Het verhaal van Israël in Rosj Hasjana wenskaarten
Gepubliceerd op: 10 september 2020
De gewoonte om wenskaarten te sturen voor Rosj Hasjana begon in Duitsland in de late middeleeuwen, en geleidelijk verspreidde de gewoonte zich naar de Oost-Europese gemeenschap en de Verenigde Staten. Het begin van de twintigste eeuw was de 'gouden eeuw' voor de ansichtkaarten, en de ansichtkaart die onder Joden schitterde, was de "Gelukkig Nieuwjaar" wenskaart.
Met de ontwikkeling van de elektronische media is de gewoonte wenskaarten te sturen verdwenen en vandaag de dag worden de meeste nieuwjaarswensen die je ontvangt, met andere media gestuurd: sms-berichten, via Facebook, WhatsApp en e-mail. Maar we willen even teruggaan naar de oude dagen van de ansichtkaart. We doken in de wereld van de "Gelukkig Nieuwjaar" wenskaarten en vonden het 'Israëlische verhaal'.
De onderwerpen die op de ansichtkaarten verschenen, waren meestal Joods: traditionele en ideologische symbolen, of illustraties die belangrijke actuele gebeurtenissen in herinnering brachten die het Joodse volk overkwamen. Met de opkomst van de zionistische beweging werd de wenskaart voor het nieuwe jaar ook wel gebruikt voor het overbrengen van een ideologische boodschap en zionistische accenten aan de hand van actuele gebeurtenissen.
Neem de hierboven afgebeelde ansichtkaart van de opening van het Tweede Zionistische Congres in het Zwitserse Bazel, in de laatste week van augustus 1898. Vertegenwoordigers van Joodse gemeenschappen uit de hele wereld kwamen daar bijeen, vol hoop en enthousiasme na het Eerste Congres, om samen aan de toekomst van het Joodse volk te bouwen. In het midden van de afbeelding kunt u Benjamin Zeev Herzl aan het woord zien.
Tijdens een bijeenkomst in het voorjaar van 1901, die veel indruk maakte en hoop wekte in de Joodse wereld, vroeg Herzl de sultan van het Ottomaanse rijk om het bijbelse land Israël aan Joden te verkopen. In ruil hiervoor bood Herzl een grote som geld aan aan het Ottomaanse rijk en een even grote som geld aan de sultan zelf, maar de sultan wees het verzoek af. Ter gelegenheid van deze historische bijeenkomst, die een paar maanden eerder had plaats gevonden, werd een speciale wenskaart gemaakt voor Rosj Hasjana 1901.
In de eerste drie decennia van de staat Israël waren nieuwjaarswenskaarten het meest voorkomende poststuk. De kleine kaartjes drukten de sfeer van het nieuwe jaar uit in elk Joods huis in Israël. In de laatste weken van elk Hebreeuws jaar moesten de posterijen hun inspanningen opvoeren om de uitdaging van tientallen miljoenen ansichtkaarten aan te kunnen. De verschillende afbeeldingen op de ansichtkaarten die door veel Israëli's werden gekozen, gaven uitdrukking aan hun gevoelens over de inzet van het nieuwe jaar. Ze creëren gezamenlijk een totaalbeeld van de Israëlische samenleving gezien door eigen ogen.
Op de onderstaande "Shana Tova" wenskaart uit 1949 worden twee belangrijke gebeurtenissen in het leven van de natie gemarkeerd: het Eerste Zionistische Congres in Bazel, waar Herzl de hoeksteen legde voor een Joods tehuis, en de openingszitting van de Eerste Knesset.
1967 was een jaar vol opwinding. Na vele dagen van angst versloeg Israël zijn buren in de Zesdaagse Oorlog. Een van de symbolen van deze overwinning is de bevrijding van de Oude Stad na negentien jaar Jordaanse heerschappij en na tweeduizend jaar verlangen en gebeden van het Joodse volk voor Jeruzalem. De ansichtkaart toont een gepantserd voertuig dat de oude stad binnenrijdt via de leeuwenpoort. Buiten de poort zijn vuurbranden te zien. Op de ansichtkaart staat: "Net als de leeuwen hebben de krijgers van Israël de overhand", en tweemaal wordt de zegen genoemd: "voor vrede en veiligheid."
Met dank aan Nathan Gabizon. Hier kun je het originele artikel in het Ivriet lezen.
