Sjawoeot, een jomtov met veel verhalen
Gepubliceerd op: 13 mei 2021
Sjawoeot, het Joodse Wekenfeest, wordt zeven weken na Pesach gevierd. Vanaf de eerste dag Pesach, waarop het Joodse volk uit Egypte vertrok, worden 49 dagen geteld, en op de vijftigste dag van de lange tocht door de woestijn op weg naar het Beloofde Land was de berg Sinaï bereikt. Op de top van de berg ontving Mozes, zoals voorspeld, de tien geboden van het Verbond. Daarom heet Sjawoeot ook Matan Tora, het schenken van de Tora. Deze voor het jodendom zo belangrijke gebeurtenis wordt jaarlijks op een bijzondere en feestelijke manier herdacht.
Aan de vooravond van Sjawoeot, in 2021 is dat op 16 mei, blijven Joden in de met bloemen en vruchten versierde synagoge de hele nacht wakker, lernen uit de Tora en de commentaren en lezen megillat Ruth.
De niet-Joodse Ruth was een Moabitische die aan het begin van de gerstoogst op de akkers van de rijke Boaz, een familielid van haar schoonmoeder Naomi, overgebleven aren verzamelde. Bij wet was geregeld dat wat na het maaien op het land bleef liggen, niet door de maaiers mocht worden bijeengeraapt: dat was bestemd voor armen en vreemdelingen. Ruth was onder de indruk en besloot zich aan te sluiten bij het volk Israël en daarmee bij het aan de voet van de berg Sinaï gesloten verbond met God.
De figuur van Ruth vormt als het ware de verbinding tussen Sjawoeot als oogstfeest en Matan Tora.
Op de Joodse kalender komen drie zogenaamde pelgrimsfeesten voor, dagen waarop de eerste oogst naar de tempel in Jeruzalem werd gebracht als dankoffer. Van die drie is Sjawoeot de laatste.
Zoals elke Joodse feest- en gedenkdag, kent ook Sjawoeot gerechten die een betekenis hebben. Er wordt vegetarisch gegeten, en tal van traditionele recepten met zuivel worden van generatie op generatie doorgegeven. Ook honing wordt gebruikt: in de rabbijnse literatuur staat honing voor de Tora, en het Beloofde Land vloeide immers over van melk en honing?
Op My Jewish Learning vind je het artikel Why Dairy on Shavuot?, met vele links en boeiende verklaringen.
Aren lezen is een eeuwenoud recht van de armen dat zijn oorsprong vindt in de Bijbel. Al in Mozes' tijd was het verboden de graanakkers tot aan de rand te maaien. De op de akker achtergebleven aren en alles wat aan de rand was blijven staan, mocht door de armen worden verzameld ('gelezen') en meegenomen.
In Wajikra (Leviticus) 19:9 staat: "Wanneer jullie de oogst van jullie land afmaaien dan moeten jullie die niet tot en met de hoek van jullie veld afmaaien en ook niet wat ervan is blijven liggen op gaan rapen." (vert.: J. Dasberg, 1994)
No-bake cheesecake met witte chocolade, tijm en honing, naar een recept van Yotam Ottolenghi
Je hebt nodig:
500 gram yoghurt Griekse stijl 10%
200 gram haverkoekjes, in stukjes gebroken
60 gram roomboter, gesmolten
1,5 eetlepel verse tijmblaadjes
400 gram roomkaas op kamertemperatuur
40 gram poedersuiker
1 theelepel geraspte sinaasappelschil
150 gram witte chocolade, grof gehakt
75 gram vloeibare honing, ongeveer 5 eetlepels
1) Laat de yoghurt uitlekken in een zeef die je hebt bekleed met een vochtige theedoek - je houdt ongeveer 350 gram dikke yoghurt over.
2) Verkruimel de koekjes met een deegroller (gaat goed in een plastic zak).
3) Meng 1 eetlepel van de tijmblaadjes door de kruimels en schenk er de gesmolten boter bij.
4) Druk het mengsel uit op de bodem van de met bakpapier beklede springvorm en laat het stollen in de koelkast.
5) Klop met de handmixer de roomkaas, uitgelekte yoghurt, poedersuiker, 1 eetlepel honing en de geraspte sinaasappelschil tot een glad mengsel.
6) Laat al roerende de witte chocolade au bain-marie smelten (in een kom boven zachtjes kokend water) en klop de vloeibare chocolade door het roomkaasmengsel.
7) Schep het mengsel op de koekjesbodem, strijk de bovenkant glad met de achterkant van een eetlepel (iets verwarmd in warm water) en zet de cheesecake enkele uren in de koelkast om op te stijven.
8) Verwijder de rand en bodem van de springvorm en plaats de cheesecake op een groot plat bord.
9) Verwarm de honing met 2 theelepels sinaasappelsap en de rest van de tijmblaadjes en verdeel dit eetlepelsgewijs over de cheesecake.
