Boekennieuws
Recent verschenen en verwachte Nederlandstalige of vertaalde boeken van Joodse schrijvers en ander literair nieuws
Gepubliceerd op: 28 april 2022
Heinz Felix Geiringer (1926-1945). Zijn vader Erich Geiringer was een succesvolle Joodse zakenman die in 1938 vanwege het toenemende antisemitisme in Oostenrijk met zijn vrouw Elfriede en kinderen Eva en Heinz vanuit Wenen een veiliger bestaan hoopte te vinden in Amsterdam. Daar schilderde Heinz en schreef hij gedichten. Hij maakte in totaal dertig schilderijen die hij onder de vloer van de zolder van zijn onderduikadres verborg. Heinz overleefde de oorlog niet, zijn werk werd na de oorlog teruggevonden door zijn zusje en zijn moeder.
Een onderduikadres, twee dagboeken: reconstructie van een oorlogstragedie
Tom Rooduijn
Amsterdam: Thomas Rap, 2022
Aantal blz.: 320
ISBN: 9789400408197
Ook als e-book verkrijgbaar
Als Nederland in mei 1940 door de Duitsers wordt bezet, moet Géza Weisz na enige tijd met zijn gezin onderduiken. Met enkele anderen komt hij terecht bij de Zwitserse arts Fritz Rimathé op het adres Amstel 278. Beide mannen houden een dagboek bij. Fritz doet gedetailleerd verslag van zijn leven in Amsterdam: van de razzia's in zijn buurt tot het kunstenaarsverzet en de invallen in zijn huis. Géza beschrijft de oplopende spanningen bij de onderduikers, maar ook het ontroerende weerzien met zijn elders ondergedoken zoon Fransje. Aan het beklemmende bestaan komt in augustus 1944 een eind, wanneer een jeugdvriend van Géza zich tot verrader ontpopt. Dankzij een schat aan egodocumenten is Amstel 278 een indringende vertelling van het verborgen en openbare leven tijdens de bezetting.
Tom Rooduijn is journalist en programmamaker. In 2019 maakte hij voor VPRO Radio de (Tegelgenomineerde) documentaire Het schimmenspel, over het korte leven van Géza Weisz. Pas hierna vond hij het dagboek van Fritz Rimathé, waarop de geschiedenis van Amstel 278 mede is gebaseerd.
Jim Terlingen
Amsterdam: Brave New Books, 2022
Aantal blz.: 356
ISBN: 9789464488562
Ook als e-book verkrijgbaar
De Joodse Raad van Utrecht probeerde de belangen van Joodse Utrechters te behartigen, maar werd uiteindelijk gedwongen in opdracht van de bezetter de oproepen te versturen voor deportatie naar de kampen in Westerbork en Vught en voor verhuizingen naar Amsterdam. De organisatie was zelf lange tijd een veilige haven voor de Joodse mensen die er werkten. Ondanks dat het archief van deze afdeling er niet meer is, is het Terlingen gelukt dit vergeten onderdeel in de Utrechtse geschiedenis op een verhalende, informatieve manier te reconstrueren. Dit gebeurt in een rijk boek, met veel nog niet eerder gepubliceerde foto’s, documenten, verhalen en dagboekfragmenten. In de zijlijn van het hoofdonderwerp is nog veel meer te lezen, onder meer over een foute afdeling van de Utrechtse politie, over de beruchte razzia op 7 oktober 1944 voor de Arbeitseinsatz en over een vergeten Utrechts-Joodse verzetsman.
Jim Terlingen (1965) is schrijver, journalist en historisch onderzoeker en webredacteur bij de Rechtspraak.
Albert Ringer
Amsterdam: Amphora Books, 2022
De Tora is elke dag nieuw. Anders gezegd, van de teksten kun je telkens weer iets leren. Dat motto heeft voor Albert Ringer altijd centraal gestaan in zijn leven en in zijn loopbaan als rabbijn. Het heeft hem ertoe gebracht om voor alle diensten die hij heeft geleid een commentaar te schrijven bij het gedeelte uit de Tora dat wekelijks wordt gelezen. In de loop der jaren is zo een rijke schakering aan teksten ontstaan die een prachtig beeld geven van de veelzijdigheid van de Tora. Een van de boeiende aspecten in zijn commentaren is de relatie die de rabbijn Ringer regelmatig legt met de kabbala. Een selectie uit deze teksten voor elke weekafdeling is gebundeld in dit boek dat is uitgebracht ter gelegenheid van zijn afscheid als rabbijn van de Liberale Joodse Gemeente Rotterdam.
Rabbijn Albert Ringer heeft kunstgeschiedenis gestudeerd. Daarbij heeft hij zich gespecialiseerd in vroege synagogale architectuur. Na zijn studie heeft hij gewerkt als software engineer en als geestelijk verzorger bij Parnassia. In 2008 heeft hij rabbinale bevoegdheid gekregen aan het Levisson Instituut in Amsterdam. Van 2009-2022 was hij rabbijn van de Liberale Joodse Gemeente Rotterdam en sinds 2012 is hij rabbijn van de Liberaal Joodse Gemeente Twente. Albert is geboren in Den Haag. Hij woont al een kwart eeuw in Rotterdam en heeft drie kinderen.
Leven in de schaduw van Auschwitz, de biografie van oorlogsoverlevende Rits (Bob) Hoek, geschreven door Josette Hoek, verschijnt op 29 april 2022. Oud NIOD-directeur Hans Blom, die de inleiding van het boek heeft verzorgd, zal bij de boekpresentatie op 30 april vertellen over Rits en hoe deze na de oorlog een leven heeft opgebouwd waarin de pijn en het onrecht dat de Joden werd aangedaan altijd alles heeft overheerst. Leven in de schaduw van Auschwitz werpt via een aansprekend en hoogst individueel levensverhaal een verhelderend licht op de geschiedenis van ons land in de twintigste eeuw, in het bijzonder op de zo veelzijdige ervaringen van Joden in Nederland.
Josette Hoek heeft met dit boek een monument willen oprichten voor haar vader, die als enige van zijn familie de oorlog heeft overleefd. Ze vertelt beeldend over hoe haar vader zich - op het eerste gezicht - eigenaardig gedroeg, gedrag dat ze later begreep als het gevolg van zijn oorlogstrauma’s en de vrees dat zijn kinderen ook ooit slachtoffer konden worden van vergelijkbaar gevaar in de toekomst.
De Amerikaanse schrijfster Avital Chizhik-Goldschmidt besloot The Surrendered Wife: A Practical Guide for Finding Intimacy, Passion and Peace with a Man, een onverbiddelijke bestseller uit 2001, eens onder de loep te nemen toen bleek dat het bijna verplichte leeskost was voor jonge bruiden, ook Joodse. Auteur Laura Doyle, die zelf stevig in een traditioneel-christelijke traditie is geworteld, wordt wijd en zijd geciteerd en die citaten worden rechtstreeks gelinkt aan teksten uit de Tora en de Talmoed.
Lees in The Atlantic Avitals vlammende betoog: How a Polarizing Best Seller became Required Reading for orthodox Jewish Women.
Historica Aline Pennewaard (1978) nam deel aan de schrijfwedstrijd Tweede Wereldoorlog met het waargebeurde verhaal van Adolf en Rose. Haar bijdrage werd geselecteerd voor de bundel met vijftien oorlogsverhalen die in november 2022 verschijnt.
Of Aline bij de beste drie hoort wordt bekendgemaakt tijdens de boekpresentatie.
