Boeken en ander nieuws voor lezers en boekenwurmen

Gepubliceerd op: 1 oktober 2020

Een stad op drift
Hilversum tijdens de Duitse bezetting

Geraldien Von Frijtag Drabbe Künzel

Amsterdam: Boom, 2020
Aantal blz.: 336
ISBN: 9789024430147

Een stad op drift biedt een intieme kijk in het leven van mensen in bezettingstijd. Een dergelijke inclusieve benadering ontbreekt nog grotendeels in onze nationale geschiedschrijving. Het is de eerste omvattende oorlogsgeschiedenis van Hilversum: een stad met een NSB-burgemeester, hoofdkwartier van de Wehrmacht en decor van genocide.
In dit meeslepend geschreven boek, gebaseerd op niet eerder geraadpleegd bronnenmateriaal, worden de levenslijnen gevolgd van gewone en minder gewone Hilversummers: een wethouder, een huisvrouw en moeder van zeven kinderen, een Duits-Joodse vluchteling, een commissaris van politie, een NSB'er, mensen van het verzet, een Duitse vrouw, een Joods gezin, een paar scholieren. De auteur vertelt het verhaal van deze samenleving onder vreemde overheersing niet vanuit het (retro)perspectief van goed en fout, maar vanuit het perspectief van de mensen van toen.

"Een volledig nieuwe kijk op de werkelijkheid van toen. Over de verschrikkelijke Jodenvervolging, de taaie weerstand van actieve NSB‑groepen, het moedige en riskante artsenverzet, en waarom de Duitse Wehrmacht zich zo thuis voelde in Hilversum." – Pieter Broertjes, burgemeester van Hilversum

Geraldien von Frijtag Drabbe Künzel (1965) is historica en politicologe. Ze is als universitair docent verbonden aan de afdeling Politieke Geschiedenis van de Universiteit Utrecht.

Tussenstation Cosel
Joodse mannen uit West-Europa naar dwangarbeiderskampen in Silezië, 1942-1945

Herman van Rens, Annelies Wilms

Hilversum: Verloren, 2020
Aantal blz.: 352
ISBN: 9789087048136

Van augustus tot december 1942 stopten 39 treinen uit Frankrijk, Nederland en België, die op weg waren naar Auschwitz, op het station van het Silezische stadje Cosel. Bijna tienduizend Joodse mannen en jongens werden hier geselecteerd. In kampen in Silezië verrichtten zij dwangarbeid, waarbij de overgrote meerderheid bezweek. Hun lotgevallen waren lange tijd een witte plek in de historiografie. In Tussenstation Cosel wordt deze plek ingekleurd. Herman van Rens en Annelies Wilms stuitten bij hun onderzoek op andere weinig bekende aspecten van de Sjoa. De nazi's wilden de Joden kwijt, maar konden hun arbeid niet missen. Door deze ambivalente houding nam het lijden van de slaven toe. Dwangarbeid werd Vernichtung durch Arbeit. De gang van de mannen en jongens door meer dan honderd dwangarbeiderskampen, hun zware strijd om te overleven, hun pogingen om mens te blijven en de 'dodenmarsen' worden in dit boek uitvoerig beschreven.

Herman van Rens (1946) werkte dertig jaar als huisarts. Na zijn pensioen studeerde hij geschiedenis aan de UvA te Amsterdam, waar hij zijn masterfase afrondde met de scriptie 'Progrom of genocide', over de massamoorden tijdens de eerste maanden van de Spaanse Burgeroorlog. In 2013 promoveerde hij in Amsterdam op het proefschrift 'Vervolgd in Limburg. Joden en Sinti in Nederlands-Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog'. Vanaf 2013 deed hij samen met zijn vrouw Annelies van Rens-Wilms onderzoek naar de deportatie van 9600 mannelijke Joden uit Frankrijk, België en Nederland naar Joodse dwangarbeiderskampen in Silezië.

Apeirogon

Colum McCann

Amsterdam: De Harmonie, 2019
Aantal blz.: 514
ISBN: 9789463360852
Vertaald door: Frans van der Wiel
Oorsponkelijke titel: Apeirogon

De Palestijn Bassam Aramin en de Israëliër Rami Elhanan zijn allebei vader van een dochter en allebei worden ze geconfronteerd met het ergste dat een ouder kan overkomen: het verlies van een kind, door oorlogsgeweld. Colum McCann vertelt in Apeirogon de onthutsende, waargebeurde verhalen van Aramin en Elhanan, de een aan de ene, de ander aan de andere kant van het Palestijns-Israëlische conflict. McCann neemt geen stelling, maar belicht beider geschiedenissen van alle zijden en geeft zo inzicht in hun mysterieuze wereld en tegelijkertijd brute realiteit.
Apeirogon is een caleidoscopische roman, waarin het verhaal wordt afgewisseld met flarden geschiedenis, geluiden, citaten en herinneringen.

