De Joodse horizon: koosjer Frankfurt ontdekken
Het Joodse heden en verleden van de hoofdstad van de Duitse deelstaad Hessen
Gepubliceerd op: 22 oktober 2020
Jonet.nl heeft sinds kort een nieuwe rubriek: De Joodse horizon. Een gastredacteur neemt de lezers mee naar Joodse plekken in binnen- en buitenland. Het eerste reisverhaal verscheen op 13 september: een wandeling door Zichron Ya’akov, waar Robert Barzelay de stadsgids was.
De tweede bijdrage is van de hand van gastredacteur Joos Brantjes: hij reisde per trein naar Duitsland, om op zoek te gaan naar koosjer Frankfurt. Brantjes maakte zelf de foto's bij het artikel.
De matgrijze ICE-trein, ook wel "Deutschlands schnellster Klimaschützer" genoemd, heeft nog geen vier uur nodig om vanaf Amsterdam het Frankfurter Hauptbahnhof te bereiken. We komen op donderdagmiddag aan. Een kort wandelingetje door het Bahnhofsviertel, de wijk rond het station die steeds hipper wordt als uitgaanswijk, brengt ons bij AMERON Frankfurt Neckarvillen Boutique. De Joodse eigenaren hebben vier prachtige villa’s uit de Wilhelminische periode van de vorige eeuwwisseling, met oog voor detail en heel diepe zakken, in vijf jaar tijd verbouwd tot een boutique-hotel aan de voet van de Silberturm, de wolkenkrabber van Deutsche Bahn.
Rothschild Palais
Dichtbij het hotel ligt aan de oever van de Main een andere villa, het spierwitte Rothschild Palais, waar bondskanselier Helmut Kohl in 1988, precies vijftig jaar na de Kristallnacht, Duitslands eerste onafhankelijke Joods Museum opende. Momenteel wordt het pand gerenoveerd en krijgt het museum een strak vormgegeven uitbouw, al net zo spierwit als het hoofdgebouw, om op 21 oktober de deuren weer te openen.
Het Joods Museum van Frankfurt heeft nog een ander gebouw, het Museum Judengasse. Beter: bij opgravingen werd in 1987 de fundering ontdekt van negentien huizen en twee mikwes, waarna er verhitte discussies volgden over hoe om te gaan met deze bijzondere vondst. Uiteindelijk werd er een compromis gesloten, waarbij de fundering van vijf huizen bewaard is gebleven. In 1992 ging het Museum Judengasse open in wat ooit het getto van Frankfurt was.
Dit museum grenst aan het Alter Jüdischer Friedhof, de Joodse begraafplaats van Frankfurt die van 1180 tot 1828 werd gebruikt. De muur aan de Battonstrasse is nu onderdeel van het Neuer Börneplatz-monument, waarmee de verwoesting wordt herdacht van de Joodse gemeenschap van Frankfurt tijdens de Sjoa. Precies 11.908 metalen blokjes, elk gegraveerd met een voor -en achternaam, geboortedatum en – voor zover bekend – de sterfdatum en -plaats. Het zijn grijze blokjes die ver genoeg uit de met groen mos overdekte muur uitsteken om er steentjes op te leggen. Alle namen zijn ingedeeld op alfabet. En zo is het makkelijk om als Amsterdammer het blokje te vinden van Annelies Frank, het meisje dat op vierjarige leeftijd van Frankfurt naar Amsterdam verhuisde en in februari 1945 in Bergen-Belsen overleed.
Op jonet.nl lees je het vervolg van Kosjer Frankfurt ontdekken.