Onderzoek Joodse begraafplaats Veenhuizen
Gepubliceerd op: 31 augustus 2023
Landschapsbeheer Drenthe begint een onderzoek naar de Joodse begraafplaats bij Veenhuizen. Er is nog slechts één grafsteen zichtbaar, toch liggen er vermoedelijk meer graven.
Vanwege de verplichte eeuwige grafrust gebeurt het onderzoek met speciale grondradar. Data-analist Silke Ceulemans werkt met deze techniek en zoekt naar verstoringen in de bodem. "Dat kunnen boomwortels zijn, maar ook een graf. De plek waar vroeger gegraven is, gaan we hopelijk kunnen zien. Zo maken we een soort kaart van de ondergrond”, zegt hij in een interview met RTV Drenthe.
Landschapsbeheer Drenthe heeft de meetresultaten nodig voor het onderhoud van de Joodse begraafplaats. De braamstruiken zijn inmiddels weggehaald. Maar wat er met de bomen op het terrein moet gebeuren, is nog niet duidelijk. De begraafplaats is op dit moment eigendom van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap. Alle eventuele aanpassingen en de herinrichting van de begraafplaats vinden plaats in overleg.
Kolonie van Weldadigheid
Veenhuizen was één van de zeven zogenoemde Koloniën van Weldadigheid, opgericht in 1823. Een mooie naam voor de beruchte dwangkolonie voor bedelaars en landlopers, maar ook voor arme gezinnen en wezen. De paupers van Nederland werden ondergebracht in drie gestichten. Hier woonden zij onder permanente bewaking en werden verplicht te werk gesteld op het land en in het veen. Tienduizenden mensen hebben in Veenhuizen hun leven doorgebracht, zonder dat ze daar iets over te zeggen hadden.
Oprichter Johannes van den Bosch, een voormalig generaal in het Nederlandse leger, wilde hen met hard werken "opvoeden tot zelfstandigheid".
Historie
De enige, nog zichtbare grafsteen is van Jetta Jacoba Bargerbuhr. Van haar is bekend dat zij was getrouwd met Izaak Nathan Nieuwied, voorganger van de synagoge van het stadje. Zij overleed in 1862.
Volgens Landschapsbeheer Drenthe zijn ook arme gezinnen en wezen van Joodse komaf in Veenhuizen terechtgekomen, alleen is daarover weinig bekend. Tot halverwege de negentiende eeuw zijn Joodse weeskinderen ondergebracht in Veenhuizen. "We proberen erachter te komen wie hier begraven liggen”, zegt Anja Verbers van de organisatie. “Uiteindelijk willen we mensen meer kunnen vertellen over de historie van dit gebied, inclusief de Joodse begraafplaats."
Beeld: Stichting Dodenakkers
