Wie verdient er nu de Nobelprijs?

Eva van Sonderen

vrijdag 13 september 2013

“Ik hoop dat de spanning te harden is,” schreef een dierbare vriendin uit Nederland mij op 5 september voordat Rosj Hasjana inging, over de eventuele Amerikaanse inval in Syrië. Die spanning over de inval en de consequenties voor Israël, was toen al flink afgenomen, al hoorde ik nog over mensen die in de rijen voor gasmaskers op de vuist gingen. Ik was net terug in Jeruzalem en ging zaterdagavond 31 augustus langs bij Y., een Nederlandse vriendin die vlakbij woont. We zouden samen naar de aangekondigde speech van Obama kijken; we spraken af dat als de Amerikanen inderdaad deze nacht een vergeldingsactie zouden inzetten, ik bij haar en haar dochter zou overnachten, zodat ik niet alleen zou zijn. Obama’s toespraak was aangekondigd om kwart over acht, we hadden ons op het bed in haar ‘tv-kamer’ genesteld, maar hij kwam alsmaar niet, wel een eindeloze rij commentatoren die de tijd opvulden met gebeuzel. Y. was intussen bezig een aantal flessen met water te vullen en die in de koelkast te zetten, als oorlogsvoorraadje voor het geval dat …

Eindelijk verscheen Obama op het gras voor het Witte Huis. Zijn speech werd simultaan vertaald in het Hebreeuws en die talen tetterden zo door elkaar dat het moeilijk was nog iets te verstaan. Maar zijn gelaatsuitdrukking was duidelijk: vastberaden, hier werden daden gesteld. We begrepen wel dat er die nacht nog niets zou gebeuren omdat er toestemming gevraagd ging worden aan het Congres, dat pas vrijdag 6 september bijeen zou komen. Okay, geen logeerpartij dus, en genoeg tijd om behalve eten voor drie dagen (jontef!) ook nog noodrantsoenen van flessen water en zakjes nootjes aan te leggen.

De Rosj Hasjanasfeer verdreef alle andere gedachten, het ging er nu alleen maar om in welke sjoel je diensten ging bijwonen en voor welke van de zeven maaltijden je werd uitgenodigd. Twee hoogtepunten voor mij: de ochtenddienst in de orthodoxe Grote Synagoge, waar we vanaf de vrouwengalerij een schitterend uitzicht hadden op de ronde zaal van de sjoel, met een even schitterende akoestiek, ieder woord van rabbijn of chazzan was, zonder microfoon, duidelijk te verstaan. En het heeft iets bijzonders het oenetane tokef te horen, uitkijkend op een zee van in witte tallitot gehulde mannen. Het had iets van een sacraal concert, en de dreiging vanuit Syrië gaf een grote urgentie aan de gebeden.

Dat was ook het geval tijdens de tweede ochtenddienst in Kol Haneshama: Rabbi Weiman-Kelman leidde een meditatieve dienst, met stille meditaties, ademoefeningen, en het melodieus chanten van regels uit de gebeden. (Er was gelijktijdig een tweede reguliere dienst). Veel deelnemers, ook oudere mensen. Kelman liep rond in een wijde witte broek, met een wat grijsgewassen talliet omgeslagen, blote voeten in sandalen, een ouderwets rond wit mutsje met goud op z’n hoofd, zo totaal anders dan wat ik in de LJG zou meemaken, and I loved it. Midden in de dienst een gespreksgroep over de fragiliteit van het leven, naar aanleiding van het oenetane tokef-gebed. En als vrolijke uitsmijter een uitstekende sjofarblazer, die in het dagelijks leven professioneel saxofoon speelt.

Ik had drie dagen geen radio en geen computer aan, de buitenwereld drong heerlijk niet tot me door. Op de derde dag, sjabbat, klopte aan het eind van de middag een kennis van me aan de deur, voor een kopje thee en een praatje. Zij had geluisterd naar een analyse van een van Israëls militaire commentatoren. Ze kwam nogal panisch binnen, met berichten over de chemische aanvallen die ons te wachten stonden als Obama zijn ‘beperkte aanval’ op Syrië zou uitvoeren. “Maar we hebben toch gasmaskers?” zei ik onnozel. Ze snoof minachtend. “Gasmaskers? Met chemische aanvallen vallen je vingers van je handen.” Daarna gingen we maar over andere zaken praten, over Europa en welke familieleden we daar allemaal hebben, en werd het toch nog gezellig.

