Bart Wallet: Hoe Joods erfgoed behouden?

Gepubliceerd op: 14 december 2023

Door heel Nederland zijn vroegere synagoges en Joodse begraafplaatsen te vinden. Bart Wallet, hoogleraar Joodse Studies aan de Universiteit van Amsterdam, houdt voor Crescas een lezing over het behoud van dit erfgoed.

Na de Tweede Wereldoorlog zijn veel herinneringen aan het Joodse leven verdwenen. Synagogen bleven leeg, werden gesloopt of kregen een andere bestemming. Begraafplaatsen raakten in verval of maakten plaats voor nieuwbouw.

In een aantal steden en dorpen zijn initiatieven ontstaan van Joodse gemeenschappen, samen met de gemeenten, om dit erfgoed te restaureren en weer een plek te geven in de samenleving. Zowel religieus als historisch. Maar daar is geld voor nodig en kennis.

Herstel
In 2021 stelde minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 2,5 miljoen euro beschikbaar voor het herstel en de restauratie van Joodse begraafplaatsen. Het gaat om de grootste herstel- en restauratieoperatie van Joods erfgoed ooit. Met dit project wil het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap de Joodse geschiedenis van Nederland weer zichtbaar en kenbaar maken. Na restauratie kan een begraafplaats bezoekers iets vertellen over mensen van Joodse komaf die vroeger in de stad of het dorp woonden. Hun verhaal maakt de veelal verdwenen geschiedenis weer zichtbaar en hoorbaar.

De minister hecht belang aan het herstel. Joodse begraafplaatsen en grafstenen zijn als het ware een geschiedenisboek over de tijd waarin de grafstenen zijn geplaatst. In sommige gevallen zijn die nog het enige bewijs van een bijna geheel verdwenen stuk regionaal Nederlands cultureel erfgoed.

Toekomst
Hoe moeten we met dit Joodse erfgoed omgaan, vraagt hoogleraar Bart Wallet zich af. En wat is de toekomst van plekken met een Joodse geschiedenis zonder een levende Joodse gemeenschap die daarvoor kan zorgen? In deze lezing gaat hij op zoek naar achtergronden en naar mogelijke oplossingen. Meld je nu alvast aan op de website van Crescas.

Beeld: Overzicht van de oude Joodse begraafplaats in Enschede, beschermd sinds 1971. (Foto: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed)

Item in samenwerking met Maror.

Stichting Collectieve Maror-gelden Nederland (Maror) beheert de Maror-gelden van private partijen (banken, beurs, verzekeraars) die bestemd zijn voor collectieve doelen binnen de Joodse gemeenschap in Nederland en verstrekt daaruit subsidies.



meer informatie: maror.nl
Logo samenwerking 'Maror'

Nieuwsbrief

Volg ons en blijf op de hoogte! Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief en wij zorgen dat je niks mist.

Bekijk nieuws overzicht

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.