Afbeelding: De kunstenaarswijk van Kazimierz Dolny (Chaim Goldberg, 1974)

We 'Zoomen' natuurlijk al vanaf het begin van de eerste lockdown, maar een leeskring via Zoom: dat is voor Crescas a first! Literair vertaalster en docente Hebreeuws Sylvie Hoyinck gaat vanaf maandag 1 februari om 19.30 uur vier maal met ons het avontuur...

Zaterdag 6 februari 2021 staat in onze en jouw agenda vast en zeker al gemarkeerd als de avond waarop we weer een Sjoeche Pubquiz houden. Het is de derde keer alweer dat we dit gezellige en leerzame evenement organiseren, samen met het NIW. ...

Nynke ‘Skip’ Nauta is al zeven jaar op zee als het verleden plotseling voor haar neus staat, zomaar, in de jachthaven van Cannes: het echtpaar Zeno en hun briljante puberzoon, Juda. De enthousiaste Zeno’s hebben al eens eerder goed gezorgd voor Skip...

Kasjroet is een onwrikbaar complex aan regels over wat je mag eten en wat niet. Rechtstreeks uit de Tora, en in de vele eeuwen daarna steeds verder verfijnd. Kosjer koken is, zeker voor wie er niet mee is opgegroeid, een behoorlijke uitdaging. Aan het...

Zijn idealen, hoe vurig beleden ook, wel bestand tegen de tand des tijds?

Abraham Tuschinski en zijn zwagers Hermann Ehrlich en Hersch Gerschtanowitz openen in 1912 een exclusief theater voor film in de Hoogstraat in Rotterdam. Abraham is een man met visie, en vooral met lef. Zelfs in de Eerste Wereldoorlog durft hij zijn...

Dana Ruttenbeg en Netta Yerushalmy zijn twee vrouwelijke dansers van in de veertig. De een woont in Tel Aviv, de ander in New York City. Ze kenden elkaar niet en werkten nooit eerder samen, maar een uitnodiging van het American Dance Festival bracht daar...

De concertzalen zijn voorlopig dicht. Dat is vervelend voor muziekliefhebbers, maar gelukkig hebben veel muzikanten, zalen en concertorganisatoren de laatste maanden verschillende alternatieven bedacht. Zo ook het Bimhuis. De jazztempel in Amsterdam heeft...

Het TRANSMEET Science and Art Festival vond plaats in november 2020 en bestond uit live-uitzendingen die werden opgenomen in het Steinhardt Museum of Natural History in Tel Aviv. Er werden wetenschappelijke experimenten uitgevoerd; artiesten uit...

Arolsen Archives - Zentrum über NS-Verfolgung heeft het project #everynamecounts opgezet, een crowdfunding om alle (!) namen in de documenten in het online archief van een verhaal/context te voorzien. Iedereen kan bijdragen om de herinnering aan...

De Misjna vormt samen met de Talmoed en de Midrasj het hart van het rabbijnse jodendom. Onze docent rabbinica Leo Mock geeft op woensdag 20 januari om 20.00 uur via Zoom een lezing waarin hij uitlegt wat de Misjna is en wanneer en waarom die tot stand...

In De Balie loopt momenteel het project Onbekend maakt Onbemind, waarin het Joodse leven in Amsterdam in twee programma’s en een online tijdschrift wordt belicht. ...

In de lezingenreeks die Crescas aanbiedt in samenwerking met het Genootschap voor de Joodse Wetenschap in Nederland kun je zondag 17 januari om 10.30 uur luisteren naar historicus Hans Wallage. ...

Met uitzondering van de Engelse koninklijke familie zullen er weinig families zijn waarover door de eeuwen heen zoveel geroddeld is als over de Joodse bankiersfamilie Rothschild. Het is vaak moeilijk feit van fictie te onderscheiden. Schrijver en producer...

Een universeel verhaal over vriendschap en familie, verdriet en liefde.

De negentiende eeuw was in het Midden-Oosten een tijd van grote veranderingen, vertelt arabiste Lucia Admiraal in deze Zoom-lezing.

