Willekeur

Naud van der Ven

vrijdag 28 januari 2011

Ze hebben misschien wel gelijk, de Nieuwe Historici in Israël, die spreken over de ‘erfzonde’ die de Zionisten begingen door Palestijnen te verdrijven bij de stichting van de staat.

Daarbij mogen we bedenken dat er waarschijnlijk geen land is zonder zo’n erfzonde. De Franken vielen in de vroege middeleeuwen Gallië binnen. Zij onderwierpen of verdreven de daar wonende Gallo-Romeinen en stichtten er hun (Frank)rijk. Nederland voegde Limburg aan zijn grondgebied toe nadat Frederik Hendrik tijdens een militaire campagne de loop van de Maas stroomopwaarts volgde en door toevallige gunstige omstandigheden kon doorstoten tot Maastricht. De Australiërs bouwden hun land op dat van de Aboriginals, en nog in 1928 vond er onder hen een slachting plaats.

Hoe zwaar de erfzonde weegt, hangt af van de omvang ervan, maar ook van de vraag hoe lang geleden die heeft plaats gevonden. De neiging in onze publieke opinies bestaat om, naarmate de erfzonde en gebiedsinname verder in het verleden gelegen zijn, het bestaan van de daarop gebaseerde natiestaat als minder problematisch te beschouwen. Ongeacht de willekeur die in iedere natievorming en gebiedsinname gelegen is.

Wat dat betreft heeft Israël het niet gemakkelijk want het is pas in 1947/48 ontstaan, zeg maar in onze eigen tijd. Dan kun je nog aangesproken worden op je erfzonde, de slachtoffers en hun kinderen zijn nog onder ons. Daar komt bij dat Israël ontstond in een periode waarin de Westerse naties zich over hun eigen natievorming niet meer druk hoefden te maken en meer belangstelling kregen voor supranationale instanties. Reden voor de historicus Isaac Deutscher om de stichting van de staat problematisch en anachronistisch te noemen.

Daar staat tegenover dat er geen sterkere juridische basis te bedenken is voor staatsvorming dan die aan Israël ten grondslag ligt: een beslissing van de Verenigde Naties. In dit geval het delingsbesluit waarin het Engelse mandaatgebied Palestina in tweeën gedeeld wordt, met een deel voor de Joden en een deel voor de Palestijnen.

Dat neemt niet meteen de willekeur van de erfzonde weg (verdrijving en overheersing van de oorspronkelijke bevolking) en daarom is voor sommigen de stichting van de staat Israël onacceptabel. Voor mij is die acceptabel omdat ik vind dat het Joodse volk recht heeft op een eigen staat en omdat ik weet dat – historisch gezien – een staat niet tot stand kan komen zonder een zekere mate van willekeur. Dus 1947 accepteer ik.

Dat is anders voor wat betreft de periode na 1967. Daarmee doel ik niet op het feit dat Israël de Westbank en de Golan in handen kreeg, want dat was slechts de uitkomst van een oorlog die door anderen begonnen was. Onacceptabel vind ik dat vanaf dat moment het gesjoemel met grenzen begon waarbij Israël streefde naar blijvende uitbreiding van de grenzen. Vanaf dat moment is de willekeur niet meer beperkt tot de oorspronkelijke erfzonde.

Door zo te handelen kies je in feite voor permanente willekeur en het recht van de sterkste. Je wordt cynisch en zegt dan: het was altijd willekeur en dat zal het altijd blijven, laten we daar maar ons voordeel mee doen zolang wij de sterksten zijn. Dat lijkt wel de dominante teneur, niet alleen van de Israëlische politiek maar van een meerderheid van de bevolking.

Daar word ik niet blij van. Ten eerste omdat die omhelzing van voortgaande willekeur moreel verwerpelijk is. Maar net zo zeer omdat het arbitraire karakter van de oorspronkelijke erfzonde zo iedere keer opnieuw benadrukt wordt en niet de kans krijgt om geaccepteerd te raken.

