Pesach 5782, Chag Sameach!

Om te lezen, te luisteren en te doen

Gepubliceerd op: 14 april 2022

Passover. Arthur Szyk (1894-1951)

De Poolse kunstenaar Arthur Szyk groeide op in een welgestelde Joodse familie in Łódź. Zijn stijl, met fijne details en stralende kleuren, doet denken aan die van middeleeuwse manuscripten. Hij roept hier de sfeer op van Pesach toen hijzelf nog klein was. En hoewel Szyk een specifiek moment van de seder lijkt weer te geven, combineert hij hier twee momenten die niet gelijktijdig plaatsvinden: de maaltijd die door vrouwen op de achtergrond de kamer wordt binnengedragen en het lezen van de Vier Vragen.


Het schilderij is eigendom van het Yeshiva University Museum in New York.

De Joodse traditie zegt dat we verplicht zijn het verhaal van de bevrijding van onze voorouders ieder jaar weer te vertellen, en dat doen we bij voorkeur met de hele familie en vrienden en bekenden aan de sedertafel. Maar wat als je door omstandigheden alleen bent? Volgens Maimonides moet je zelfs dán jezelf de vraag stellen waarom déze nacht anders is. My Jewish Learning meent dat een seder in je eentje toch een waardevolle ervaring is.

Hoe je dat doet lees je in 6 Tips for Hosting a Solo Passover Seder.

The Finding of Moses, by Lawrence Alma-Tadema 1904

In Exodus wordt de dochter van de Farao voorgesteld als een empathische prinses die de baby Mozes redt uit de Nijl en hem opvoedt als een van haar eigen kinderen. Toch wordt ze in het verhaal van de uittocht uit Egypte nergens meer genoemd. Vroege exegeten herschreven haar verhaal, waarmee ze hun eigen versie van de dochter van Farao schiepen. 

In het artikel Pharaoh’s Daughter: A Woman Worthy of Raising Moses toont de hooggeleerde Malka Z. Simkovich hoe elke hervertelling laat zien hoe schrijvers in de loop der tijd het karakter en de plaats van de dochter van de Farao in het verhaal van Mozes in het licht van hun eigen tijd en cultuur en vanuit hun eigen waarden begrepen. Ze begint bij schrijvers uit de periode van de Tweede Tempel.

Je kunt dit boeiende verhaal online lezen maar ook downloaden en/of printen.

Ken je die spelletjes op Facebook die je zogenaamd vertellen wie of wat je bent (maar eigenlijk gewoon verkapte reclame bevatten)? My Jewish Learning maakte een eigen versie aan de hand van de sederschotel. Alle ingrediënten daarop vertellen een deel van een groter verhaal over vrijheid en vernieuwing. Welke daarvan past het beste bij jouw persoonlijkheid? Je weet het meteen als je de quiz doet in Which Seder Plate Item Are You?

Sommige Pesachtradities gaan duizenden jaren terug. Andere zijn van recenter datum en blijven zich ontwikkelen en niets wijst erop dat dat ooit zal stoppen. Het artikel Kitniyot and Mechirat Chametz: Paradoxical Approaches to the Chametz Prohibion op de Joodse boekensite The Seforim Blog laat zien dat sommige zaken toch minder in steen gehouwen blijken als algemeen wordt aangenomen.

Overal waar Joden hebben geleefd, hebben zij anders gesproken en geschreven dan hun niet-Joodse buren, en dat maakte communicatie soms tot een enorme uitdaging.
Maar taal is slechts één aspect van de culturele diversiteit van de Joodse diaspora, zegt website JewishLanguages.org. Ter illustratie van die eenheid én die verscheidenheid zetten de makers een aantal recepten voor charoset* online en zocht uit hoe Joodse gemeenschappen over de hele wereld dit symbolische voedsel noemen. Je vindt ze op de pagina Passover Recipes.


*Charoset is een zoet mengsel van vruchten en noten dat staat voor de zoetheid van vrijheid, maar ook voor de mortel die de Israëlitische slaven gebruikten om piramides te bouwen in Egypte. Charoset is één van de zes ingrediënten die op de sederschotel horen te liggen.

De Maccabeats komen voor Pesach 5782 met een heerlijk melodieuze versie van het sederlied 'Kadesj Oerchats', waarin de verschillende onderdelen van de seder in volgorde worden opgesomd. Dat is echt chillen, zeker als je er een Pesach-pyjama met matseprint bij aantrekt.

The Seder Song (Kadesh Urchatz)

Nieuwsbrief

Volg ons en blijf op de hoogte! Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief en wij zorgen dat je niks mist.

Bekijk nieuws overzicht

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.