Kort nieuws van heinde en verre
Wat we deze week onder de aandacht willen brengen
Gepubliceerd op: 7 oktober 2021
In de programmareeks Operatie Interview ontleden we het vraaggesprek. Drie vlijmscherpe interviewers bevragen één gast. Wie de interviewers zijn, blijft tot op het podium geheim voor de gast. Ditmaal: Micha Wertheim.
Zijn laatste theaterstuk werd "een totale mindfuck" genoemd en past daarmee naadloos in zijn oeuvre. Cabaretier, schrijver en stand-up comedian Micha Wertheim (1972) brengt zijn publiek graag in verwarring en doet niet aan een duidelijke moraal of voorgeschotelde meningen.
Wertheim volgde cultuur- en wetenschapsstudies in Maastricht. Tijdens zijn opleiding raakt hij betrokken bij de universiteitskrant, waar hij zeer actief voor blijft. Na het behalen van zijn diploma verhuist Wertheim naar Amsterdam en sluit zich aan bij Comedytrain. Hij maakt inmiddels al ruim vijftien jaar theatervoorstellingen en schreef satirische columns voor onder meer VARA’s Spijkers met Koppen, de Dag, NRC.next, de Volkskrant, Vrij Nederland en AD magazine. Ook maakt hij sinds 2008 met Paulien Cornelisse de podcast Echt Gebeurd, waarin mensen verhalen die ze zelf hebben meegemaakt uit hun hoofd vertellen.
Gil & Moti
Laatste kans in het Joods Historisch Museum
Tentoonstellingen van Gil & Moti & Fred Stein
Twee bijzondere tentoonstellingen in het Joods Historisch Museum zijn nog een laatste paar weken te zien. Samen trokken deze tentoonstellingen dit jaar tot nu toe 20.000 bezoekers. In Forget & Remember neemt kunstenaarsduo en echtpaar Gil & Moti je mee door de verzamelingen van hun ouders. Zo vertellen ze niet alleen de verhalen van hun families, maar houden ze ook de complexe Israëlische samenleving tegen het licht. Ben je toch in het museum, kom dan ook naar de fototentoonstelling van de fotograaf Fred Stein, bekend van het zwart-witportret van Albert Einstein. Forget & Remember van Gil & Moti staat tot 7 november en Fred Stein. Dresden, Parijs, New York. Fotograaf in Ballingschap is tot 28 november te zien.
Familieverzameling (tot en met 28 november 2021)
Gil Nader (1968) en Moti Porat (1971) staan bekend om hun maatschappelijk geëngageerde werk waarin ze de verhouding tussen individuen, groepen en de invloed van sociale normen onderzoeken. Hun eigen identiteit als Joodse, homoseksuele, (ex-)Israëlische immigranten vormt daarbij het uitgangspunt. In de tentoonstelling Forget & Remember onderzoekt het koppel Gil & Moti de achtergrond en migratiegeschiedenis van hun Joods-Israëlische families aan de hand van de verzamelingen van hun ouders. Zo portretteren ze op creatieve en kritische wijze de complexiteit van hun geboorteland Israël.
"Beautiful exhibition, very moving", aldus bezoeker G.H.L op 25 juli 2021.
In samenhang met de tentoonstelling verscheen de autonome publicatie Forget & Remember. Het boek is uitgegeven door Jap Sam Books en vormgegeven door Remco van Bladel.
De kunst van het kijken (tot en met 7 november 2021)
De Duits-Amerikaanse fotograaf Fred Stein (1909-1967) begon zijn fotocarrière in Parijs, nadat hij in 1933 samen met zijn vrouw Lilo Stein uit zijn geboorteplaats Dresden was gevlucht voor vervolging door de nazi’s. Als Duitse vluchteling kon Stein in Frankrijk als jurist niet in zijn eigen beroep werken en zocht hij werk als journalistiek fotograaf. Hoewel enkele van Steins portretten wereldberoemd zijn, raakte de fotograaf zelf na zijn dood in de vergetelheid. In de tentoonstelling Fred Stein. Dresden, Parijs, New York. Fotograaf in ballingschap zijn nu voor het eerst in Nederland bijna tweehonderd van zijn foto’s te zien.
