Boeken en ander nieuws voor lezers en boekenwurmen

Nederlandstalige of vertaalde boeken van Joodse schrijvers, boekpresentaties en ander nieuws uit boekenland.

Gepubliceerd op: 17 juni 2021

De Russische kunstenares Jelena Nikolajevna Fljorova (1943-2020) liet zich voor haar werk graag inspireren door scenes en tradities uit het Joodse leven. Dat leverde ruim 500 werken op. Van 1991 tot 2005 was ze artist in residence van de Leviim Jewish Art Gallery in New York.

Eli Content
So much I gazed on beauty

Hetty Berg

Amsterdam: Walburg pers, 2019
Aantal blz.: 160
ISBN: 9789462494367

De schilderijen van de Nederlandse kunstenaar Eli Content (Vevey, 1943) zijn opvallend direct, woest en levenslustig. Weinig doet vermoeden dat zijn werk aanvankelijk ingetogen en abstract was. Eli Content, So much I gazed on beauty toont de verrassende en onvoorspelbare ontwikkeling van een artistieke veelvraat en een multitalent dat van meet af aan werd gedreven door een bijna onverklaarbare behoefte tot creëren.

Contents fascinaties zijn eindeloos. Hij wordt gegrepen door striptekeningen en romaanse schilderkunst, door plastic speelgoed en medische handboeken, door art brut, jazz en poëzie, maar hij keert altijd terug bij de wonderlijk poëtische regels van het scheppingsverhaal die hem blijvend inspireren. Zijn unieke oeuvre loopt uiteen van schilderijen tot kunstenaarsboeken en van installaties tot grafiek en valt vooral op door de voortdurende drang tot vernieuwing. Hij ging ooit schilderen omdat het hem de vrijheid bood gedachten te verbeelden over schilderen en over jodendom, over de schepping en over de oorlog, over lust en banaliteit, over leven en dood. De vrijheid om daarvoor telkens een nieuwe vorm te zoeken is misschien wel de belangrijkste rode draad in dit volkomen eigenzinnige oeuvre.

Eli Content studeerde in 1974 en 1975 aan Ateliers ’63 in Haarlem. In 1976 debuteerde hij in het Stedelijk Museum te Amsterdam. In 1979 had hij zijn eerste museale solotentoonstelling in het Amsterdamse Museum Fodor. Daarna volgden tentoonstellingen in binnen- en buitenland, zoals het Stedelijk Museum en het Van Gogh Museum (Amsterdam), het Van Abbemuseum (Eindhoven), de Barbican Art Gallery (Londen), de Jewish Museum (New York), Stadsgalerij Heerlen, het Joods Historisch Museum (Amsterdam), Gallery Benitez (Madrid) en de Kunsttempel (Kassel). Eli Content wordt vertegenwoordigd door Galerie Onrust (Amsterdam) sinds 1986.

Hetty Berg (1961) was tot april 2020 manager museale zaken en hoofdconservator van het Joods Cultureel Kwartier. Sinds 1 april 2020 is ze directeur van het Joods Museum in Berlijn.

Bist du ein Jude
Hoe een joodse tiener de nazi's overwon

Frits Gies

Amsterdam: Walburgpers, 2018
Aantal blz.: 224
ISBN: 9789462492707

Ook als e-book verkrijgbaar

Frits Gies is een Joodse jongen van tien als de Duitsers in mei 1940 Zutphen binnenvallen. In navolging van zijn opa en vader, die al voor de oorlog Duitse joden naar het vrije westen smokkelen, gaat ook de kleine Frits in verzet tegen de nazi's. Niet met geweld maar met slimheid. Hoe riskant dat uitpakt, beschrijft Frits (87) in Bist du ein Jude, zijn fascinerende levensverhaal. Vader Gies sluit zich in de oorlog aan bij een Haarlemse verzetsgroep en de jonge Frits staat zijn vader bij tal van operaties terzijde. Met wonderbaarlijk veel geluk en de nodige flair weten de twee vele malen aan arrestatie te ontsnappen. Ondertussen vallen er gaten in de Joodse gemeenschap. Het gezin Gies, aangemerkt als gemengd gehuwd, wordt voorlopig vrijgesteld van arrestatie. De woning van de familie herbergt in de oorlog meerdere onderduikers. Ook voor hen fungeert kleine Frits als bliksemafleider. In gezelschap van onnozele NSB-vriendjes weet hij - soms in een namaakuniform van de Hitlerjugend - de Duitsers op velerlei manieren een hak te zetten.
In de winter van '44/45 krijgt de SD hem te pakken. Voor de zoveelste keer in zijn jonge leven maakt Frits mee dat de rode draad van goed en kwaad dwars door vriend en vijand loopt. In 1944 worden vijf Duitse soldaten enkele maanden bij het gezin ingekwartierd. Het gaat om Arnold Graf von Keyserling en diens vrienden, die van het nazidom niets moeten hebben. De graaf, een achterkleinzoon van Bismarck, organiseert bij zijn eigen Wehrmacht brood en kolen voor het gezin. Vijftig jaar na de oorlog bezorgt het televisieprogramma Spoorloos van Debbie Petter en Derk Bolt een emotioneel weerzien tussen Keyserling en Frits Gies. De (dramatische) bevrijding in april '45 beleeft Frits aan de Dortherdijk in Eefde. 

