Kunst en cultuur
Een kleine greep uit cultureel en maatschappelijk moois en boeiends, live en online
Gepubliceerd op: 27 oktober 2022

Emmanuel Mane-Katz (Mané Katz), Portrait of a Friend, 1921

Op 9 november is het 84 jaar geleden dat in nazi-Duitsland talloze woningen, winkels, synagoges en gebedshuizen werd vernield of in brand gestoken. Deze door de nazi’s georganiseerde pogrom, die plaats vond in de nacht van 9 op 10 november, werd bekend als Kristallnacht. Er werden 400 Joden vermoord en en 30.000 Joodse mannen werden opgepakt.
Op verschillende plaatsen in Nederland wordt deze georganiseerde pogrom herdacht.
De Nationale Kristallnachtherdenking vindt plaats op woensdag 9 november om 17.00 uur in de Portugese synagoge in Amsterdam. Sprekers zijn vice-premier Wopke Hoekstra, Sjoa-overlevende Paul Joseph en CJO-voorzitter Chanan Hertzberger.
Stuur een mail aan aanmelden@cjo.nl als je hierbij aanwezig wilt zijn.
In Groningen wordt op zondagmiddag 6 november de jaarlijkse Herdenkingslezing gehouden, dit jaar komt de 97-jarige Sjoa-overlevende Albrecht Weinberg uit Leer (Duitsland) aan het woord. Aan de lezing gaat de gebruikelijke stille tocht vooraf, dit jaar van het Harmonieplein naar de synagoge aan de Folkingestraat, waar de lezing wordt gehouden. Naast de lezing van Weinberg treedt het Balkankoor Turmac op en dragen leerlingen van het Werkman Stadslyceum zelfgemaakte gedichten over de Kristallnacht voor.
Kijk ook op de website kristallnachtherdenking.nl voor herdenkingen elders in het land.

Oorlogsjournalist Hans Jaap Melissen spreekt met familieleden uit verschillende generaties, van mensen die op het Nationaal Holocaustmonument in Amsterdam vermeld staan. Welke naam op het monument heeft voor hen de meeste betekenis, en is er een groot verschil tussen de generaties als het gaat om de betekenis van de oorlog vandaag de dag? De gesprekken leverden de achtdelige (+ één bonusaflevering) podcastserie Iedere Steen heeft een Gezicht op die je online kunt beluisteren.

De 15e editie The Amsterdam Storytelling Festival start woensdag 2 november en duurt tot en met zondag 6 november in in Amsterdam. Een vijfdaagse vol experimentele voorstellingen met artiesten van over de hele wereld.
Sahand Sahebdivani (1980, Iran) en Raphael Rodan (1980, Israël) programmeren het festival deze keer aan de hand van het thema Verlangen. Naast traditionele storytelling, met name gebaseerd op oude verhalen, programmeert het duo veel persoonlijke verhalen en wordt er geëxperimenteerd met verschillende theatrale disciplines. Essentieel bij storytelling is dat er nooit een vierde wand is: interactie tussen publiek en artiest is mogelijk en dat de artiesten zelden in de huid van iemand anders kruipen.
De storytellers komen weer van heinde en verre naar Podium Mozaïek (o.a. Mexico, Oeganda, Israël, Turkije, België, Engeland en Libanon) dat voor de gelegenheid transformeert tot een oosters ontmoetingscentrum.
Op het programma vinden we ook 'storytellers' uit Israël.
Vrijdag 4 november om 22.00 uur zien we Yoav Bartel & Abigail Rubin met Shall We Dance (Engelstalig). Deze award winnende voorstelling toont een aspirant dansmeester. In zijn verlangen naar erkenning, grijpt hij het moment en creëert samen met het publiek, een volksdans. Terwijl de dans zich ontwikkelt, onthult hij zijn inspiratiebronnen - ervaringen uit zijn jeugd. Dan dreigen zijn herinneringen hem te verteren en een schaduw te werpen op de viering.
Zaterdag 5 november om 17:00-18.00: Filmmaker Hadas Neuman presenteert 100 men (Engelstalig), waarin ze ronddwaalt door een wijk in Israël met een camera in haar tas. Ze volgt haar nieuwsgierigheid en verzamelt portretten van mensen. Eén ding hebben ze gemeen: het zijn mannen boven de 65 jaar. Net als haar vader. De vader die ze niet mocht ontmoeten.

