Boekennieuws
Van alles over nieuwe boeken, boekpresentaties en mediamomenten rondom schrijvers en hun werk
Gepubliceerd op: 7 juli 2022
Mijn strijd voor gelijke rechten
Boris Dittrich
Amsterdam: Ambo | Anthos, 2022
Aantal blz.: 264
ISBN: 9789026357329
Ook als e-book verkrijgbaar
Het hele werkzame leven van Boris Dittrich staat in het teken van zijn strijd voor gelijke rechten en lhbti-emancipatie. In de jaren tachtig helpt hij als advocaat homoseksuelen die hun partner hebben verloren door aids. Na een tijd als rechter te hebben gewerkt, is hij van 1994 tot 2006 Tweede Kamerlid voor D66, waarvan de laatste drie jaar als fractievoorzitter. Als openlijk homoseksueel parlementslid maakte hij zich onder meer hard voor de openstelling van het burgerlijk huwelijk. Met succes, want op 1 april 2001 trouwt de Amsterdamse burgemeester Job Cohen de allereerste homoparen ter wereld.
In Mandaat blikt Dittrich terug. Prachtig vertelt hij over zijn ouders, over zijn vader die in 1948 vanuit Tsjechoslowakije naar Nederland vluchtte, over zijn vriendin met wie hij bijna trouwde, en over zijn coming-out, die verre van ideaal was. Ook schetst Mandaat een bijzonder tijdsbeeld: van het Amsterdam in de jaren tachtig en negentig, toen de aidsepidemie hard toesloeg, tot de tijd van de paarse kabinetten en de roerige politieke jaren daarna, toen de moord op Pim Fortuyn de Nederlandse politiek definitief veranderde. We volgen Dittrich over de wereld voor zijn werk als internationaal jurist en eindigen in Den Haag, waar hij opnieuw in de politiek actief is.
Boris O. Dittrich (1955) werkte als advocaat in Amsterdam en als rechter in Alkmaar en was jarenlang Tweede Kamerlid en fractievoorzitter van D66. In 2019 werd hij senator in de Eerste Kamer. Hij publiceerde vier veelgeprezen thrillers, waaronder W.O.L.F., die door de VN Detective & Thrillergids werd verkozen tot beste Nederlandstalige thriller van 2016.
Femmetje de Wind is toegetreden tot het selecte groepje columnisten dat regelmatig schrijft voor Jonet.nl. In haar eerste verhaal werpt De Wind de vraag op waarom het leed van niet-Joden niet op zichzelf kan staan.
"Keti Koti moet net zo belangrijk worden als 4-5 mei", dat is de kop boven de column op de website van het AD van Debby Gerritsen. Herdenken is een belangrijke manier om ons verleden te eren en ervan te leren. Maar ik ben ook wat huiverig voor het noemen van 4 en 5 mei omdat ik steeds vaker zie dat de Holocaust en alles wat daarmee te maken heeft, wordt ingezet voor het vergelijken van ander leed. Zelfs de voorman van het boerenprotest deed laatst nog een poging om de Sjoa in te zetten voor eigen gewin. Daartegen klonk weinig protest. Het maken van deze foute vergelijking lijkt normaal te worden.
Gerritsen geeft in haar column aan hoe gek het is dat wij haast niets van de slavernij afweten. Dat is inderdaad gek. Zij geeft ook toe dat ze er zelf eigenlijk niet zoveel vanaf weet. Bescheidenheid siert de mens. Ze geeft aan dat haar historische kennis bestaat uit "een slechtweer-dag in een museum op Curaçao" en een bezoek aan Fort Elmina in Ghana. Dat belet haar er vervolgens niet van om een vergelijking te maken waar de extreemrechtse Thierry Baudet nog een puntje aan kan zuigen. Gerritsen: "Gezien de gigantische impact van onze koloniale slavernij – de Holocaust verbleekt erbij – zou deze bevrijdingsdag juist groots moeten worden gevierd."
Lees verder op Jonet.nl: Waarom kan het leed van niet-Joden niet op zichzelf staan?.
In de ramsj:
De mythe ontrafeld
Mirjam Knotter, J. Hillegers, E. van Voolen
Zwolle: Uitgeverij Waanders, 2005
Aantal blz.: 95
ISBN: 9789040083013
In de afgelopen eeuwen is de romantische mythe ontstaan dat Rembrandt een speciale band met Joden had. Zo zou hij bevriend zijn geweest met beroemde Joodse tijdgenoten en rabbijnen. In zijn schilderijen en etsen zag men soms zelfs sporen van Joodse mystiek en andere verwijzingen naar het jodendom. De mensen uit Rembrandts dagelijkse omgeving, de Amsterdamse Jodenbuurt, zouden zijn inspiratiebron zijn geweest voor vele tekeningen, tronies en portretten.
Maar klopt dit beeld van de ‘Joodse’ Rembrandt? Het Joodse bruidje is onderwerp van discussie geworden: was het wel echt een Joods liefdespaar?