Bijbel-exegese is van alle tijden: wat staat er geschreven, zijn er verborgen betekenissen in de teksten en zo ja, welke zijn dat?

De Bijbel is tot op de dag van vandaag een onuitputtelijke bron van inspiratie voor beeldende kunstenaars, ongeacht hun religieuze identiteit. Michelangelo Buonarroti (1475-1564) werkte in een tijd waarin het rooms-katholieke geloof alomtegenwoordig was,...

Joachimsthal’s boekhandel, uitgevers- en drukkerijbedrijf was vanaf begin jaren twintig van de negentiende eeuw tot 1943 in Amsterdam gevestigd. Wat is er, behalve herinneringen, over van het werk van dit ooit zo befaamde bedrijf? ...

Dankzij de coronapandemie en de lockdown zijn gezelschapsspellen weer helemaal terug van weg geweest. Nieuw op de markt is Op naar Jeruzalem, een strategisch bordspel dat je speelt met pionnetjes en kaartjes. ...

Sjoa-overlevende en vluchteling Herman Broder krijgt, haast voor hij er erg in heeft, drie vrouwen in zijn leven Jadwiga, de Poolse boerin die hem heeft helpen onderduiken voor de Duitsers; Masja, zijn bloedmooie, neurotische, enige ware liefde; en...

De Amerikaanse acteur Leonard Simon Nimoy (1931-2015), onvergetelijk door zijn rol als Mr. Spock in de geliefde film- en televisieserie Star Trek, was de zoon van Joodse immigranten uit Oekraïne. In Leonard Nimoy's Oral History, een lang gesprek met het...

Een meeslepende roman met verrassende plotwendingen over hoe mensen met een sterk uiteenlopende achtergrond elkaars leven kunnen bepalen en beïnvloeden.

De titel van het nieuwste boek van Shalom Auslander verraadt niets van de op zijn zachtst gezegd intrigerende inhoud.

Helder mij even op bevat de beste, leukste en meest interessante stukken uit de taalrubriek WoordHoek in NRC. Ze geven antwoord op vragen als: sinds wanneer ouwehoeren wij? Wat zijn de nadelen van bekakt praten? Waarom bestaan er wel foute mannen, maar...

De concertzalen blijven nog wel even gesloten. Dat is vervelend voor muziekliefhebbers, maar gelukkig hebben veel muzikanten, zalen en concertorganisatoren de laatste maanden verschillende alternatieven bedacht. Zo ook het Bimhuis. De jazztempel in...

Afbeelding: detail van het schilderij 'Their Plans Never Came Out Right' van Mark Podwal (New York, 1945).

Luid het nieuwe jaar in met een concert van de internationaal bekende Israëlische singer-songwriter en gitarist David Broza. Tijdens dit onlineconcert speelt hij samen met Ali Paris, een  getalenteerde Palestijnse zanger en kanunist.   Broza’s...

The Jewish Museum en Film at Lincoln Center presenteren tussen 13 en 26 januari een virtuele versie van het New York Jewish Film Festival.  NYJFF is een van de meest invloedrijke Joodse filmfestivals ter wereld en vertoont elk jaar de beste...

Met dit boek gaat een langgekoesterde wens van Yvonne Brill in vervulling. Vanuit haar eigen Joodse achtergrond en om kinderen te leren dat iedereen erbij hoort, wilde ze al heel lang een verhaal schrijven voor iedereen vanaf 1twaalf jaar over de...

En weer zitten we in een lock-down en zijn, onbegrijpelijk, boekwinkels niet als 'essentieel' geoormerkt. Rondneuzen tussen de nieuwe uitgaven is er voorlopig dus niet meer bij. Steeds meer boekhandelaren kiezen er nu voor om hun boekenvoorraad digitaal...

Van maandag 24 december tot maandag 4 januari is het kantoor van Crescas met midwinterreces. In deze periode zijn wij telefonisch dan ook niet bereikbaar. De laatste nieuwsbrief van 2020 heb je vandaag, 18 december in je digitale brievenbus gevonden,...

Joden hebben in de Arabische wereld van de 19de en vroeg-20ste eeuw grote politieke en culturele veranderingen aan zich voorbij zien komen. In het Ottomaanse rijk was de 19de eeuw een periode van vergaande politieke hervormingen, waarbinnen ook de...

