Joodse filosofie: Jacques Derrida
De moderne tijd
Gepubliceerd op: 1 juni 2023
In deze laatste aflevering van een vierluik over Joodse filosofen uit de moderne tijd gaat filosoof Martijn Buijs dieper in op het werk van Jacques Derrida.
Wat zou het kunnen betekenen dat Derrida, die zichzelf ironisch "de laatste der Joden" noemt, en zo het jodendom op armlengte houdt, juist daarom meent Joods te zijn? Deze vraag staat centraal in de online lezing van Martijn Buijs.
Jacques Derrida (1930-2004) groeide op in de toenmalige Franse kolonie Algerije, en kwam uit een niet-intellectueel Joods gezin. Net als de meeste andere Joden in die tijd werd hij als gevolg van het Frans-Algerijns antisemitische beleid onder het Vichy-regime gediscrimineerd en van school gestuurd. In 1949 verhuisde hij naar Frankrijk, waar hij de rest van zijn leven bleef wonen.
Als wetenschapper en filosoof geldt hij als de grondlegger van de deconstructie. In de kern is dat een kritische analyse om vooronderstellingen en tegenstrijdigheden te ontdekken in teksten. Derrida publiceerde in 1967 drie verzamelbundels: De la grammatologie, L'écriture et la différance en La voix et le phénomène. Hierin laat hij de principes van deconstructie zien. Zijn beroemdste uitspraak is "Er is niets buiten de tekst."
Daarnaast speelt het denken van Derrida een complex spel met een veelheid aan ideeën van wat jodendom is, en van wat het betekent om Jood te zijn. Hij doet dat zonder ooit in enige directe zin zijn eigen Joods-zijn te omarmen of te verwerpen.
De lezing bij Crescas over Jacques Derrida is op woensdag 14 juni en is online te volgen. Deelname kost 15 euro. Enkele dagen van te voren ontvangt u een mail met de Zoom-link en het wachtwoord
Beeld Jacques Derrida: Verso Books
