen omvattend beeld van die perioden, zoals in Heden kijkdag (1987), Kinderdief (1988), De B von Bemazzel (1989) en Poste-restante Rood (1971), maar licht hij er kleine aangrijpende voorvallen uit, zoals een gesprek met een medegevangene, herinneringen aan in de oorlog omgekomen familieleden, of een mislukte poging brieven van zijn jonggestorven zusje Saartje in het Letterkundig Museum onder te brengen.
Het onderliggende motief in de verhalen blijkt steeds een ondefinieerbaar schuldgevoel: "Dat gevoel droeg ik altijd bij me, al wist ik dat anderen er niet zo over dachten, en dat het onzin was. Hoe raakte je het kwijt? Het moeilijkste was dat je niet wist waar de schuld lag."
Een slecht geweten is online te lezen in de Joodse Bibliotheek van Crescas en daar ook als PDF te downloaden. Op de auteurspagina voor Sal Santen vind je een uitgebreide biografie en een lijst met alle boeken van Sal Santen die in de Digibieb aanwezig zijn.
Salomon (Sal) Santen (1915-1998) kwam uit een Joods-socialistisch arbeidersgezin in de Jordaan. Vrijwel al zijn werk is geëngageerd autobiografisch proza. Hij schreef al zijn boeken (met uitzondering van Brand in Mokum (1977) in de ik-vorm.
De leeszaal van de Yeshivas Chachmei Lublin
Het lot van de bibliotheek van Yeshivas Chachmei Lublin, (de Academie van de Wijzen van Lublin), is een van de grootste mysteries uit de naoorlogse geschiedenis van Lublin, zo niet uit de geschiedenis van het Joodse erfgoed in Polen.
Sommigen vergelijken de zoekgeraakte verzameling van de jesjiwe, bestaande uit tienduizenden boeken en objecten, waaronder uiterst zeldzame, oude Hebreeuwse prenten van onschatbare waarde, met de Jantarnaja komnata (de Barnsteenkamer van de Tsaar), die tijdens de Tweede Wereldoorlog spoorloos is verdwenen.
Historici en journalisten hebben jarenlang tevergeefs gezocht naar sporen waarmee het mysterie van de verdwenen bibliotheek zou kunnen worden ontrafeld.
Is de bibliotheek door de Duitsers in brand gestoken, of is ze in het geheim naar Duitsland vervoerd, ergens opgeslagen, over de wereld verspreid of gedeeltelijk vernietigd?
Wie weet is de hele collectie helemaal niet verloren gegaan, maar gered en liggen de boeken en objecten al tientallen jaren in de vergetelheid op herontdekking te wachten?
Lees het boeiende verhaal van de The Library of the Lublin Yeshiva in het Engels op teatrnn.pl.
Elie Wiesel
New York: Simon & Schuster, 1993
Aantal blz.: 144
ISBN: 9780671799960
"Bij het voorlezen van de Haggada, waarin de uittocht van de kinderen Israëls uit Egypte wordt verteld, hebben wij het vreemde gevoel dat wij opnieuw in Bijbelse tijden leven. Meer dan welke generatie ook hebben mijn tijdgenoten niet alleen een uitbarsting van het kwaad meegemaakt, maar ook de verwezenlijking van een belofte; niet alleen het Rijk van de Nacht, maar ook de wedergeboorte van een droom; niet alleen de verschrikking van het nazisme, maar ook het einde van de nachtmerrie; niet alleen de dood van Babi-Yar, maar ook het verzet van jonge Russische Joden, de eersten die de politiestaat van het Kremlin uitdaagden.
"Soms doet de snelheid van de gebeurtenissen ons huiveren. De geschiedenis gaat in een duizelingwekkend tempo vooruit. De mens heeft de ruimte veroverd, maar niet zijn eigen hart. Hebben we dan niets geleerd? Het lijkt er wel op. Kijk naar de oorlogen die over de hele wereld woeden, de terreurdaden die onschuldigen treffen, de kinderen die elke dag sterven van honger en ziekte in Afrika en Azië. Waarom is er zoveel haat in de wereld? Waarom is er zoveel onverschilligheid voor haat, voor lijden, voor het leed van anderen?
"Ik hou van Pesach omdat het voor mij een schreeuw is tegen onverschilligheid, een schreeuw om medeleven."
Het zijn de woorden van Elie Wiesel zelf bij het verschijnen van 'zijn' Pesach Haggada. Naast de traditionele Haggada-tekst in een toegankelijke nieuwe vertaling bevat het boek Wiesels poëtische interpretaties, herinneringen en leerzame hervertellingen van oude legendes.
Hij verweeft heden en verleden terwijl tegelijkertijd de symboliek van de Seder wordt verkend.
Je kunt de commentaren van Wiesel in hun geheel voorlezen of passages kiezen: de tijdloze boodschap van verlossing is voortdurend aanwezig.
A Passover Haggadah bevat ruim vijftig tekeningen van Mark Podwal (1945). De prachtige illustraties vormen een aanvulling op de traditionele Haggada-tekst en Wiesels poëtische stem, en zijn ook een commentaar op zichzelf.
Wil je A Passover Haggadah kopen? Klik op de titel!
Tip: dit is een koopje!!!
Elie Wiesel (1928-2016) werd geboren als zoon van orthodoxe Joden van Hongaarse afkomst. Op zijn vijftiende werd hij gedeporteerd naar Auschwitz. Deze ervaring is van grote invloed geweest op zijn leven en schrijverschap. Hij publiceerde meer dan veertig fictie en non-fictie boeken, die veelvuldig zijn bekroond. In 1986 ontving hij de Nobelprijs voor de Vrede.