8 + 4 = ?
De Verenigde Staten zijn eveneens een nog niet zo ver in het verleden liggend voorbeeld van een staat die is gesticht door immigranten, die de oorspronkelijke bewoners, de Native Americans (Indianen), hebben gedood en verdreven tot in reservaten. Toch hoor je weinig mensen de legitimiteit van het bestaan van de V.S. in twijfel trekken....
Beste mijnheer van der Ven, Uiteindelijk vanuit Joodse hoek een genuanceerde reacties over onze erfzonde en het noemen van de naam der Nieuwe Historians! Daar ben ik blij mee. maar ik heb nog wel wat opmerkingen. Allereerst; ik ben Ruth de Jong, gehuwd met Abel de Jong,ja inderdaad neefje van, en ook nog ja, van die film van onlangs, Shoa-overlever. Wij wonen het grootste deel van het jaar in Peqi' in, een gemengd Arabisch dorp in het Noorden van Galilea in de bergen. Er wonen voornamelijk Droezen die zich destijds - gedwongen- loyaal hebben verklaard aan de staat Israel en ee niet onaanzienlijk deel officieren, generaals, cipiers en bewakers aan de staat levert. Deze groep verdrijft langzaam de minderheden. Wat Joden betreft zijn er nog maar vijf, waar deze plaats juist bekend was om de constante Joodse bewoning sinds mensheugenis. We zijn nu nog maar met zijn vijven waar Abel en ik er 2 van zijn. Het zelfde lot treft de Christenen, waarvan het grootste deel overigens gedoopte Joden zijn. Zij zijn 20 jaar geleden al begonnen met 3 km. verderop een eigen dorp met kerken te bouwen. De Moslims, een wat sociaal lagere groep, die uitgeweken zijn in 1948 van het naburige grote dorp Sokhmata dat door ons werd ausradiert en met de bodem gelijkgemaakt zoals talloze dorpen bij ons in de omgeving. Deze Moslims dus, werden gepest, als zigeuners. Wij wonen naast de grot van Rabbi Shimon bar Jochai, waar van over de hele wereld mensen komen dansen en binnen. Hier werd de kabbalah geopenbaard 2000 jaar geleden en opgetekend in de Zohar. Om die reden wonen wij hier, op bijzondere wijze hier naar toe geleid. Wij zijn echter niet vroom, we zijn gewoon onszelf (althans proberen we). Nu over de erfzonde: nee niet vanwege het feit dat ik in dit dorp woon, ben ik plotseling veel genuanceerder gaan denken over onze staat en haar ontstaan.Dit was na het ondergaan van de eerste pogrom ja, u leest het goed, hier in Israel, in dit dorp.Ik moet zeggen dat ik een tijd in een shock heb geleefd;ik was zo loyaal naar de staat Israel, een soort levensverzekering voor mij. Het kon niet waar zijn .Het boek van Ilan Pappe deed daar nog een fors schepje bovenop. U kent het? Niet omdat ik alsmaar klachten hoorde in dit dorp; integendeel; de Droezen klagen juist dat de staat veel te slap optreedt tegen de Arabieren (terwijl ze dat zelf ook zijn); Naar hun mening moet Gaza ausradiert worden. Nee, daar krijgen mijn genuanceerde ideen geen houvast. Wel, overigens heel, voorzichtig bij de Christenen in het dorp. Natuurlijk is het een psychologische wet dat mensen die net uit de hel zijn gekomen, zelf ook deels hel geworden zijn. Operatie Bezem hier in het Noorden(ja, zo heette die schrijnend eerlijk) maakt op gruwelijke manier korte metten met bevolking, hun huizen, hun bouwlandjes, daarmee de toestand van duizenden jaren - ons eigen erfgoed N.B,!