Onze voeding

Leo Mock z”l

vrijdag 27 mei 2011

Afgelopen week werd er een stuk uit de Tora gelezen (Wajikra / Lev. 26-27) waar je je van kunt afvragen: wat moeten we daar nu weer mee?! Via een lange kommer-en-kwel tekst wordt al het menselijk leed breed uitgemeten (iemand nog trek in een plakje cake bij de kiddoesj?) De hoofdboodschap was: als we doen wat God van ons wil, dan gaat het ons goed, en indien we Gods wegen verlaten, dan gaat het ons slecht. Op zich overigens op collectief niveau eerder waar dan op individueel vlak. Wie kent niet het probleem van de lijdende rechtvaardige en de flierefluitende doortrapte slechte? Op collectief niveau is dit wel meer waar: een samenleving waar iedereen zich aan de regels houdt, is een betere maatschappij dan één waar iedereen aan zichzelf denkt en de regels aan zijn laars lapt. Tenzij de regels natuurlijk fout of zelfs onethisch zijn ... Wel interessant is de nadruk in de lange vermaning op het niet nakomen van de Sjabbatwetten van de economie-sjemita. Als de straffen een hoogtepunt bereiken in ballingschap lezen we meerdere keren:

“Dan zal het land haar rustjaren inwilligen, gedurende de hele periode dat zij verlaten is ... dan zal het land rusten en haar Sjabbatjaren inwilligen ... Alle dagen van haar eenzaamheid zal zij rusten, wat zij niet gerust heeft toen jullie er nog op woonden ... Maar het land zal van hen verlaten zijn – dán zal het haar Sjabbat-jaren inwilligen ...”
(Wajikra 26:34, 35, 43)

De tekst legt wel een zeer grote nadruk op de collectieve Sjabbat, die van de gemeenschap tegenover de gemeenschap. Zoals Sjabbat de wekelijkse rustdag is, is het Sjabbatjaar elke zeven jaar het rustjaar van de gehele gemeenschap. En net zoals de wekelijkse Sjabbat een teken is dat verwijst naar de Schepping door God, verwijst het Sjabbatjaar naar God als de enige eigenaar van de aarde en haar rijkdom – “want aan Mij behoort de aarde” (25:23). De boodschap lijkt duidelijk: de ballingschap is het gevolg van een sociale zonde, het nalaten van de ethische en sociale boodschap van het Sjabbatjaar, waarvoor de wekelijkse Sjabbat slechts een oefening is. Waarschuwt de Tora hier al voor een zich blindstaren op de technische inachtneming van de wekelijkse Sjabbat, terwijl het grotere kader vergeten wordt? Wie écht Sjabbat houdt moet zich inzetten voor een rechtvaardige sociale samenleving. Het is niet óf-óf, maar én-én. De wekelijkse Sjabbat inachtnemen met het doel van onthechting en een oefening in altruïsme gedurende één dag per week waarop het egoïsme – vooral tot uiting komend in graaien, hebberigheid en materialisme – even op een lager pitje wordt gezet.
Mooie boodschap toch, temidden van die vele andere moeilijke teksten ...

Nu naar de actualiteiten. Terwijl de aswolk het vliegverkeer weer lamlegt, zijn het dit keer onze oosterburen die in de ban zijn van een enge bacterie, waar al honderden mensen ziek van zijn. Enkelen zijn er zelfs aan overleden. EHEC heet de boosdoener – een bacterie van het soort COLI. Tomaten, sla en komkommers worden als boosdoener gezien. Volgens sommigen zou het allemaal de schuld zijn van biologische groenten waarbij nog echte koeienpoep als mest wordt gebruikt of zoiets ... En dan heb ik het nog niet eens over de superbacterieën die zich in kip schijnen schuil te houden, immuun voor bijna alle antibiotica door de grote hoeveelheden antibiotica die de kippen toegediend krijgen. Enfin – wat kan je nog wèl eten zonder bang te hoeven zijn?

Maar laten we niet somberen. Het begin van de overgang van de vrouw lijkt tegenwoordig nauwkeurig vast te stellen. Belangrijk, bijvoorbeeld voor de planning van je levensloop (eitjes laten invriezen en zo). En die koffie ... had ik net gezegd dat koffie goed is, blijkt dat het nou weer niet goed is voor vrouwen die in verwachting willen raken, aldus De Telegraaf:

Je staat op met koffie, leeft op koffie, gaat naar bed met een bak leut. Zonder die eerste cafeïnestoot kunnen mensen je beter niet aanspreken. Maar wist je dat koffie voor vrouwen met een kinderwens niet aan te raden is?
Je activiteit in de eileiders vermindert door cafeïne. De eileiders transporteren eicellen van de eierstok naar de baarmoeder. Door koffie werden de stuiptrekkingen in de eileiders (die de eicellen zouden voortduwen) minder actief. Koffie (en andere cafeïnehoudende producten) verminderen dus indirect je vruchtbaarheid.
Dit blijkt uit onderzoek van de University of Nevada School of Medicine.