Talmoedgeleerde Jakob de Leeuwe vertelt in twee lezingen wat het Boek der Schepping is, en waarom deze geheimzinnige tekst generaties van kabbalisten heeft geïnspireerd.

Sinds vorige maand werken Crescas en KUNSTENISRAËL nauw samen met het doel om kunst uit Israël te promoten bij een zo breed mogelijk Nederlands publiek.   KUNSTENISRAËL fungeert al enkele jaren als onafhankelijke bruggenbouwer voor kunstenaars en...

Netflix heeft een rijk aanbod aan televisieseries uit Israël (en/of met Israëlische acteurs). Zo kunnen we dus vanuit onze woonkamer blijven genieten van de Israëlische cultuur. Wij zetten de beste films en series voor je op een rij.

De Brits-Israëlische Hofesh Shechter (Jeruzalem, 1975) is één van Engelands meest geprezen artiesten. In 2008 richtte hij zijn internationaal toerende Hofesh Shechter Company op. Shechter volgde zijn opleiding aan de Jerusalem Academy for Dance and...

In de nacht van donderdag 10 op vrijdag 11 december is Erwin Brugmans, de voorzitter van Sjoel West, in zijn slaap overleden. ...

In deze mooie, magische en ontroerende roman over familie, liefde en identiteit gaan Rachel en Max op zoek naar de waarheid van hun familiegeschiedenis.

Het Ben Uri Museum presenteerde van oudsher al een aanzienlijk deel van zijn collectie online, maar heeft nu een volledige make-over ondergaan. De coronapandemie heeft de transformatie in een stroomversnelling gebracht, en kreeg een extra zetje doordat de...

Erik Ader beschrijft hoe de Duitse bezetting een stempel drukte op het gezin waarin hij opgroeide en behandelt het ongemak wanneer hij er in zijn latere leven als diplomaat achter komt dat zijn vaders verzetswerk inzet is geworden in een nieuwe strijd.

Met uitzondering van de Engelse koninklijke familie zullen er weinig families zijn waarover door de eeuwen heen zoveel is geroddeld als over de Joodse bankiersfamilie De Rothschild. Het is vaak moeilijk feit van fictie te onderscheiden. Het grote brein...

De 2020 editie van het jaarlijkse Chanoekaconcert van de Stichting Chanukah Concert & B’nai B’rith kon, zoals bekend, niet doorgaan. Maar de organisatoren vonden een creatieve oplossing: maestro Jules van Hessen posteerde de musici van het...

Een indrukwekkend verhaal over de zoektocht naar vrijheid in een wereld waarin het vinden van wezenlijke verbinding voor mensen met een lichamelijke handicap een grote opgave kan zijn.

Van maandag 24 december tot maandag 4 januari is het kantoor van Crescas met midwinterreces. In deze periode zijn wij telefonisch dan ook niet bereikbaar. De laatste nieuwsbrief van 2020 verschijnt op vrijdag 18 december, de eerstvolgende vind je vrijdag...

Wat aten Joden door de generaties heen op Chanoeka? Wanneer is de soefgania bedacht? En waar werden latkes van gemaakt voordat aardappelen in de zestiende eeuw Europa bereikten?

"Papier is kwetsbaar, teer en nederig materiaal, maar tegelijkertijd sterk, daadkrachtig en machtig!"

Jerusalem International Dance Week werd voor het eerst georganiseerd in 2006 met als doel om Jeruzalem op te kaart te zetten als dansstad én om hoogwaardige, hedendaagse Israëlische dans zichtbaar te maken voor een breed publiek. Sinds 2011 maakt ook...

Irina Birger is gefascineerd door de menselijke natuur en haar verlangen om tot een sociale groep te behoren. Door haar kunst probeert Birger de barrières weg te nemen tussen het individuele verlangen en de groep, zonder de eigenheid van de persoon uit...

