Joseph Hirsch Dünner
De rebelse opperrabijn
Gepubliceerd op: 24 november 2022
De rebelse opperrabijn
Jaap Colthof
Amsterdam: Uitgeverij Van praag, 2022
Aantal blz.: 300
ISBN: 978904902622
Joseph Hirsch Dünner, de rebelse opperrabbijn beschrijft leven en nalatenschap van een van de meest markante opperrabbijnen uit de vooroorlogse Nederlandse geschiedenis. Dat de in 1833 in Krakau geboren Dünner zou uitgroeien tot boegbeeld van Joods Amsterdam, was best verrassend. Hij heeft een groot stempel gedrukt op de identiteit van de Amsterdamse Asjkenazische gemeente. Hij wilde niet alleen de klassieke Talmoedgeleerde zijn, maar ook een moderne wetenschapper. Zijn Pools-Joodse kennis en zijn Duits-Joodse wetenschappelijke benadering maakten hem tot een unieke persoonlijkheid. Meer dan wie ook omarmde hij de Nederlandse identiteit en wilde hij zijn leerlingen en zijn gemeenteleden vormen tot zelfbewuste Joodse burgers, die voluit deelnamen aan de Nederlandse samenleving.
Jaap Colthof, telg van een familie met diepe wortels in het Amsterdamse jodendom – hij schreef eerder Van moordenaar tot rabbi, een studie over Joods Amsterdam van rond 1800 –, heeft besloten de herinnering aan Dünner weer af te stoffen. Dat is een welkom initiatief. Zijn rijk geïllustreerde biografie van Dünner zal velen helpen modern Joods Amsterdam beter te begrijpen.
Uit het voorwoord van Bart Wallet: "Inmiddels is het al meer dan honderd jaar geleden dat Dünner op Muiderberg ter aarde werd besteld. Zijn naam is velen niet meer bekend. Colthof geeft Dünner weer terug aan de Nederlandse Joden en hun nazaten verspreid over de hele wereld. Dat doet hij op een betrokken en deskundige wijze, hij voert de lezer in in het leven van Dünner en weegt kritisch diens verdiensten en tekortkomingen. Dünner komen we daarbij tegen als mens, als geleerde, als rabbijn – en als program. Zonder de rol van Dünner is de Amsterdams-Joodse ontwikkeling vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw moeilijk te duiden."
Jaap Colthof (1946), studeerde psychologie en speciaal onderwijs aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1979 promoveerde. Sinds 1979 woont hij met zijn familie in Israël, waar hij tot zijn pensioen doceerde aan diverse colleges en als psycholoog werkte in een centrum van mentaal gehandicapte kinderen en jongeren.
Sinds zijn pensioen doet Colthof onderzoek naar de geschiedenis van de Joden in Nederland in de achttiende en negentiende eeuw.
