Lezing: De oude camera van Fransie
Joods erfgoed in de Achterhoek
Gepubliceerd op: 8 juni 2023
Synagoge Winterswijk organiseert op donderdag 15 juni een bijzondere lezing over het Joods erfgoed in de Achterhoek. Verhalen aan de hand van de oude camera van Fransie.
De jonge Joodse vrouw Františka Grünová zat ondergedoken bij de opa en oma van Ruud Smit. Als jongetje kreeg de Doesburger de camera van Fransie, zoals hij haar kende, in bezit. Met haar camera heeft Smit alle Achterhoekse Joodse begraafplaatsen gefotografeerd.
"Ik was tien jaar en snapte er niets van", schrijft Smit in het voorwoord van De Kolibri van Fransie. In dat boek legde hij zijn speurtocht vast naar het leven van Františka Grünová en haar oude Kolibri-fotocamera. "Hoe kan je nou, zoals Fransie, veilig ondergedoken zitten bij opa en oma, en dan toch op een dag vertrekken naar Westerbork? Ze wist toch dat ze dan zou worden weggevoerd naar een concentratiekamp? En dat je daar dan werd vergast?"
Deze vragen hebben Ruud Smit lang beziggehouden. Met zijn zus Hannie Wienen-Smit deed hij onderzoek naar Fransie en haar camera. Hoe kwam Františka Grünová in de familie van Smit terecht? Wat is het verhaal achter die camera? Naast een boek leverde Smits speurtocht ook een foto-expositie en een bijbehorende website op.
Fransies camera
Theoloog, filosoof en kunstenaar Ruud Smit heeft met Fransies camera alle Joodse begraafplaatsen in de Achterhoek gefotografeerd. Dat leverde een bijzondere expositie op die nog tot en met 28 juni in de Winterswijkse synagoge te zien is. Deze foto’s zijn ook vastgelegd in het boek De Kolibri van Fransie – Joodse begraafplaatsen in de Achterhoek.
Fransies Kolibri, in de jaren dertig door de Duitse firma Zeiss Ikon gefabriceerd, is ook de camera waarmee Ruud Smit als jongeling leerde fotograferen. In Synagoge Winterswijk vertelt Smit het verhaal over de Kolibri van Fransie. Die avond zijn uiteraard ook de foto’s van alle Joodse begraafplaatsen in de Achterhoek te zien.
Locatie: Spoorstraat 32, 7101 GV Winterswijk
Voor de entree geldt een vrije gift. Aanvang: 20.00 uur.
Kaarten voor de lezing zijn te bestellen via email: info@synagogewinterswijk.nl of telefonisch via 06-13806939.
De hele maand juni is de foto-expositie van Ruud Smit elke dinsdagavond om 19.00 uur te bekijken tijdens de rondleiding. Meer informatie staat op de website van Synagoge Winterswijk.
Foto 1: Franziska Grün, Max Falk en hun zoontje Robert (Beeld: Metruudsmit, uit het project Die Franzi)
Foto 2: Portret Ruud Smit (Beeld: Berry Speijers, met toestemming gebruikt)