Het jaarlijkse B’nai B’rith Loge Hilleel Chanukah Concert dat in het Concertgebouw en in het RAI theater zou plaatsvinden is vanwege corona afgelast. Wat velen nog niet wisten is dat Stichting Chanukah Concert een prachtig alternatief heeft gevonden:...

Hoe Bernard 'Bernie' Mestriz uit Terborg op miraculeuze wijze aan de nazi's ontsnapte.

My Jewish Learning heeft iets bedacht waar we in deze tijden van corona en nergens-naartoe-kunnen vast en zeker iets aan hebben. Op The Hub, Jewish Online Classes and Events kun je kiezen uit lessen en lezingen over Joodse onderwerpen, zoals een Hanukkah...

Op 27 januari 1945 werd Otto Frank door Russische soldaten bevrijd uit kamp Auschwitz. Op dat moment begon niet alleen zijn reis naar huis, maar ook zijn lange zoektocht naar informatie over wat er was gebeurd met zijn vrouw Edith, zijn dochters Margot en...

Ben Braber onderzoekt in Changes in Attitudes to Immigrants in Britain, 1841-1921 de veranderingen in opinies over immigranten in Groot-Brittannië en de taal die werd gebruikt om deze te verwoorden tussen 1841 en 1921. Hij gebruik daarbij een...

Vorige week berichtten we al over internationale Chanoekaconcerten; deze week is ons eigen land aan de beurt. Op zondagavond 13 december (de vierde avond Chanoeka) organiseert Stichting Jewish Music Concerts voor het zesde jaar op rij een spectaculair...

Daveed Diggs is een geliefde Joodse zwarte acteur. Voor 2020 heeft hij een Chanoekasong gemaakt waar je echt heel blij van wordt! ...

In het hart van de eerste coronagolf stelde Bart Wallet voor Crescas een serie lezingen samen over de moderne Joodse geschiedschrijving. Als uitgangspunt van en leidraad voor zijn verhalen koos hij toonaangevende boeken van spraakmakende historici. ...

Onlangs ging de remake van de film The Witches in premiere, dertig jaar na de eerste verfilming van het gelijknamige boek van de Britse schrijver Roald Dahl. Destijds speelde Angelica Huston de rol van de Opperheks en thans wordt die rol vertolkt door de...

Het verhaal wordt verteld door een naamloze vrouw, Duitse en Joods, en rusteloos. Ze is geobsedeerd door rivieren en fotografeert ze overal waar ze met haar verzameling dozen naartoe verhuist. Ze ontdekt dat al die foto’s herinneringen zijn, maar merkt...

Verschillende Joodse gemeenten in Nederland doen binnenkort mee aan de Nationale Chanoeka Broadcast, een beleving van Chanoeka in tijden van corona. De presentatie is in handen van journalist en columnist Frits Barend. Mensen mogen zelf YouTube-filmpjes...

Albert Einstein en zijn baanbrekende relativiteitstheorie zijn een product van de bijzondere tijdsgeest aan het begin van de twintigste eeuw, betoogt cultuurhistoricus David Wertheim. In zijn lezing Einstein en zijn tijd op donderdag 14 januari om 20.00...

Wat gaat de tijd toch snel… Al over een kleine week, donderdagavond 10 december, begint Chanoeka en steken we het eerste kaarsje aan van de chanoekia, de negenarmige kandelaar die alleen tijdens het Joodse lichtjesfeest wordt gebruikt.

In Bijna waar vertelt de hond van de schrijfster hoe het zit met de kippen van de buurvrouw en de kwaadaardige vijgenboom. In De vrouw die de vissen doodde haalt Lispector liefdevol alle dieren aan die ze ooit had, tot de aap Lisette aan toe. Het raadsel...

Ze speelde op festivals als North Sea Jazz, Music Meeting en Jazzahead!, trad onder meer op in de USA, Vietnam, India, Marokko en Engeland, had een bestseller op iTunes en won in 2017 de Sephardic Music Award van het International Jewish Music Festival....

Als programmamaker mocht Sonja Barend van de VARA alles maken wat ze wilde. Het gaf haar de mogelijkheid zich te bemoeien met wat er om haar heen gebeurde. Nu de wereld om haar heen tot stilstand is gekomen, komt het terug, de wil zich uit te spreken,...