Tja wat kan je dan nog drinken? WATER! Tuurlijk. Lekker, ook met zo’n plasticflesje rondzeulen, net als die topsporters. Maar helaas - mannen let op:

Steeds meer mannen krijgen een vrouwelijk lichaam. De typische peervorm, waarbij het vet zich concentreert op de heupen en dijen, ontstaat door hormonen die in kraanwater zitten.
Amerikaanse deskundigen waarschuwen voor dit effect. Het drinkwater bevat steeds vaker vrouwelijke hormonen. Experts brengen dit in verband met een verandering van de mannelijke lichaamsvorm.
Wetenschappers die de impact van hormonen bestuderen, voedingsdeskundigen en fitnessexperts hebben dit al eerder opgemerkt. Artsen zien dat mannen, die normaal gezien vet rond hun taille hebben, steeds meer vet op hun heupen en dijen krijgen. Dit komt deels door de vrouwelijke hormonen, die bepalen hoe de extra kilo's vet over het lichaam worden verdeeld.

Obesitas
'Deze hormonen, vreemde oestrogenen genaamd, zijn giftige stoffen en worden opgeslagen in vetcellen,' zegt specialist Ben Lauder-Dykes. Amerikaanse experts waarschuwen ook dat deze oestrogenen problemen in het metabolisme kunnen veroorzaken. Dit kan weer leiden tot obesitas.

Oorzaak: dagelijks gebruik chemische stoffen
Deze chemische stoffen komen in het drinkwater door dagelijks gebruik van shampoo, zeep, hormoonpillen, plastic flessen, schoonheidsproducten als gezichtscrème en nagellakremover en de anticonceptiepil. Eerdere onderzoeken toonden al aan dat deze stoffen van invloed zijn op de gezondheid van mannen. De stoffen verhogen het risico op prostaatkanker en kunnen mannen onvruchtbaar maken.
Bron: AD

Al vaak heb ik laten zien hoe er over de moderne mens een stortvloed aan feiten, meningen en theorieën wordt uitgestort die vaak ook nog eens strijdig met elkaar zijn.
Voedingsdeskundige Louise Fresco hield er de Kohnstamm-lezing van 2011 over. Onderstaande samenvatting heb ik vers van de website van FOLIA geplukt:

Kennis wordt tegenwoordig steeds minder als bron van objectiviteit en toetsbaarheid beschouwd en steeds meer als een gereedschapskist waar je naar hartenlust argumenten uit kunt graaien om je eigen mening te onderbouwen. Kennis is zo langzamerhand verworden tot een instrumentarium om je gelijk te krijgen’. Dit zei universiteitshoogleraar Louise Fresco op 25 maart tijdens de twaalfde Kohnstamm-lezing. Onder de titel ‘Feiten in overvloed’ hield Fresco een voordracht over ‘de strijd’ die wij op dit moment volgens haar voeren met onze kennis.

Fresco schetste deze ontwikkelingen aan de hand van het thema ‘duurzaamheid’. Hoewel er steeds meer kennis komt op het gebied van duurzaamheid, wordt ook dit debat volgens Fresco namelijk steeds vaker op basis van meningen gevoerd. ‘Voor iedere maatschappelijke controverse is wel een wetenschapper te vinden die bereid is een kant van de medaille feitelijk te onderbouwen’, stelde Fresco. Het gevolg hiervan is dat we niet alleen overspoeld worden met wetenschappelijke kennis, maar feiten en meningen bovendien door elkaar heen lopen.

Fresco: ‘Burgers en overheid zien door de bomen het bos niet meer. Wetenschap is een bron van verwarring geworden in plaats van een leidraad voor handelen.’ Volgens Fresco is de wetenschap zelf ook debet aan die verwarring. ‘Er wordt zoveel wetenschappelijke kennis gepubliceerd, dat zelfs binnen disciplines tegenstrijdigheden ontstaan,’ aldus Fresco.

Zij pleitte daarom voor een nieuwe vorm van onderwijs èn wetenschap, niet alleen gericht op maatschappelijke relevantie en het ‘nu’, maar vooral ‘op een geduldige discussie’. ‘We moeten terug naar de mening op basis van feiten in plaats van de door feiten onderbouwde mening. Anders raakt de wetenschap haar autoriteit voorgoed kwijt.’

Sjabbat Sjalom

8 + 3 = ?

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Columns 2009

Columns 2008

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.