En nu, 12 september, is duidelijk dat Poetin Obama de gelegenheid heeft gegeven zonder al te veel gezichtsverlies uit zijn hoge boom te klimmen. De reacties in Israël zijn gemengd: opluchting versus ‘Het regime van Assad is alleen maar tijd aan het winnen’. Er heerst scepsis of Syrië werkelijk zijn enorme voorraden aan gifgassen en andere chemische troep zal opgeven, en ook aangaande de mogelijkheid om in de huidige toestand de plekken waar de troep ligt opgeslagen te inspecteren en te bewaken; zelfs Peres waarschuwde dat Syrië niet te vertrouwen is. Maar de hoofdredactie van Ha’aretz prijst ‘Obama’s wijze besluit om terug te krabbelen’.

Een Nederlandse reaguurder schreef op internet dat de Amerikaanse president zijn te vroeg gegeven Nobelprijs beter aan Poetin kon afstaan. Gezien het feit dat de Russen op dit moment opnieuw wapens leveren aan het Syrische bewind lijkt me dat net zo’n grote gotspe. Die Nobelprijs mag van mij gaan naar de artsen en verpleegkundigen van drie ziekenhuizen in Noord-Israël, het Rebecca Sieff (of Ziv) ziekenhuis in Safed, het Western Galilee ziekenhuis in Nahariya en het Poriyat ziekenhuis in Tiberias, waar Syrische oorlogsslachtoffers worden behandeld. Al in februari dit jaar heeft de IDF in alle stilte een veldhospitaal geopend aan de Israëlisch-Syrische grens, waar gewonde Syriërs eerste hulp krijgen, terwijl de ernstig gewonden naar één van deze drie ziekenhuizen worden vervoerd. Het gaat tot nu toe om meer dan 130 (andere bronnen melden: 300) ernstig gewonde mannen, vrouwen en kinderen. Er zijn levensreddende operaties verricht. Alles met veel begrip voor de angst van de Syrische patiënten, wanneer die ontdekken in een ziekenhuis van De Vijand te zijn beland. In deze ziekenhuizen werkt (vaak tot verbijstering van de Syrische patiënten) een gemengde staf van Joden, Christenen en Droezen. Arabisch sprekende sociaal werk(st)ers stellen hen dus gerust. In het Western Galilee ziekenhuis lag bijvoorbeeld een 23-jarige Syriër, slachtoffer van een explosie. Een metaalscherf was door zijn kaak en wang gedrongen en tenslotte in zijn borst blijven steken. In Syrië had hij een tracheotomie gekregen (opening in de hals) om hem te helpen ademen, maar daardoor had hij maanden niet kunnen eten. Tandchirurgen in het ziekenhuis wisten zijn kaak te herstellen en daardoor kon zijn halswond langzamerhand ook helen. De medische staf raakte erg op hem gesteld en bracht hem kleren, boeken en kleine hapjes vanaf het moment dat hij weer kon eten. Toen hij maanden later het ziekenhuis verliet, huilde hij en beloofde terug te komen met zijn gezin – als het vrede zou zijn. Dit zijn de kleine prachtige dingen die gebeuren binnen dit gruwelijke conflict – mensen ontmoeten elkaar en merken dat de zogenaamde ‘vijand’ even menselijk is als zijzelf ...