De Israel Opera is sinds 1985 het belangrijkste operagezelschap van Israël. Hun allereerste uitvoering was Dido and Aeneas van Henry Purcell in het Cameritheater. Het gezelschap maakt jaarlijks inmiddels verschillende belangwekkende operaproducties en is...

Het is alweer bijna tijd voor Chanoeka en dat betekent behalve kaarsjes, latkes en soefganiot, ook Chanoekaconcerten. Natuurlijk vindt er op Nederlandse bodem binnenkort weer een bijzonder concert plaats (daarover volgende week meer), maar dit jaar kun je...

Het Mauritshuis in Den Haag is het eerste gigapixelmuseum ter wereld. Dat betekent dat je het museum nu ook via een virtuele, levensechte omgeving kunt bezoeken. Je wandelt door het museum, en kunt 36 van de meesterwerken uit de collectie, waaronder alle...

Het gebruik van liefdevolle verkleinnaampjes is onderwerp van Phililogos' artikel Kamala, Mamale in Mosaic Magazine. ...

Hannah de Rothschild werd slechts 39 jaar oud, maar door de manier waarop ze zich ontwikkelde en politieke grootheden beïnvloedde verdient deze ondergewaardeerde powervrouw zeker een plaats in de serie over opvallende Rothschilds.

Het Hebreeuwse woord 'baktana' betekent letterlijk 'in het klein'. Als idioom komt de betekenis ervan dicht bij wat wij geneuzel of prietpraat zouden noemen en slaat 'baktana' op iets wat eigenlijk te onbelangrijk is om het over te hebben. ...

Neurowetenschapper Lisa Feldman Barrett legt in zeven kort essays haarfijn uit hoe het zit. Ze vertelt over het brein in de evolutie en gaat in op de structuur van onze hersenen en waarom het belangrijk is om die te begrijpen. Onze hersenen hebben we...

Op 20 oktober gaf Emanuel Tov, emeritus hoogleraar Bijbelwetenschappen aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem voor Crescas een lezing over de betekenis van de Dode Zeerollen. Zijn verhaal werd via Zoom gestreamd, en is nu voor iedereen die meer over...

Barber van de Pol wekt Van Bruggens unieke persoonlijkheid tot leven en geeft haar een stem in de debatten en heikele kwesties van nu.

Heb je altijd al eens Arabisch willen leren? Dan is dit je kans! Vanaf 18 januari 2021 kun je in tien lessen een basis leggen. Docent Lucia Admiraal begeleidt je op je eerste stappen op het pad van het Modern Standaard Arabisch (MSA), de taal die in alle...

Een dwarsdoorsnede van de sociale geschiedenis van de Haagse Liberaal Joodse Gemeente in de afgelopen 75 jaar in herinneringen en verhalen.

Jewish Jazz – een concert met een verhaal is een muzikale tijdreis door een niet alom bekend stuk muziekgeschiedenis: de evolutie van jazz onder invloed van Joden en hun muzikale erfgoed. Mirjam van Dam zingt en vertelt, en wordt bijgestaan door een...

Paul Celan is de belangrijkste dichter van de tweede helft van de vorige eeuw. In 2020 is hij honderd jaar geleden geboren en vijftig jaar geleden gestorven. Hij stierf door in de Seine te springen, na een leven getekend door de Sjoa. Zijn werk is een...

Schrijfster Femmetje de Wind ging op haar 22e naar Israël ging om een gioer te doen aan een meisjesjesjiewe in Jeruzalem. Wat zo’n grote beslissing kan betekenen beschrijft ze in haar nieuwe roman Het beloofde leven. ...

Even voorstellen: Antony John Blinken ...

De rode draad die door deze serie van vijf lezingen loopt is de plaats van Joden en het jodendom in de niet-Joodse omgeving. ...

Amsterdam, 1942-1943. Tegenover de Hollandsche Schouwburg bevindt zich de Joodse Crèche, door de Duitsers getransformeerd tot een verzamelplaats voor Joodse kinderen voordat zij op transport gaan. Samen met de andere Joodse kinderverzorgsters van de...

