Themadag Onze Jiddisje mama - de lezingen

Vijf superspecialisten aan het woord

Gepubliceerd op: 9 juni 2021

Psycholoog en psychotherapeut Iki Freud geeft de plenaire openingslezing van onze online themadag Onze Jiddisje Mama, op zondag 20 juni.
Over haar verhaal 'Dominante Joodse moeders: mythe en werkelijkheid' zegt Freud: "De 'Jiddisje mama' is een cliché, maar zoals bij ieder cliché bevat het een kern van waarheid. De term is op zijn minst dubbelzinnig. Het is liefdevol bedoeld, maar er schuilt ook een verwijt in: ‘Laat mij alsjeblieft een keer met rust, je liefde benauwt me’. Het gaat bijna altijd over de rol van de moeder die in de opvoeding centraal staat en waardoor zij van alles de schuld krijgt."

"Maar is het ook zinvol om ons nader in de rol van de vader te verdiepen? Wat kan híj doen en bijdragen om het evenwicht in het gezin te herstellen als dat nodig is?"

Iki zal ook een paar voorbeelden geven uit de literatuur, waaruit blijkt dat het verschijnsel van de overbezorgde en overmatig beschermende moeder tot hilarische maar ook serieuze werken heeft geleid.
Vragen uit de zaal zijn natuurlijk meer dan welkom!

Pedagoog Gaby Schrijver presenteert de lezing Positieve (Joodse) opvoeding - wat is dat?
In haar inleiding bij haar verhaal citeert ze Haim Ginott (1922-1973), een bekende Israëlische (kinder)psycholoog en psychotherapeut en één van de grondleggers van de positieve opvoeding: "Geef kritiek zonder gemeen te worden, prijs zonder oordeel, word boos zonder pijn te doen, erken gevoelens zonder deze te beoordelen."
Schrijver licht toe: "Ginotts doel is kinderen leren op zichzelf te vertrouwen, om zo meer zelfvertrouwen te ontwikkelen. Want als kinderen zich goed voelen, zullen zij zich ook goed ontwikkelen."

"Ook onze Joodse traditie zit vol met ‘tips’ voor een positieve (Joodse) opvoeding. Dat, gevoegd bij mijn eigen ervaring als leraar in het Joodse en reguliere onderwijs en kindercoach en mijn eigen visie op Joodse opvoeding is de basis voor mijn verhaal."

Vertaler Ruben Verhasselt bekijkt het thema in Jiddisje mama’s in het Jiddisje lied weer van een geheel andere kant.
Over zijn lezing zegt hij: "Wie kent het niet: het lied 'A Jidisje mame'? Het lijkt het ultieme loflied op het godsgeschenk dat de Joodse moeder is. Maar in feite vertelt de tekst weinig over de Jiddisje mama zelf. Daarvoor kunnen we beter andere liederen beluisteren, zoals het beeldschone 'Afn weg sjtejt a boim'."

"Ook uit de liederen die de Jiddisje mama zong voor haar kinderen kunnen we informatie halen: wat voor toekomst voorzag ze voor haar zoons en voor haar dochters? Uiteraard zal blijken dat de ene Jiddisje mama de andere niet is!"

De laatste lezing van de middag wordt gegeven door Irene Zwiep, hoogleraar Hebreeuws en Joodse studies aan de UvA. Wie Irene wel eens heeft horen spreken, weet dat haar verhaal altijd snel, scherp en inhoudelijk verrassend is en ook dat ze de humor niet schuwt. Over haar lezing Jiddisje mama's in Tanach zegt Irene: "Jiddisje mama's in Tanach zijn behalve moeder in de regel ook echtgenote. Die dubbelrol leidt nog wel eens tot een potentieel loyaliteitsconflict. De gemiddelde Bijbelse heldin heeft haar prioriteiten gelukkig helder op een rijtje: alles voor het nageslacht, desnoods dwars tegen vaders wil en de goddelijke wetten in. Moeders door roeien en ruiten zijn het, maar hoe moeten we hun dubbelzinnige rol nu precies lezen?"


Joyce Antler (1942), emeritus hoogleraar Amerikaans-Joodse geschiedenis en cultuur aan Brandeis University in Waltham, MA, verzorgt de afsluiting van deze online themadag.
Haar bijzondere interesse ging altijd uit naar vrouwenstudies in verleden en heden, naar gender, seksualiteit en educatie, thema's die ze altijd vanuit een historisch perspectief benadert. In 2018 verscheen haar meest recente boek Jewish Radical Feminism: Voices from the Women's Liberation Movement. Haar (Engelstalige) lezing draagt de titel van wat misschien wel haar beroemdste boek is: You Never Call! You Never Write! A History of the Jewish Mother (2007).

Zelf zegt ze over haar verhaal: "The Jewish Mother is one of the best known figures in popular culture. This talk traces the evolution of the 'Yiddishe Mama' as popularized by Sophie Tucker and Gertrude Berg’s 'Molly Goldberg', to the colossal 'monster' mother mocked by Philip Roth and Woody Allen, through present day re-interpretations by feminist scholars and comedians. Continually reinvented, the nagging 'Jewish mother' – like today’s intrusive 'helicopter mother' – provides a unique lens with which to examine cultural views about mothers and ourselves."

In het evenement Onze Jiddisje mama nemen we onze even vaak geprezen als verguisde Joodse moeder liefdevol onder de loep en zul je ontdekken dat ze heel wat meer is dan dat "bemoeizuchtig vrouwmens dat haar kind niet opgegroeid wil zien", zoals encyclopedie Ensie haar in 1966 omschreef.

Bij alle onderdelen van het programma kun je zelf actief deelnemen. Bij alle lezingen is tijd ingeruimd voor vragen, en tijdens de workshops kun je zelf aan de slag.

Geef je op en doe mee!




Type:
lezing
Wie:
Crescas
Waar:
Online
Wanneer:
zondag 20 juni 2021
Tijd:
12.30 - 21.00 uur
Item in samenwerking met JMW.
Logo samenwerking 'JMW'

Nieuwsbrief

Volg ons en blijf op de hoogte! Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief en wij zorgen dat je niks mist.

Bekijk nieuws overzicht

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.