Ober, één dogma-vrij orthodox jodendom!

Leo Mock z”l

vrijdag 18 december 2015

Terwijl ik me spiritueel voorbereid op het schrijven van mijn column, zie ik een bericht op Teletekst: Joodse school Zürich afgegrendeld. Zwaarbewapende agenten schijnen de omgeving te hebben afgezet en het gebouw streng te bewaken.

De redenen hiervoor zouden verdachte voertuigen en personen rond de school zijn, die reeds woensdagavond werden gesignaleerd, aldus de Volkskrant die het incident inmiddels ook al op de website heeft staan. Ongetwijfeld is dit een vervelend gevoel voor de kinderen en leerkrachten in school, maar zeker ook voor de ouders en omwonenden. En hoewel ik verwacht dat er niets gevonden zal worden, weet je al dat een dergelijk scenario zich elders zal gaan herhalen. Helaas. Want we willen geen risico nemen uiteraard. Enerzijds willen we gewoon ons dagelijkse leven leven, maar anderzijds zijn er mensen die dat willen verstoren uit ideologische redenen – dit keer uit naam van de religie.

Apart ook dat ‘Zürich heeft een grote Joodse gemeenschap’. Het valt me vaak op dat mensen het aantal Joden veel hoger inschatten dan werkelijk het geval is. Dat is deels het gevolg van de grote media-aandacht voor Joden, Israël en alles wat daar mee samenhangt. Ik bedoel: volgens de Admor van Wikipediowitsch wonen er zo'n 5.000 à 6.000 Joden in Zürich (een stad met ruim 380.000 inwoners). Als die circa 1,5% al veel is … (vergelijk de Volkskrant: 'relatief grote Joodse gemeenschap' – relatief tot wat?)

Bij het lezen over de tot een vesting veranderde school moet ik ook even denken aan de surrealistische beelden van gisteren rond het gemeentehuis in Geldermalsen. Horden zombies die proberen de vergadering binnen over de komst van een AZC te bereiken, en onderweg naar hun ‘missie’ politie aanvallen, vuurwerk en stenen gooien, en de dranghekken slechten. Uiteindelijk wordt de vergadering binnen geschorst en worden de mensen geëvacueerd om hen een veilige aftocht te bieden. De politie moet zelfs waarschuwingsschoten afvuren. Is dit Nederland? Jazeker, met dank aan het politiek populisme van de PVV, LPF, TON en de soms hierop meeliftende VVD. Even krijg ik een flashback naar de pogroms in de Middeleeuwen en in Oost-Europa in de moderne tijd. Zo gaat dat blijkbaar wanneer je mensen opzweept met retoriek en bang maakt met alles wat anders is. Als Gruppe kan je dan héél ver gaan. Brr …

Opeens begrijpen we weer wat meer van het pleidooi voor de rede van de Verlichting, hoewel die ook geen 100% garantie biedt tegen de barbarij. Gaan de Robbespierre’s in ons allen zich roeren wanneer we te veel willen van de ratio, en er te veel veranderingen in korte tijd worden doorgevoerd? Dan wordt het klunen van geweld tot geweld, van schrikbewind naar schrikbewind – ‘want moeilijke tijden noodzaken moeilijke beslissingen’, heet het dan, zodat gerechtelijke procedures overbodig lijken, willekeur en wraak regeren, en de chaos aanbeden wordt. Want ook degenen die Robbespierre weer versloegen waren verre van geweldloos. Met natuurlijk ook de opkomst van de sterke man en messias ‘Napoleon’, hoewel die ook snel weer ‘vertrok’ na half Europa te hebben veroverd. Tja.

Wat me weer bij Spinoza bracht en het artikel van rabbijn Lopes Cardozo in het NIW. Het dogma-vrije orthodoxe jodendom zoals dat door hem beschreven wordt (Ober, graag één dogma-vrij jodendom …), zie ik vooralsnog niet terug in de werkelijkheid. Niet nu, en niet in het verleden. Misschien was het u ontgaan maar in een recente verklaring van de Conference of European Rabbis (CER) wordt stevig stelling genomen tegen de ‘open orthodoxie’ uit de VS (‘Open Orthodoxy outside bounds of tradition’) zoals in een artikel in de Jerusalem Post wordt bericht).

Aanleiding is het geven van een soort rabbijnentitel aan vrouwen en hun rol in de gemeenschap. Open-orthodoxe rabbijn Avi Weiss vindt dat halachisch allemaal geen probleem. Maar hij staat daar alleen in en wordt door de CER, maar ook door het opperrabbinaat van Israël verketterd. In een mildere verklaring bemoeide ook de Rabbinical Council of America zich er mee.

Let in het bovengenoemde artikel in de Jerusalem Post ook op de nadruk op eenheid van dogma door de CER, maar ook hoe de beschuldigde ‘open-orthodoxen’ zich identificeren met Maimonides en diens 13 dogma’s, om hun kosjere status te benadrukken:

Conference of European Rabbis-president Rabbijn Pinchas Goldschmidt legt uit waar het gevaar van de ‘open orthodoxen’ nu precies vandaan komt:

‘We have teachers in this movement who are doubting some of the basic tenets of Judaism, and this is of major concern to us … With all the differences of opinion and customs between diverse Jewish communities and halachic authorities, we can still definitely speak about an almost total consensus in matters of principles of faith and about the major mitzvoth.’

Open-orthodox rabbi Asher Lopatin’s verweer:

‘”There is no such thing as an Open Orthodox movement,” he (= Rabbi Asher Lopatin) continued, asserting that he and the yeshiva’s founder, Rabbi Avi Weiss, were both Modern Orthodox and adherents of a “Torah true Judaism” that remains committed to the basic articles of faith of Maimonides that serve as the basis for contemporary traditionalist dogma … “All of our students are committed to the 13 principles of Orthodox faith.”’

Sjabbat sjalom!

7 + 2 = ?

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Columns 2009

Columns 2008

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.