- in een keer vernietigend. Ik weet hier van de mensen hoe zij aan hun aarde gebonden zijn. Iets daarvan kan je nog terug vinden in dorpjes in Friesland en Groningen. Hier is dat nog veel sterker. Dan de families die uit elkaar gerukt zijn. Familie is alles hier, de basis van het bestaan.Vaak werden mannen geexecuteerd en vluchtten kinderen op blote voeten met de kudde ergens maar naar het Noorden waar ze dachten dat ze veilig waren. Ja, ik stop maar met het opsommen; massaexecuties etc. etc. Slapjes heeft de VN van wier toestemming wij onze legitimatie van bestaan ontvingen zoals U schrijft, geprotesteerd tegen deze praktijken, evenals ze dat een paar jaar niet of net zo deden toen wij in de kampen crepeerden. Hier in het land werd een mythe gevormd, die met scheppen vol elke dag weer aan de kindertjes gevoerd werd. Het land was leeg, toen we hier kwamen, alles was dor en woestijn (wat een grote leugen, ja nu wordt alles dor, door verkeerd watergebruik en veranderend klimaat, er was hier overvloedig water) en die boze Arabieren willen ons de zee indrijven. Onderwijl bouwden wij op de ruines van de door ons verwoeste dorpen onze huizen en moesten ze over de grenzen maar zien hoe zij als opgejaagden het moesten rooien in tenten in een vreemd land. Wij Joden, zeker de oudere generatie, kunnen niet vergeten wat er met ons in de kampen is gebeurd. Hele instituten wereldwijd zijn opgericht om de beschadigde overlevenden op te vangen. Duitsland, de grote dader, doet werkelijk het uiterste om een klein deel van de schade goed te maken met miljarden dollars. het gros van de oudjes hier leeft van de WUV. een uitkering voor oorlogsgetroffenen, bekostigd door de Duitsers, het houdt maar niet op. Ze blijven er nog steeds gevoelig voor, en alweer een orachtige synagoge wordt er gebouwd op hun kosten. Wat doen wij naar onze slachtoffers? Natuurlijk slepen alle andere volken met een erfzonde, wat maken wij ons druk over het feit dat wij Hollanders slaven sleepten uit Afrika en de bevolking van een paar Ambonese eilanden doodden om de prijs van de kruiden laag te houden? Dat schijnen allemaal wetten te zijn. Dit land zelf is daar een illumineus voorbeeld van, al die overheersingen, doden, doden, en nog eens doden. Wij zijn het Joodse volk, trots om op onze Wijzen, Onze Thora, onze briljante wetenschappers, ga maar door, een volk dat je beschaafd zou kunnen noemen. We hebben alles in huis om te weten en te handelen dat zonder erkenning van eigen fouten, we in een spiraal van geweld terecht gekomen zijn, die uiteindelijk leidt tot een dead end. Letterlijk en figuurlijk. Het slachtoffer vraagt om erkenning, aan beide zijden, Jood, Arabier, de dader moet naar zichzelf erkennen dat hij fout is geweest. Daarom is mijns inziens de enige oplossing: Teshuva, het proces van zelfreflectie om te kunnen terugkeren naar het punt waar we van God, dus van onzelf zijn afgekeerd. (Ik hoop nu dat U mij niet in de vrome hoek gaat plaatsen, pak het filosofische/psychologische stuk er maar van) We moeten zien en we moeten goedmaken. Als we niet weten hoe we dat moeten doen, laten we dan een voorbeeld aan Duitsland nemen. Ik vind dat Israel alleen bestaanrecht kan hebben door ALLE burgers dezelfde rechten en plichten te geven, want daar wordt nu een ongelofelijk potje van gemaakt in dit land. Zo'n initiatief als die zangeres die samen met haar Arabische collega optreedt, dat vind ik geweldig. Maar als niet op grote schaal EN officieel SULHA (Arabische term voor goedmaken/vergeving/excuus vormgegeven in een gezamelijk maaltijd) wordt gedaan en de mythe van het lege land niet de nek wordt omgedraaid, door voorlichting (mensen weten in dit land niet, schokkend!) en er niet fors gedokt gaat worden, dan zal de ellende, zich versterkend, zonder eind zijn. Dus geen Joodse staat, maar Israel, het land van Joden en Arabieren en Droezen en Tsjerkessen etc. Niks nieuws onder de zon, zo was het in bijbelse tijden al, kijk maar eens wat de opgravingen opleveren. Grieken, Romeinen, Hettieten, Foeniciers, Kanaanieten, Filistijnen, het woonde, met af een toe een meppartij, allemaal samen. Shabbath shalom Ruth de Jong uit Peqi' in-Israel

Columns 2024

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.