"De kunst van het kijken, wat kan Fred Stein dat goed. Komt binnen", schrijft een anonieme bezoeker op 22 september 2021.
De voormalige synagoge in Winschoten. Foto gemeente Oldambt
Onderzoek naar onteigening Joods onroerend goed in Groningen.
De gemeente Oldambt heeft aangekondigd zich aan te hebben gesloten bij de gemeentes Het Hogeland, Veendam en Westerkwartier in een onderzoek naar de onteigening van Joods onroerend goed.
Ook zal het naheffen van gemeentelijke belastingen tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog onder de loep worden genomen. Het onderzoek van de andere gemeentes is in mei dit jaar van start gegaan.
Uit de publicatie van de zogenaamde ‘Verkaufsbücher’ door het Nationaal Archief blijkt dat er ook in gemeentes in de provincie Groningen tussen 1940 en 1945 Joods bezit is onteigend.
Naar aanleiding hiervan hebben de vier gemeentes besloten helderheid te willen geven over hun eigen handelen. De onderzoekers focussen zich op hoe de gemeentes omgingen met terugkerende Joden in het algemeen en met Joods onroerend goed in het bijzonder.
Het onderzoek wordt geleid door Richard Paping, universitair hoofddocent aan de Rijksuniversiteit Groningen. De verwachting is dat het onderzoek in juni 2022 is afgerond.
Het Hogeland, Oldambt, Veendam en Westerkwartier zijn niet de eerste gemeentes die onderzoek doen naar de roof van Joods onroerend goed. In de afgelopen jaren hebben meerdere gemeentes in Nederland onderzoek gedaan naar de uitbuiting van de Joodse minderheid in dit land tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.
bron: joods.nl
Joods werkdorp Slootdorp
Bij het Joods Werkdorp Slootdorp/Nieuwesluis zijn de eerste stenen gelegd voor het Namenmonument voor de Werkdorpers. Op het monument komen de namen te staan van de 197 mensen die in het Werkdorp woonden en werkten en tijdens de Sjoa omkwamen.
Het Joods Werkdorp in de gemeente Hollands Kroon in Noord-Holland werd eind jaren dertig van de vorige eeuw opgericht voor gevluchte Joden uit Duitsland en Midden-Europa. Tot in de oorlogsjaren woonden en werkten zij hier. De opzet van het werkdorp was om de vluchtelingen een vak te leren waarmee zij een nieuw bestaan konden opbouwen. Het was een tijdelijk verblijf. Emigratie naar een ander land was het uiteindelijke doel. Dit kon iedere staat zijn die nog mensen van Joodse komaf wilde opnemen. Sommigen droomden van vertrek naar Palestina om er te bouwen aan een eigen staat.
Het werkdorp bleef bestaan tot 1941. Van de ruim driehonderd oorspronkelijke bewoners zijn 197 Joodse Werkdorpers tijdens de Sjoa vermoord. Zeker 110 mensen hebben de oorlog overleefd. Zij konden bijtijds vluchten of doken onder. Op het monument komen de namen te staan van alle 197 slachtoffers. Het was de bedoeling dat het gedenkteken al in maart 2020 gereed zou zijn, maar dat werd uitgesteld vanwege de coronacrisis. “Drie dagen na de lockdown wilden we het onthullen, maar dat ging niet meer door, want zonder publiek wilden we het niet doen”, zegt initiatiefnemer Marieke Roos in een interview met NH Nieuws.
Het Namenmonument is mede mogelijk gemaakt door bewoners uit de omgeving, die een inzamelingsactie hielden om het bedrag bij elkaar te krijgen. Ook de gemeente betaalde mee.
De huidige eigenaar van het pand, ondernemer Joep Karel, wil in het gemeenschapshuis van het werkdorp een museum inrichten. Daarnaast wordt het een onderkomen voor arbeidsmigranten. De Stichting Joods Werkdorp heeft jarenlang geprobeerd het pand over te nemen, maar is daar begin dit jaar mee gestopt.
bron: jonet.nl
