Ontbrekende namen

Columnist Bloom in gesprek met Jacques Grishaver

Gepubliceerd op: 9 december 2021

Op de Grebbeberg in Rhenen ligt op de militaire begraafplaats mijn oom Felix Bloemgarten naar wie ik ben vernoemd. Een Joodse jongen geboren en getogen in Den Haag die Nederland wist te ontsnappen en zich voegde bij de Britse luchtmacht. Hij werd neergeschoten als RAF-piloot boven Frankrijk.

Rudi Bloemgarten nam als medisch student deel aan de verzetsgroep die het Amsterdamse bevolkingsregister opblies. Voor hem moet ik naar de erebegraafplaats in Bloemendaal omdat hij nabij (in Overveen) werd gefusilleerd.

De broer van mijn grootmoeder, Arend Samuel Meijers, was met zijn zoontje ondergedoken in het ‘Verscholen Dorp’ in Vierhouten. Nadat dit ‘dorp’, bestaande uit negen, deels ondergrondse hutten, werd verraden, kenden de moffen geen genade. Oom Arend en de zesjarige Johnny (John Roedolf Meijers) werden doodgeschoten. Omdat zij Joden waren. Om hen te herdenken moet ik naar de Veluwe, waar een herdenkingssteen voor hen is geplaatst op het ereveld van begraafplaats Loenen.

Toen ik onlangs naar de Weesperstraat ging om mijn omgebrachte familie te eren bij het Nationaal Holocaust Namenmonument, miste ik hun namen. Ik kon alleen steentjes leggen bij verre familie die geen deel uitmaken van de familieverhalen. Met goed zoeken op de website van het Namenmonument vond ik de reden voor het ontbreken van de namen die ik zocht: omdat ze al een graf hebben.

Honderden keuzes
Ik begrijp hoe zoiets ontstaat. In een lang ontstaansproces heeft een oorspronkelijk klein comité, het Auschwitz comité, een ontzagwekkende monument weten te realiseren. Ik snap dat er honderden keuzes gemaakt moesten worden voordat dit megaproject er stond. Ik kreeg al het gedoe en de weerstand mee, ook uit de Joodse gemeenschap. Wat heb ik een respect voor de voorzitter van het Auschwitz Comité Jacques Grishaver en zijn team dat het monument er überhaupt is gekomen. En wat is het indrukwekkend mooi geworden, door de vorm waarin de Hebreeuwse letters le'zecher zijn gevat, door de sobere maar fraaie omlijsting en vooral door de spiegels boven de bakstenen namenmuren, spiegels die de omgeving reflecteren. “We leven nog”, zo ervoer Natascha van Weezel toen zij zichzelf weerspiegelt zag terwijl zij langs de rijen bakstenen liep met alle Van Weezels erop.

Deze anekdote vertelde Grishaver me toen ik hem sprak om van hem te horen waarom niet alle Nederlandse Holocaust-slachtoffers (zover bekend) zijn opgenomen in het Nationaal Holocaust Namenmonument.

Lees het vervolg van dit verhaal op De vrijdagavond van 11 november 2021.

Item in samenwerking met De Vrijdagavond.

De Vrijdagavond is een onafhankelijk Joods magazine voor heel Joods Nederland. De doelstelling is om – in de geest van De Vrijdagavond – Joodse lezers kosjer geestesvoedsel verschaffen, onderhoudende en inhoudsrijke Joodse lectuur om het traditionele Jodendom te dienen en de kennis ervan te verspreiden. Zo stond het in De Vrijdagavond, Joodsch Weekblad verschenen van 1926 tot en met 1932. Wij zien de huidige De Vrijdagavond als een herleving van dit illustere weekblad.



meer informatie: devrijdagavond.com
Logo samenwerking 'De Vrijdagavond'

Nieuwsbrief

Volg ons en blijf op de hoogte! Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief en wij zorgen dat je niks mist.

Bekijk nieuws overzicht

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.