Dagboek uit Bergen-Belsen

Gepubliceerd op: 15 april 2021

Dagboek uit Bergen-Belsen

Renata Laqueur

Amsterdam: Meulenhoff, 2021
Aantal blz.: 240
ISBN: 9789029094511

Ook als e-book verkrijgbaar

In november 1943 wordt de Joodse Renata Laqueur, dochter van een Pruisische hoogleraar, met haar man Paul Goldschmidt gearresteerd. Ze komt terecht in doorgangskamp Westerbork en vier maanden later worden ze samen overgebracht naar kamp Bergen-Belsen in Duitsland. Laqueur maakte altijd al aantekeningen wanneer ze op reis was. En hoe cru ook, zij ziet haar gedwongen vertrek naar Bergen-Belsen op dat moment als een soort reis. Vanaf het moment van haar aankomst in het kamp, schrijft ze op wat zij en haar man meemaken. Het is voor haar een manier om de verschrikkingen van het kampleven te doorstaan. Dat houdt ze vol tot december 1944, wanneer ze er te zwak voor wordt.

Een paar maanden later, op 10 april 1945, nauwelijks vijf dagen voordat de Engelsen en Canadezen het kamp zullen bevrijden, worden 2.500 doodzieke en verhongerde gevangenen, onder wie Renata en haar man, in een trein gestopt. Onder bewaking van de SS rijden ze kriskras door het vernietigde Duitsland. Het doel van de reis is onbekend. Op 23 april wordt de trein in Tröbitz door de Russen bevrijd. Daar beschrijft Renata Laqueur deze reis in korte aantekeningen. Eenmaal in Nederland werkt zij de aantekeningen van de reis en het dagboek dat ze heeft bijgehouden verder uit en beantwoordt in 1946 de oproep van Loe de Jong, om oorlogsdagboeken in te leveren.

Dagboek uit Bergen-Belsen is een waardevol en uniek document dat het leed van miljoenen weerspiegelt. Renata’s schrijven wordt gekenmerkt door een nuchter, meedogenloos maar tegelijk gevoelig waarnemen van eigen en andere reacties. Als lezer kun je niet anders dan haar bewonderen om haar vermogen zich werkelijk boven de ellende uit te schrijven.

Renata Liselotte Margarethe Laqueur Weiss (1919-2011)  werd geboren in het Poolse Brzeg en groeide op in Amsterdam, waar ze samen met haar echtgenoot Paul Goldschmidt deel uitmaakte van het Joodse verzet. Via Westerbork kwam het echtpaar terecht in concentratiekamp Bergen-Belsen, waar ze haar ervaringen optekende en na de oorlog voltooide. In 1953 vestigde ze zich met haar tweede echtgenoot in New York, waar ze Vergelijkende Literatuurwetenschappen studeerde en een lans brak voor de literaire merites van concentratiekampdagboeken.
Saskia Goldschmidt, dochter van Paul Goldschmidt, schreef een voor- en nawoord bij Dagboek uit Bergen-Belsen. Daarover vertelde ze op 7 april 2021 in het lunchinterview in NRC ‘We zijn getuige van een vernietiging in slow motion’.

Nieuwsbrief

Volg ons en blijf op de hoogte! Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief en wij zorgen dat je niks mist.

Bekijk nieuws overzicht

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.