Israëlische archeologen ontdekken de oudste zin ooit

Gepubliceerd op: 2 maart 2023

Tijdens archeologisch onderzoek naar artefacten uit Kenaän is de oudste tot nu toe bekende zin ontdekt en ontcijferd. Het gaat om een inscriptie op een ivoren kam.

De ontdekking van het team van Israëlische archeologen is een toevalstreffer, blijkt uit een reportage van de Britse omroep BBC. Tijdens opgravingen bij Tel Lachish in 2016, op zo'n veertig kilometer ten zuidwesten van Jeruzalem, troffen onderzoekers een diepe put aan. Daarin lagen verschillende gebruiksvoorwerpen uit verschillende perioden. Een van die objecten was een ivoren kam van zo'n 3700 jaar oud.

Inscriptie

Prof. Madeleine Mumcuoglu, verbonden aan het Archeologie Instituut van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, onderzocht de kam. Tussen de tanden vond ze resten van hoofdluis, maar een DNA-onderzoek leverde niets op. Het voorwerp verdween in een la en raakte in de vergetelheid. De kam dook weer op toen Mumcuoglu er een artikel over wilde schrijven. Toen zij foto's maakte ter illustratie, bleek op de zijkant de letter X te staan.

De getekende inscriptie (Bron: Wetenschappelijke publicatie A Canaanite’s Wish to Eradicate Lice on an Inscribed Ivory Comb from Lachish)

Ze stuurde de kam naar archeoloog Daniel Vainstub, van de Ben Goerion Universiteit van de Negev. Nader onderzoek leverde nog meer letters op, zeventien in totaal die samen zeven woorden vormden. Hij slaagde erin de volledige inscriptie te ontcijferen.

De tekst luidt "Moge deze slagtand de luizen uitroeien in het haar en de baard". Een bijzondere vondst, noemt hij het. Het is de eerste volledige zin in het allereerste alfabet. De ontdekking toont aan dat de bevolking van Kenaän zo’n 3700 jaar geleden al een alfabet gebruikte. Dit stond aan de basis van het latere Latijnse en Griekse alfabet.

Eerste nederzetting

Al vanaf de jaren twintig in de vorige eeuw vinden opgravingen plaats in het gebied, zo'n veertig kilometer ten zuidwesten van Jeruzalem. Nog steeds geeft Tel Lachish veel geheimen prijs.

De eerste resten van een nederzetting bij Tel Lachish dateren al uit de nieuwe steentijd. In die periode legden de traditionele jager-verzamelaars zich toe op de landbouw. Kenaän was vruchtbaar en er was voor hen geen reden meer om verder te trekken op zoek naar voedsel. De nederzetting groeide in de loop der eeuwen uit tot de belangrijkste stad van het koninkrijk Juda.

Lees de volledige wetenschappelijke publicatie A Canaanite’s Wish to Eradicate Lice on an Inscribed Ivory Comb from Lachish (pdf)

Beeld: inscriptie op de ivoren kam (foto: Dafna Gazit, Israel Antiquities Authority)

Nieuwsbrief

Volg ons en blijf op de hoogte! Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief en wij zorgen dat je niks mist.

Bekijk nieuws overzicht

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.