Tijdens zijn jeugd vatte Colum McCann (165) de liefde op voor schrijven en literatuur. Zijn vader bracht vaak boeken voor hem mee en zette hem aan tot het lezen van proza en gedichten. Op 22-jarige leeftijd nam McCann ontslag bij The Irish Times, waar hij als verslaggever werkte, en vertrok naar de Verenigde Staten. McCann behoort tot de dynamische generatie Ierse schrijvers die een nieuwe dimensie weet toe te voegen aan de rijke traditie van het Ierse verhalen vertellen. Zijn verhalen zijn bekroond met de Hennessy Award for Irish Literature en de Rooney Prize. Zijn roman Trans-Atlantisch werd genomineerd voor de Man Booker Prize.

Nieuwsberichten uit boekenland

  • De Letterenfonds Vertaalprijs 2020 gaat naar de Israëlische vertaler Ran HaCohen. Het fonds bekroont hiermee HaCohens excellente vertalingen van zowel klassieke als contemporaine fictie in het Hebreeuws. En zijn belangrijke rol als bemiddelaar voor de Nederlandse literatuur in Israël. Zo kwam er dankzij hem een Hebreeuwse editie van Max Havelaar van Multatuli. Aan de prijs is een bedrag van € 15.000 verbonden. Lees verder op de website van het Expertisecentrum Literair Vertalen.
  • Marcel Möring is voor zijn roman Amen genomineerd voor de Boekenbon Literatuurprijs 2020. In de serie Zomerschrijvers sprak Femmetje de Wind met Möring. Lees en/of bekijk dat gesprek, dat de titel “Ik ben tot het abstracte inzicht gekomen dat ik wel recht heb op liefde” meekreeg, op onze website.
  • Om nu al naar uit te kijken: in november verschijnt bij uitgeverij Cossee De Vriendt keert terug van Arnold Zweig. Een klassiek meesterwerk in het Jeruzalem van de jaren twintig, gebaseerd op de moord op Jacob Israël de Haan.

In het academisch debatcentrum Spui 25 kun je donderdag 8 oktober in een live stream de Jacob Israël de Haan-lezing 'Fijn bederf. Jacob Israël de Haan en het Kwaad' bijwonen.

Leven en werk van Jacob Israël de Haan (1881-1924) staan in het teken van climaxen en abrupte wendingen. Geboren in een joods milieu viel hij van zijn geloof af om dat later weer te omarmen. De beginnende auteur De Haan liep mee in het spoor van de literaire decadentie en zocht daarbij de confrontatie met de heersende opvattingen inzake goed en kwaad.

Waarom was De Haan zo gevoelig voor de decadente mode? Op die vraag valt alleen maar een bevredigend antwoord te geven wanneer we verder kijken dan het verhalende proza dat De Haan in de eerste fase van zijn schrijverschap produceerde. Toen hij van romancier in de eerste plaats dichter was geworden, bleef zijn werk in het teken staan van de strijd tussen goed en kwaad. Net als in Baudelaires gedicht ‘Héautontimoroumenos’ gingen daarbij de rollen van beul én slachtoffer samen.

Spreker is Jaap Goedegebuure, schrijver van boeken en artikelen over de literatuur van de negentiende en twintigste eeuw, waaronder Decadentie en literatuur (1987) en Stille venijnen. Verderf en verdervers in het werk van Louis Couperus (2018). Op dit moment werkt hij aan een reeks essays over ‘Het Kwaad in de Nederlandse literatuur’.

Na aanmelding op de website van Spui 25 ontvang je voor aanvang je eigen link naar de voordracht.
Het evenement komt tot stand in samenwerking met de Faculteit Geesteswetenschappen van de UvA en uitgezonden vanaf academisch-cultureel centrum Spui25.

Nieuwsbrief

Volg ons en blijf op de hoogte! Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief en wij zorgen dat je niks mist.

Bekijk nieuws overzicht

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.