Documentaire over zanger en schrijver Leo Fuld, die al jong succesvol was in het buitenland. Door de jaren heen maakte hij 500 platen en trad hij met vele internationaal bekende artiesten op. In New York had hij ruim tien jaar een nachtclub/restaurant, de...

Foto's: Gadi Dagon

Hoewel het Tel Aviv Museum of Art tot nader orde gesloten is voor publiek, nodigt het beroemde instituut je toch uit om een kijkje te komen nemen. De website is volledig vernieuwd en ingericht met virtuele tentoonstellingen. Zo kun je deelnemen aan...

Het verhaal begint in Tupik, een sjtetl ergens in Oost-Europa waar Joodse demonen in het holst van de nacht op de daken dansen en erop azen levende zielen te veroveren. De kinderen Yehuda Leib en Bluma lopen daar de Engel des Dood te lijf, terwijl die 's...

Het jaarlijkse B’nai B’rith Loge Hilleel Chanukah Concert kan dit jaar vanwege corona niet doorgaan in het Koninklijk Concertgebouw en het RAI Theater. In plaats daarvan wordt het concert alsnog opgevoerd in de Uilenburgersjoel. Van daaruit...

Op een mooie zomeravond in 1929 wordt Torageleerde, jurist en schrijver Jitschak Jozef de Vriendt in Jeruzalem doodgeschoten. Het is een aanslag in tijden van een uiterst gespannen politieke situatie. Vooral de Joodse internationale pers wijst al snel met...

De tekst van dit prachtige liedje is van de beroemde Jiddisje dichter Itzik Manger (1901-1969), maar het is eigenlijk geen slaapliedje. ...

Jakob de Leeuwe legt uit wat het boek der Schepping is, en waarom deze geheimzinnige tekst generaties van kabbalisten heeft geïnspireerd.

Met uitzondering van de Engelse koninklijke familie zullen er weinig families zijn waarover door de eeuwen heen zoveel is geroddeld als over de Joodse bankiersfamilie De Rothschild. Het is vaak moeilijk feit van fictie te onderscheiden. Het grote brein...

A Land without Borders is een bekroonde documentaire, gebaseerd op het gelijknamige boek van de Israëlische auteur Nir Baram. In maart 2020 had hij aanwezig zullen zijn op het Memento Woord Festival in het Belgische Kortrijk, maar de coronapandemie...

Er is grote ophef ontstaan over de mogelijke benoeming van de omstreden poiticus en oud-militair Efraim Eitam tot nieuwe directeur van Yad Vashem. In The Forward schrijven Derek Penslar en Susannah Heschel: Effi Eitam leading Yad Vashem disgraces the...

Wanneer Alex erachter komt dat zijn grootvader aan vaderszijde nog leeft en een van Stalins bodyguards was, keert hij terug naar Rusland om zijn moederland te leren begrijpen. De jonge helden van de Sovjet-Unie gaat over een familie in de Sovjet-Unie en...

Dertig jaar geleden werd de eerste nationale filmacademie van Israël opgericht. Sindsdien zijn veel bekende film- en televisiemakers afgestudeerd aan de Sam Spiegel Film School in Jeruzalem. Ze veranderden de lokale industrie en vormden de motor van een...

Waar ligt de scheidslijn tussen verbeelding en waanzin, en wie bepaalt die eigenlijk?

Anna Sokolow (1910-2000) maakte in 1955 de choreografie Rooms, een krachtige verbeelding van de angstaanjagende eenzaamheid die je kan overvallen, zelfs als er mensen in je nabijheid zijn.

The Emerson String Quartet werd opgericht in 1976 en is in de loop der jaren uitgegroeid tot een van de beste kamermuziekensembles ter wereld. Het kwartet speelde in prestigieuze concertzalen op alle continenten, nam meer dan dertig cd’s op en won negen...

Waar Renate Rubinstein (1929-1990) verscheen was er reuring. Vanaf 1961 maakte zij furore met de stukken die zij onder de naam Tamar in Vrij Nederland publiceerde. Of deze nu gingen over haar liefdesleven, het gemis van haar in de oorlog vermoorde vader,...