In het kader van de jaarlijkse Kristallnachtherdenking zal dr. Ben Braber, historicus en Honorary Research Fellow van de University of Glasgow de belangrijkste bevindingen presenteren van zijn nieuwe boek Individuals and Small Groups in Jewish Resistance to the Holocaust – A Case Study of a Young Couple and their Friends. Braber concentreert zich op een praktijkgeval, gebaseerd op materiaal dat hij in de afgelopen veertig jaar heeft verzameld. Hij bespreekt persoonlijke omstandigheden en karakteristieken van Joodse verzetsdeelnemers en de formatie van kleine Joodse verzetsgroepen, en maakt op basis daarvan een analyse van individuele én groepsmanifestaties van Joods verzet tijdens de Duitse bezetting van Nederland tussen 1940 en 1945. Wat was bijvoorbeeld de aanleiding voor iemand om verzet te plegen? Hoe maakten verzetslieden keuzes over het moment en de manier van een actie? Wat beïnvloedde hun beslissingen? En wat waren de gevolgen van hun acties?
Reserveren is noodzakelijk. Per mail naar welkom@vrijheidsmuseum.nl of telefonisch via 024-3974404. De entree is € 6,50 per persoon en kan alleen per pinbetaling worden voldaan bij aankomst in het Vrijheidsmuseum. De Museumjaarkaart is geldig.

De Rechtvaardigen is een muzikale vertelvoorstelling gebaseerd op het gelijknamige boek van Jan Brokken over het meeslepende en aangrijpende verhaal van Jan Zwartendijk, de Nederlandse consul in Litouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Cappella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss, het Berlage Saxophone Quartet en Jan Brokken maakten er een indringende belevenis van.
De voorstelling werd in twee delen uitgezonden door VPRO's Vrije Geluiden op vrijdag 21 oktober en zaterdag 22 oktober.
Op de website van NPO Radio 4 vind je, naast de links naar de opnames en informatie over de voorstelling en de muziek ook een interview met schrijver Jan Brokken, componist Peter Vigh en sopraan Martha Bosch.

Feest! Van Pesach en Ketikoti tot Carnaval en Divali is de titel van de nieuwe grote tentoonstelling in Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden.
Feest! bestaat uit twaalf installaties met keramiek uit eigen collectie én gekoesterde voorwerpen van feestvierders uit heel Nederland. In de tentoonstelling vertellen zij in audiofragmenten alles over hun viering en tradities. Zo ontstaat een rijk beeld van de feesten waarmee we belangrijke momenten markeren.
Alle verhalen bij de twaalf feesten kun je beluisteren op de audiotoer langs de installaties.
Bij de tentoonstelling is het boek Kunst en Koken. Kookboek Keramiekmuseum Princessehof verschenen. Je vindt er bijzondere recepten die nationaal en internationaal bekende chef-koks, culinair schrijvers, bakkers en andere bevlogen foodies speciaal hebben bedacht bij serviesgoed uit de museumcollectie. Uniek is dat alle gerechten worden gepresenteerd op en in de kostbare, vaak eeuwenoude borden, schotels en kommen zelf.

Choreografen Roni Haver, Guy Weizman en Ashley Lobo, de dansers en de muzikanten gaan in Fortune ieder op hun eigen manier op zoek naar de betekenis van het wonderlijke en vluchtige geschenk van het leven. Het resultaat is een dansvoorstelling als een road movie door India, waarin de ‘wonder of life’ wordt uitgebeeld door een aaneenschakeling van beelden, indrukken en momenten.
“We reisden naar India in de overtuiging dat onze eurocentrische morele overtuiging genoeg zou zijn om ons het volledige verhaal over de mensheid en de ‘juiste’ manier van leven te vertellen. Maar onze partners in India hebben op vriendelijke wijze ons wereldbeeld bijgestuurd: onze kritische, bijna cynische kijk erop veranderde in een barmhartiger, zachter en nederiger perspectief. Zij deelden met ons hun kijk op verandering en vergankelijkheid en de schoonheid en het geluk die daarmee gepaard gaan.”
De muziek in Fortune is geïnspireerd op het dynamische en (kleur)rijke India. De slagwerkers van Slagwerk Den Haag bespelen Indiase instrumenten zoals de sarod en de tabla. Ook werden Indiase componisten uitgenodigd hun muziek in te sturen. Die ingezonden tracks en soundbites uit Dharavi – een van de grootste sloppenwijken van Mumbai – vormden de basis voor de muziek voor de voorstelling.
De Volkskrant noemt Fortune, de nieuwe voorstelling van Club Guy & Roni en consorten overweldigend, waarin een bont universum een wervelende stammendans opvoert.