De 'Joodse' Rembrandt ontrafelt deze mythe aan de hand vele voorbeelden die hierin een belangrijke rol hebben gespeeld. Zo worden het imposante Mozes en de Tafelen der Wet en het portret van Ephraïm Bueno besproken. De achtergrond van Rembrandts raadselachtige etsen in het boek Piedra Gloriosa wordt toegelicht en zijn vermeende vriendschap met Spinoza en Menasse ben Israel komt in een nieuw daglicht te staan. Van wie stammen de Hebreeuwse opschriften op sommige van zijn schilderijen? Heeft hij voor zijn Jezus een Joods model gebruikt dat hij in de synagoge aantrof? En waarom wordt Rembrandt nog altijd met het jodendom geïdentificeerd?
Mirjam Knotter is als conservator werkzaam voor het Joods Museum in Amsterdam.
Edward van Voolen was tot 2013 conservator van het Joods (Historisch) Museum. Hij heeft tal van boeken over kunst en jodendom op zijn naam staan.
Jasper Hillegers is schrijver en publiceert over de Gouden Eeuw
Omslag van "Judith" van Miriam Karpilove, vertaald door Jessica Kirzane en uitgegeven bij Farlag Press.
Een groep vertalers van Jiddisje literatuur wil de wereld laten zien dat de boeken die zij vertalen modern, feministisch en actueel zijn.
"Nog te vaak wordt het Jiddisj gezien als de mislukking van het Joodse leven in Europa", zegt directeur van het Yiddish Book Center Mindl Cohen. "Zolang Jiddisj alleen maar wordt gerelateerd aan sjtetls, pogroms en de Sjoa, creëer je een beeld van een ouderwetse manier van leven die verdwenen is in het kielzog van moderniteit en antisemitisch geweld. Alsof deze cultuur niet heeft overleefd omdat ze daar misschien niet geschikt voor was."
Maar als de Jiddisje literatuur meer bekendheid zou krijgen, zullen de nieuwe lezers zien dat het Jiddisj de strijd met de moderniteit helemaal niet heeft verloren, integendeel: de moderne Jiddisje literatuur bloeide in de twintigste eeuw en is nooit gestorven.
Lees het vervolg van Cohens betoog in Forverts in English: More than shtetl and pogrom: Inside the movement to translate Yiddish.
Uit de Digibieb, de Joodse bibliotheek van Crescas:
Marianne Philips
Amsterdam: Uitgeverij Querido, 1947
Aantal blz.: 91
Ook als e-book verkrijgbaar
De verhalen in Tussen hemel en aarde zijn zuiver en poëtisch, meest uiterst eenvoudig van opzet. Van buitenaf en tegelijk van binnenuit onthult de schrijfster de armzaligheid van het menselijk streven. Het gemeenschappelijke van de verschillende levens die ze beschrijft, is het voortdurend ingesteld zijn op de realiteit van het onzienlijke, het zoeken naar geheimen tussen hemel en aarde .
De bundel is aangevuld met twee nog niet eerder in boekvorm verschenen verhalen en twee novellen uit haar al vroeger verschenen bundel Het ogenblik.
De editie in de Digibieb is een herdruk uit 1960 in de serie Salamanderpockets van uitgeverij Querido. In 2013 heeft de uitgever besloten Tussen hemel en aarde als e-book beschikbaar te maken. In die editie ontbreek De zaak Beukenoot.
Marianne Philips (1886-1951), politica en schrijfster, werd geboren in een welvarend Joods gezin in Amsterdam. In 1919 werd zij als een van de eerste vrouwen gekozen tot raadslid voor de SDAP in Bussum. Zij ijverde voor de positie van arbeidersvrouwen en hun kinderen. In 1929 debuteerde ze met haar roman De wonderbare genezing, een jaar later verscheen De biecht, beide sterk autobiografische boeken. Er volgden tot 1940 nog drie romans, een aantal novelles en vertalingen waarin haar grote belangstelling voor ethische, filosofische en sociale vraagstukken te vinden zijn. Als Jodin mocht ze vanaf 1940 niet meer publiceren.
Philips overleefde in de onderduik en kreeg in het voorjaar van 1945 de diagnose ernstige reumatoïde artritis. Ze zou de rest van haar leven aan bed gekluisterd blijven. Al ernstig ziek deed ze mee aan de prijsvraag van de CPNB voor de Boekenweek. In 1950 werd bekend dat haar novelle De zaak Beukenoot was verkozen tot het Boekenweekgeschenk van dat jaar. Ze overleed in 1951. Bij uitgeverij Cossee verschenen in 2019 zowel De zaak Beukenoot als De biecht , beide in een nieuwe uitgave.
Je kunt dit boek gratis online lezen in de Joodse bibliotheek van Crescas of downloaden naar je eigen computer.
https://joodsebibliotheek.nl/auteur/pEo/Marianne-Philips/boek/ezo/Tussen-hemel-en-aarde/1/