Frits Gies (1930) overleefde op wonderbaarlijke en zeer slimme wijze de Tweede Wereldoorlog. Nog steeds viert hij zijn vrijheid door op scholen en op lezingen in Nederland en Duitsland zijn geschiedenis te vertellen.

Tijdens de komende zomerperiode kijken we terug in de oudere jaargangen van Boekennieuws (vanaf januari 2010!) en kiezen er een boek uit dat nog wel weer eens wat aandacht mag hebben.
Wie zelf een titel uit de vergetelheid wil halen: laat het ons weten! Misschien hadden we het al, maar misschien ook niet, en dan is er des te meer reden om er aandacht aan te besteden! Stuur een mail naar [email protected], dan gaan we met je suggestie aan de slag!

Op 17 juni 2016 besteedden we aandacht aan de roman Morgenland van de Duitse schrijver Stephan Abarbanell.

Morgenland

Stephan Abarbanell

Amsterdam: Signatuur, 2016
Aantal blz.: 400
ISBN: 9789056725563
Vertaald door: Marcel Misset
Oorsponkelijke titel: Displaced

De Joodse Lilya Wasserfall is actief in het verzet in Palestina en hoopt bij een grote sabotageactie te worden ingezet. Maar ze krijgt een volkomen andere opdracht: in het ontregelde Duitsland moet ze op zoek naar de verdwenen Joodse wetenschapper Raphael Lind. Voor de oorlog vluchtte diens broer Elias Lind naar Israël, terwijl Raphael geen afstand kon nemen van zijn Duitse wortels en in dienst ging bij de nazi’s. Elias kan het bericht dat Raphael omkwam in een concentratiekamp niet geloven en denkt bewijs te hebben dat hij nog leeft. Voor Lilya begint een avontuurlijke reis door Europa, die ook een zoektocht is naar zichzelf en naar haar Heimat

Stephan Abarbanell (1957) studeerde evangelische theologie en algemene retoriek in Hamburg, Tübingen en Berkeley. Tegenwoordig is Abarbanell Chef Cultuur bij het radiostation RBB. Zijn debuutroman Morgenland verscheen in 2016 en won de WIZO Literatuurprijs.  De auteur putte inspiratie uit zijn eigen familiegeschiedenis en heeft het verhaal ook deels gebaseerd op de beroemde gebroeders Werner en Gershom Scholem.

  • Op donderdag 23 juni 2021 wordt Joyce Rondaijs boek Primo Levi na God gepresenteerd. Journalist Stevo Akkerman (Trouw) en auteur Arnon Grunberg zullen op het boek van Rondaij reageren. Prof. dr. Marcel Barnard, hoogleraar praktische theologie en liturgiewetenschapper aan de PThU, is de voorzitter van dit online event. Je kunt je online aanmelden voor deze Zoom-bijeenkomst
  • Op Neerlandistiek.nl lezen we dat de kwatrijnen van Jacob Israël de Haan vertaald zijn in het Italiaans. Deze vierregelige gedichten gelden als het hoogtepunt van zijn poëzie. Kort voordat bekend werd dat de schrijver op 30 juni 1924 in Palestina was vermoord, waren ze bij de Amsterdamse uitgever P.N. van Kampen verschenen.
  • Het literaire weblog Tzum recenseerde de dichtbundel De andere kant. Pohemen van de Roemeens-Joodse dichter Gellu Naum (1915-2001), "de eerste surrealist van Roemenië, en de laatste van de wereld."

Nieuwsbrief

Volg ons en blijf op de hoogte! Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief en wij zorgen dat je niks mist.

Bekijk nieuws overzicht

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.