Promotieonderzoek Judith Meijer naar veerkracht en verbondenheid
Gepubliceerd op: 2 februari 2023
Voormalig directeur van Joods Maatschappelijk Werk (JMW) Judith Meijer werkt aan een promotieonderzoek naar de veerkracht van Joodse gemeenschappen in Nederland. Als directeur van JMW zag ze de meerwaarde van verbondenheid. Voor haar onderzoek is Meijer op zoek naar respondenten van Joodse komaf tussen de 25 en 50 jaar.
Uit eerder onderzoek blijkt dat de eigen organisaties binnen een gemeenschap belangrijk zijn voor de versterking van veerkracht. Bijvoorbeeld in de nasleep van de orkaan Katrina in 2005 en grote overstromingen aan de Amerikaanse oostkust was hun inzet cruciaal, zegt zij. “Ze hebben de infrastructuur en de netwerken om snel hulp te bieden. Bijvoorbeeld bij het regelen van basisbehoeften als een slaapplek, en voedsel en water. Zonder die organisaties loopt de hulpverlening al snel achter de feiten aan.”
In eigen land zag zij de bereidheid van Joodse gemeenschappen om anderen te helpen. De eerste Joodse vluchtelingen uit Oekraïne konden direct rekenen op goede opvang. Basale zaken als kleding en voedsel, maar ook gratis onderdak in een Joods hotel en een tolk. Alles was binnen een mum van tijd geregeld. “Die samenwerking is eigenlijk gegroeid tijdens de covid-pandemie”, zegt Judith Meijer. “Binnen de Joodse gemeenschap als geheel was het voor organisaties niet altijd makkelijk om samen te werken. Vooral vanwege de verschillende belevingen van het Joods-zijn. Door covid moesten ze wel, en ze deden dat succesvol.” Door die goede ervaringen zijn verbanden ontstaan die stand hebben gehouden. Sommige ingewikkeldheden bestaan nog wel, maar zijn verminderd, zegt Meijer. “Dat heeft bijgedragen aan die snelle hulpactie voor de Oekraïense vluchtelingen.”
Verbondenheid
In haar promotieonderzoek aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht zijn de veerkracht en de betekenis van verbondenheid in de Joodse gemeenschap belangrijke vragen die Meijer beantwoord wil zien. Wat betekent het om daar deel van uit te maken en hoe geven mensen dat vorm? Of willen ze er juist helemaal niets mee te maken hebben, en waarom dan? Wat is het effect van de dominante Nederlandse samenleving en omgekeerd. Met deze antwoorden hoopt ze een steentje bij te dragen aan de Joodse gemeenschappen en hun organisaties. Die kennis kan ook organisaties in Europa verder brengen.
Vanuit haar tijd als directeur van JMW hoorde ze de verhalen over de betekenis van Joodse organisaties en netwerken. Die leveren een moment van herkenning en bevestiging van Joods-zijn. En dat gebeurt niet altijd in het dagelijks leven. In de mediene, de regio buiten Amsterdam/Buitenveldert, zijn er minder synagoges en Joodse organisaties. Daar liggen geen koosjere levensmiddelen in de supermarkt of is er een Joodse winkel om de hoek. Daarom worden organisaties als JMW en Crescas gewaardeerd, of een nieuwsorganisatie als Jonet.nl, zegt Meijer. “Die nemen de moeite om er voor hen te zijn of dingen te organiseren. Iemand zei ooit tegen me ‘Het tijdschrift De Benjamin is mijn lifeline met de Joodse gemeenschap.’”
Meijer is ook nieuwsgierig naar het verschil in beleving tussen de verschillende generaties. Behalve gesprekken met mensen van Joodse komaf tussen de 25 en 50 jaar, spreekt zij ook mensen van boven de vijftig. Ook hoopt ze op respondenten uit heel Nederland: uit Amsterdam en de mediene. Maar ook mensen die in Israël zijn geboren en naar Nederland geëmigreerd. “Ik heb het gevoel dat die beleving van verbondenheid voor iedereen anders is, maar kan er geen woorden aan geven”, zegt zij. “Ik hoop dat zij mij die woorden kunnen geven.”
Wil je meedoen aan het onderzoek van Judith Meijer of heb je hierover nog vragen? Stuur haar een email: [email protected]
Onderzoeker Judith Meijer op het Caribische eiland Saba, waar zij werkt voor de zorgorganisatie Saba Cares (Beeld: eigen foto)
