Kort nieuws van heinde en verre
Wat we deze week onder de aandacht willen brengen
Gepubliceerd op: 28 oktober 2021
Oud Joods gebedenboek wordt verkocht voor een recordbedrag van $ 8,3 miljoen
Het Luzzatto mahzor dateert uit het dertiende of veertiende-eeuwse Duitsland en bevat verschillende versies van gebeden die sindsdien zijn verdwenen uit de Asjkenazische traditie. Dit middeleeuwse gebedenboek werd onlangs oor 8,3 miljoen dollar verkocht bij het veilinghuis van Sotheby's en haalde daarmee de hoogste prijs ooit betaald voor een Hebreeuws handschrift.
Het zeldzame boek staat bekend als het Luzzatto mahzor en is vernoemd naar een voormalige eigenaar, de negentiende-eeuwse geleerde, theoloog, dichter en boekenverzamelaar Samuel David Luzzatto. Het boek komt oorspronkelijk uit Beieren en werd gemaakt in de late dertiende of vroege veertiende eeuw. In de loop der tijden bevond het zich onder meer in Italië en Frankrijk. Het boek werd geschreven door een schrijver met de naam Abraham en bevat verschillende oude versies van gebeden die sindsdien zijn verdwenen uit Asjkenazische traditie. De uitbundige illustraties en versieringen tonen de rijkdom van de gemeenschap.
In 1870 werd het boek gekocht door de Alliance Israelite Universelle. Daarna kwam het door de financiële situatie van deze organisatie in particuliere handen.
Het boek werd verkocht aan een anonieme Amerikaanse koper. *Israel Hayom* informeerde waarom de Nationale Bibliotheek van Israël het boek niet heeft gekocht. Een woordvoerder stelde dat de Nationale Bibliotheek regelmatig onderzoekt of actuele verkopen haalbaar zijn voor het instituut en weegt elk geval afzonderlijk af. De prijs voor dit boek was erg hoog en zou de hulp van de staat en donoren nodig hebben gemaakt om tot een dergelijke acquisitie te kunnen komen.
bron: Israël Hayom, 20 oktober 2021 door Yori Yalon, Hanan Greenwood en ILH Staff.
Foto: Sotheby's
Gerda Brethouwer, links, neemt de behangrol in ontvangst van Joke, Ineke, Corrie en Henriëtte Dwarshuis (van links af). Foto: Lineke Voltman
Detail van de behangrol. Foto: Lineke Voltman
Nationaal Onderduikmuseum ontvangt een bijzondere aanvulling op de collectie
door Lineke Voltman
Het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten heeft vrijdag 22 oktober jl. een bijzondere aanvulling op de collectie het museum ontvangen: een behangrol van zo’n tien meter met heel veel tekeningen, gemaakt door Ydo van der Schoot.
De tekeningen zijn gebaseerd op de onderduikperiode van de Groninger Cor Dwarshuis en de in Franeker geboren Van der Schoot tijdens de Tweede Wereldoorlog op boerderij ‘De Huurne’ van de familie Enserink in Harfsen, een gezin met dertien kinderen, van wie enkelen in het verzet zaten.
Cor Dwarshuis kreeg uiteindelijk een relatie met Jo, een dochter van de familie, en trouwde met haar op 9 september 1948. Ter gelegenheid van het huwelijk bood Van der Schoot de behangrol aan het bruidspaar aan.
Verhaal van vader tijdens de oorlog
Bij het opruimen van ‘De Huurne’, na het overlijden van hun moeder, vonden de vier dochters, Joke, Ineke, Corrie en Henriëtte de behangrol. Corrie: “De rol vertelt eigenlijk het verhaal van onze vader, die in 1942 vanuit Groningen naar Harfsen kwam om onder te duiken tot en met de bevrijding." Ineke: “We vonden het jammer om het te bewaren en er niets mee te doen, dus we wilden het schenken aan een museum. Toen we gingen googelen waar het het beste tot zijn recht zou komen stuitten we op het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten. We hebben contact opgenomen en na een bezoek van Ina van het museum aan de ‘Huurne’ waren ze zo enthousiast dat ze het heel graag wilden hebben. Daarnaast had ik nog een oude poster van Nederland, uitgegeven door de Stichting 40-45, waarop allerlei gebeurtenissen uit de oorlog zijn afgebeeld, zoals het bombardement van Rotterdam, de slag om Arnhem en het afvoeren van gevangenen naar concentratiekampen. Ook deze poster gaat naar het museum.”
‘Van boerderij naar hartje stad’
Ineke: “Onze moeder heeft ook haar herinneringen opgetekend voor de kinderen en kleinkinderen, het gaat over de ontmoeting met Cor, de oorlogstijd en haar verhuizing naar Groningen. Het is een mooi vormgegeven boek met de titel Van boerderij naar hartje stad. Daarvan krijgt het Onderduikmuseum ook een exemplaar.”