7 + 3 = ?
Een prachtig verhaal. Een Syriër die genezen is van haat. Jammer dat ze daar eerst gewond voor moeten worden. Zou de mensheid wetenschap kunnen ontwikkelen die voor vrede kan zorgen? En het liefst zonder giro nummer.
Hallo Eva, wat een prachtig aangrijpend stuk heb je Syirische gewonden in Israelische ziekenhuizen had ik al eerder iets over gelezen. Wat jammer dat dit soort berichten door de grote media niet vermeldt worden. Het zou Israel ook eens in een ander daglicht stellen. Niet alleen maar de vijandigheden jegens de Arabische mensheid. Maar de mooie menslievende kanten ondanks de afkomst. Kol hakavot! (wij hebben elkaar een keer ontmoet tijdens een Seider of Chanoeka bij Jenny & Margriet)
Dank je. Die wetenschap: persoonlijke ontmoetingen tussen mens en mens. Maar ja, dat gaat wel langzaam.
Er zijn tal van columnisten, artsen en zelfs mensen aan de rand van de politiek die hun hart regelmatig en zonder angst laten spreken. Maar zolang het systeem-denken de keuzes in en van de gemeenschap nog bepaalt is het dweilen met de kraan open. Dan zullen we de ene \'vergeldingsactie\' na de andere blijven beleven, om het even hoe ze het noemen. Ik herinner me nog het liedje dat tijdens of misschien kort ná de Jom Kippoer-oorlog vaak op de radio te horen was \'ik beloof je, mijn kleine meisje, dat dit de laatste oorlog zal zijn\'. Dat is nu veertig jaar geleden.
mooi verhaal, zowel je persoonlijke beleving van RH en de info over - hoe hoopgevend - die drie ziekenhuizen!
Dank je Quiny! Het zegt wel iets over de houding van de media in Nederland, de vooringenomenheid, dat je dit soort berichten nooit leest. Als ik ze kan vinden kan een krantenredactie ze ook vinden....
Heerlijk dat er ook verhalen zijn over de échte helden in de ellende van Syrië en de omringende landen. Onze kranten brengen helaas dit soort nieuws niet. deden ze dat maar wel dan zou deze narigheid vast sneller voorbij zijn. Dank voor dit ontroerende en inspirerende verhaal!
Dit is wel een van de mooiste stukken over hoe Israel ook anders omgaat met doordraaiende buurlanden.. Heerlijk ook hoe je het -als in de meeste van je columns- helemaal persoonlijk weet brengen, in dit geval zelfs tot op je huid; en tegelijk de Ontzagwekkende Dagen nog net iets ontzagwekkender laat zijn. Net waar je het minst persoonlijk bent, vooral als je het hebt over Obama (en over de huidige russische tsaar) glij je een beetje weg in de modder van de meest gehoorde opiniemakers. Het commentaar dat Paul Brill erover in de Volkskrant van jl. zaterdag schreef leert dat al die gemiddelde opiniisten niet al te wijs zijn ; vat ik voorzichtigjes samen. Brill stelt dat de Amerikaanse militaire diplomatie eindelijk een vinger achter EN het Syrische regime EN achter de russische positie in de Veiligheidsraad heeft weten te krijgen. Als Obama die vinger daar weet te houden zijn dat waarschijnlijk de minst beroerde kansen om die demonische gaswapens uit de handen van de vechtende beheerders te wringen. Ja, Obama heeft die Nobelprijs danwel te vroeg gekregen, maar met zijn verplichte ziekteverzekering voor alle (arme) amerikanen en nu dat hij met zijn ene hand zijn leger in de aanvalspositie zet en van de andere hand met zijn wijsvinger in de russisch/syrische pap roert, toont dat die N-prijs hem goed past. Vanzelfsprekend staan alle mensen die in noord-Israel de Syrische gewonden opvangen met stip op alle nominaties voor elke vredesprijs die er toe doet. Maar het zal veel verbazingwekkender zijn dat de Noren en de Zweden hen honoreren dan dat de syrische dictator zijn geduchtste wapens nu gaat inleveren. Voor de betere nederlandse krantenlezer was het al bekent dat de Israelies een veldhospitaal aan de grens op de Golanhoogte in werking hebben voor syrische vluchtelingen zoals alleen De Telegraaf en de Intern.Herald Tribune alleen na diep doorlezen prijs wilden geven..
Dankjewel voor deze leerzame reactie. Ik zal het commentaar van Paul Brill gaan lezen! In Ha'aretz van vandaag, maandag 16/9, schrijft een verslaggever (Chemi Shalev heet hij geloof ik) dat de overeenkomst tussen de V.S. en Rusland over de verwijdering van de Syrische gifgasvoorraden wel eens heel goed nieuws voor Israel zou kunnen zijn, als het tenminste niet bij woorden blijft. En inderdaad: wat zou het een 'nes gadol' zijn als de Scandinavische Nobelprijsuitreikers de Israelische artsen en verpleegkundigen eens zagen staan...

Columns 2024

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.