Lezing: Het spook van de honger
Hoe antisemitisme de Duitse klas inkwam
Gepubliceerd op: 8 februari 2024
Anne van Mourik, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en het Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust-, en Genocidestudies houdt houdt op donderdag 15 februari een lezing met als thema: Het spook van de honger: Hoe antisemitisme de Duitse klas inkwam.
In tijden van bezuinigen en schaarste is het eenvoudig om de ‘Ander’ weg te zetten als profiteur en als kostenpost. Kernvraag in zulke crisistijden is: wie heeft recht op voedsel en zorg, en wie niet? Anne van Mourik gaat in haar lezing in op dit vraagstuk in nazi-Duitsland, waar schaarste en honger innig verstrengeld raakten met antisemitisme, en laat zien hoe deze giftige cocktail op scholen een belangrijke rol kreeg in het lesprogramma.
In schoolboeken werden Joden weggezet als ‘nutteloze eters’. Ze zouden niet willen werken en waren lui. Het waren ‘volksverdervers’, die tijdens de Eerste Wereldoorlog mensen hadden beroofd van hun wil om te volharden in tijden van honger, met het verlies van deze oorlog als gevolg. Krachtige maar misleidende woorden en beelden moesten scholieren doordringen van de dreiging die Joden veroorzaakten voor het voortbestaan van het Duitse ‘Volk’, vooral nu het ‘spook van de honger’ opnieuw in Duitsland rondwaarde.
Door dieper in te gaan op deze mobilisatie van jongeren als onderdeel van oorlogscultuur, laat Van Mourik zien hoe (ideeën over) schaarste en herinneringen aan honger cruciaal waren in het nazi-verhaal over de Joodse zondebok, en hoe honger een belangrijke bouwsteen werd in het rechtvaardigen van genocide.
Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies en Verzetsmuseum Amsterdam presenteren met Promovendi op het podium, een nieuwe lezingenreeks. De voordrachten schijnen nieuw licht op recent onderzoek naar gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. Ook bieden ze een podium voor verrassende historische inzichten van de nieuwste lichting historici die zijn verbonden aan het NIOD.
Iedereen kan deze lezing bijwonen. De locatie is het Verzetsmuseum in Amsterdam, gelegen aan de Plantage Kerklaan 61.
Aanvang: 15.30 uur, de deuren gaan om 15.00 uur open.
Entree: 15 euro. Een passe-partout voor alle lezingen kost 45 euro.
Reserveren van kaarten via de website van het Verzetsmuseum.
Beeld: Verzetsmuseum en Anne van Mourik, via het Verzetsmuseum Amsterdam
