Boekennieuws
Van alles over Joodse schrijvers, hun boeken en nieuws uit de wereld van het boek
Gepubliceerd op: 4 augustus 2022
Journal of the History, Culture and Heritage of the Jews in the Netherlands
Rachel Boertjens, Bart Wallet, David Wertheim, Irene Zwiep, ed.
Amsterdam: Amsterdam University press, 2022
Aantal blz.: 2019
ISBN: ISSN 1781-7838
Vertaald door: Studia Rosenthaliana verschijnt in het Engels
Het eerste nummer van Studia Rosenthaliana van de jaargang 2022 bevat weer tal van fascinerende artikelen over Joodse geschiedenis.
Ditmaal met artikelen over de filosofische visie van de zeventiende-eeuwse schrijver Penso de la Vega op de Amsterdamse beurs, over de eerste Joodse student medicijnen in Leiden in de vroege zeventiende eeuw en over de bijzondere inwoners van de Amsterdams Joodse wijk Vlooienburg, en natuurlijk boekrecensies. De volledige inhoud vind je op Studia Rosenthaliana - Current Issue.
Je hebt de keuze om de artikelen in samenvatting te lezen of als volledige tekst.
Studia Rosenthaliana is 's werelds enige wetenschappelijke tijdschrift over de geschiedenis, cultuur en erfgoed van de Joden in Nederland, zijn koloniën en de diaspora. Het is in 1967 opgericht door de Bibliotheca Rosenthaliana, Universiteit van Amsterdam, en bestrijkt een breed scala aan onderwerpen. Studia Rosenthaliana is een dubbelblind peer reviewed, volledig open access Engelstalig tijdschrift. Het verschijnt tweemaal per jaar.
Geschiedenis
Van 1967 tot 1998 verscheen Studia Rosenthaliana bij Van Gorcum, bij Amsterdam University Press van 1999 tot 2001 en van 2002-2014 bij de Leuvense uitgeverij Peeters. Alle voorgaande nummers - behalve 2014 - zijn gedigitaliseerd en te vinden op JStor.
Sinds 2020 verschijnt het tijdschrift weer bij Amsterdam University Press. Het proces van redactie en uitgave wordt gecoördineerd vanuit het Menasseh ben Israel Instituut voor Joodse Sociale en Culturele Studies in Amsterdam, een academische samenwerking tussen de Universiteit van Amsterdam en het Amsterdams Joods Cultureel Kwartier.
Om Studia Rosenthaliana in de toekomst ook gratis beschikbaar te houden hebben wij iedere steun hard nodig. Wil je ons helpen? Klik dan hier.
Niels Bokhove schrijft voor de Nederlandse Kafkakring over Album Kafka, een prachtige Franstalige uitgave van de Parijse uitgever Gallimard. En nu je toch op de website van de Kafkakring bent: kijk ook eens wat daar allemaal voor boeiends te vinden is.
Begin 2023 heeft Crescas de lezing Het slot: Kafka als filosoof geprogrammeerd. Binnenkort lees je daarover meer, zodra het volledige cursusprogramma online staat.
Reisimpressies
Carry van Bruggen
Groet: Uitgeverij Conserve, 1981
Aantal blz.: 74
ISBN: n.v.t.
Tegenwoordig zou geen mens het meer in zijn hoofd halen om de impressies van een vakantieverblijf in Tirol te bundelen; die paden zijn letterlijk en figuurlijk al te zeer platgetrapt, schrijft de uitgever bij de herdruk uit 1981 van Tirol, Reisimpressies. In de jaren twintig van de vorige eeuw waren dergelijke 'mooie, dure' reizen nog helemaal niet zo vanzelfsprekend, en je proeft de verbazing van de auteur in vrijwel elke regel. Carry van Bruggen, als Lientje de Haan geboren in het grote gezin van een arme Joodse godsdienstonderwijzer, mag nu zorgeloos door het berglandschap ten zuiden van Innsbruck wandelen en bij een lekker maaltje, onder citerklanken, in een landelijke herberg uitrusten en dromen. Dikwijls denkt ze terug aan haar kindertijd, haar fantasieën van toen leven steeds weer in haar op en zullen ten slotte toch mooier blijken dan de grootse indrukken van nu. Maar er zijn ogenblikken dat zij opschrikt uit haar gedroom en zich geplaatst ziet tegenover een bedenkelijke realiteit: vanaf bomen en banken kijken hakenkruisen als onheilspellende tekenen van een gevaarlijke, politieke gezindheid haar aan. Deze confrontatie wekt gedachten aan de cultuurkritische studies, waar ze sinds jaren mee bezig is. Zo neemt ze haar verleden, haar dromen, haar gedreven intellect overal mee naar toe, en deze autobiografische aspecten geven het boekje, ingeleid en toegelicht door Ruth Wolf, (1918-1990) zijn bijzondere karakter.