Onderduik tentoonstelling
Gerda Brethouwer, directeur van het museum, is blij met de nieuwe aanwinst. “Ik zie die vandaag voor het eerst, uiteraard had ik wel foto’s gezien maar in het echt is het nog mooier. Het is eigenlijk een soort stripverhaal dat je uit kunt rollen. Het is een uitermate mooie aanvulling van onze collectie, omdat het op een laagdrempelige manier laat zien hoe het onderduiken op een boerderij was. De familie gaat nog wat teksten erbij maken. In de toekomst wordt het een belangrijk onderdeel van een nog te maken tentoonstelling over de onderduik in ons museum. We bedenken nog hoe we een tien meter lange behangrol, waar de tekeningen verticaal opstaan, het beste kunnen presenteren. Het doek is nogal kwetsbaar, dus we kunnen eventueel de tekeningen printen op doek of papier en het origineel achter glas tentoonstellen. Maar het zal nog wel enkele jaren duren voor deze expositie te zien is. Tot die tijd zullen de foto’s van de tekeningen op onze website te zien zijn.”
bron: Aalten Vooruit
Het Nationaal Onderduikmuseum is gevestigd aan de Markt 12-16, 7121 CS Aalten
Na de succesvolle online debatmiddag eerder dit jaar organiseert het Nederlands Genootschap voor Joodse Studies op dinsdag 16 november een vervolg, met als titel: Joodse Studies in Nederland: Een nieuwe toekomst. De bijeenkomst vindt plaats van 14:00 - 17:00 uur aan de PThU in Amsterdam. Je bent van harte welkom! Deelnemen kan zowel op locatie als online.
Tijdens de bijeenkomst presenteren verschillende NGJS-leden hun onderzoek. Ook is er volop gelegenheid om in gesprek te gaan over het concept-rapport De stand van de Joodse Studies in Nederland. Alle input zal door de schrijvers Lieve Teugels, Leo Mock en Martijn Stoutjesdijk worden meegenomen in de definitieve versie.
Graag uiterlijk 10 november aanmelden bij Albertina Oegema (a.oegema@pthu.nl). Laat ook even weten of je het evenement op locatie of online wilt bijwonen.
De hoofdvoertaal is Nederlands. Wel zullen enkele korte presentaties in het Engels worden gehouden. Ook is het mogelijk in het Engels op de bijdragen te reageren.
Programma
14:00-14:05: Opening
14:05-15:00: Korte presentaties door Lucia Admiraal, Seth Bledsoe, Sarah Cramsey, Carly Crouch, Sasha Goldstein-Sabbah en Jessica Roitman
15:00-15:15: Pauze
15:15-15:45: Lezing Niels Falch, Van Oi naar Hoi: Een Joodse Muziekstijl in de Amerikaanse Popmuziek
15:45-16:00: Pauze
16:00-16:20: Presentatie van het rapport De stand van de Joodse Studies in Nederland
16:20-17:00: Discussie
Op 6 oktober jl. werd een namenmonument onthult voor de slachtoffers uit het Joods Werkdorp Nieuwesluis nabij Slootdorp.
Voor de oorlog, in 1934, werd dit werkdorp als opleidingsinstituut voor de hachsjara opgericht bij Slootdorp. Al vanaf het begin vestigden zich met name Duitse- en Oostenrijkse Joden in het werkdorp die gevlucht waren voor de nazi’s. De vluchtelingen volgden verplicht een opleiding en werden voorbereid op emigratie. Ongeveer negenhonderd Joodse jongeren leerden in het dorp het vak van boer, smid of meubelmaker.
Het werkdorp heeft tot 1941 bestaan, toen de Duitse bezetter het merendeel van de inwoners op transport zette naar Mauthausen, waar zij werden vermoord.
Na tachtig jaar is er nu een namenmonument geplaatst. Het monument is publiek toegankelijk en te vinden aan de Nieuwsluizerweg 42, 1774PE te Slootdorp.
bron: joods.nl en www.joodsamsterdam.nl
BBYO conferentie in Baltimore
BBYO is een Joodse tienerbeweging, georganiseerd als een non-profitorganisatie en met het hoofdkantoor in Washington, D.C. De organisatie is bedoeld om de identiteit van Joodse tieners op te bouwen en leiderschapsontwikkelingsprogramma's aan te bieden
Elke jaar, in februari, wordt er in de Verenigde Staten een weekend georganiseerd met en voor Joodse jongeren, onderwijsprofessionals en filantropen uit de gehele wereld. Het is het grootste Joodse congres dat jaarlijks plaatsvindt.
De inschrijvingen voor de BBYO International Convention (IC) zijn van start gegaan, en Joodse tieners zijn van harte uitgenodigd om zich aan te melden voor deze grootste en de meest indrukwekkende jaarlijkse bijeenkomst voor Joodse tieners in de wereld! Samen met ruim 3,000 tieners vanuit de hele wereld is het een week vol met sessies, workshops, evenementen, muzikale optredens, een geweldige sjabbatviering, en nog veel meer. Voor een indruk van hoe zo'n IC eruit ziet kun je het beste de trailer hier bekijken.
Na zo lang in lockdowns te zijn geweest, is het samenkomen met andere Joodse mensen uit de hele wereld zo ontzettend bijzonder - en misschien wel het belangrijkste wat hun kunnen kan worden geboden voor het opbouwen van hun identiteit. Er gaat dit jaar een grote groep uit West-Europa naar de IC (er zijn al meer dan 125 aanmeldingen), en het zou geweldig zijn als er ook een aantal tieners uit Nederland meegaan.
Tieners kunnen hun interesse (geheel vrijblijvend!) aangeven bij BBYO (via dit formulier) of neem contact op met Oy Vey.