Je kunt Tirol, Reisimpressies gratis lezen in de Joodse Bibliotheek of als pdf downloaden.
Carry van Bruggen, schrijversnaam van Carolina Lea de Haan (1881-1932), was een Nederlandse schrijfster. Ze schreef ook onder de pseudoniemen Justine Abbing en May. Ze was de bijna een jaar oudere zus van de Nederlandse schrijver, jurist, significus en politicus Jacob Israël de Haan, die werd geboren op 31 december van hetzelfde jaar.
Jews in the Age of Enlightment
Shmuel Feiner
Oxford: The Bodleian LIbrary, 2011
Aantal blz.: 104
ISBN: 9781851242917
Het proces van secularisatie, waarin de huidige democratie zich heeft ontwikkeld, vindt zijn radicale oorsprong in het Europa van de achttiende eeuw. Kritiek op religieuze normen en discipline, instellingen en ideologie leidde tot de beweging die bekend staat als de Verlichting. De 'maskiliem', een jonge, Joodse intellectuele elite, namen de taak op zich om in de achttiende-eeuwse Joodse samenleving een culturele revolutie teweeg te brengen. Ze streefden ernaar het monopolie van rabbijnse geleerden op onderwijs, publicaties en sociale omgang te doorbreken ten gunste van seculiere intellectuele waarden. Politieke rechten en religieuze tolerantie stonden hoog op hun agenda en ze omarmden humanisme, rationalisme en vrijheid van meningsuiting.
Het einde van het Joodse isolement leidde op zijn beurt tot een belangrijke bijdrage aan de filosofie, wetenschap en kunst en tot actieve participatie aan de cultuur van de moderne Europese samenleving.
Cultural Revolution in Berlin, Jews in the Age of Enlightenment beschrijft de opkomst van de Joodse Verlichting (Haskala) in Duitsland en besteedt speciale aandacht aan Moses Mendelssohn, een van de centrale figuren van de Verlichting in Berlijn.
Het boek is rijk geïllustreerd met afbeeldingen van achttiende-eeuwse manuscripten, boeken en pamfletten, waarvan sommige hier voor het eerst worden gepubliceerd. Ze zijn afkomstig uit de verzameling van de beroemde negentiende-eeuwse geleerde Leopold Zunz.
Wil je Cultural Revolution in Berlin, Jews in the Age of Enlightenment kopen? Klik op de titel!
Shmuel Feiner, (1955) is hoogleraar moderne Joodse geschiedenis aan de Bar Ilan-Universiteit sinds 1989 en voorzitter van het Historisch Genootschap van Israël. Hij is tevens voorzitter van de Samuel Braun-leerstoel voor de geschiedenis van de Joden in Duitsland aan de Bar Ilan-Universiteit en vice-voorzitter van het Internationaal Leo Baeck Instituut. Hij is gespecialiseerd in het Europese jodendom in de achttiende en negentiende eeuw, in het bijzonder de Joodse Verlichting (Haskala) en de trends van secularisatie en tegen-moderniteit, en heeft een aanzienlijk aantal publicaties over dit onderwerp op zijn naam staan.
Op het literaire weblog Tzum een recensie van het onlangs verschenen Leven verboden, een roman vol vaart van de Weense Maria Lazar (1895-1948) die nooit in de oorspronkelijke taal is verschenen. In de slechte Engelse vertaling uit 1934 waren alle passages geschrapt die het naziregime onwelgevallig konden zijn. De Nederlandse vertaling, uitgegeven bij Van Maaskant Haun, is gebaseerd op het volledige, oorspronkelijke manuscript.
Jessica Durlacher was zaterdag 30 juli te gast bij het programma De Taalstaat op NPO Radio 1. Ze was er naar aanleiding van haar 25-jarig jubileum als schrijver. In het gesprek met Frits Spits vertelt ze ook over haar vader, schrijver G.L. Durlacher. Het fragment uit De Taalstaat van 30 juli is online terug te luisteren. In 2018 sprak Spits ook al eens met Jessica Durlacher en maakte toen haar Taalstatus op. Is er in die tussenliggende jaren iets veranderd?
