Met de vergevorderden in Leiden duiken we in de Jiddisje cultuurgeschiedenis van Litouwen en met name Wilne (nu Vilnius), het ‘Jeruzalem van Litouwen’. We doen dit aan de hand van de reader van Jerold C. Frakes. Deze bevat een vijftigtal diverse teksten van en over Joodse Litouwers, hun geschiedenis en cultuur.

De beroemdste Jiddisje verhalenbundel aller tijden, het Maiseboech (1602), werd samengesteld door een Litwak. De grootvader van de Jiddisje literatuur, Mendele Moicher-Sforim, werd geboren in Litouwen. De Joodse Arbeidersbond werd in Wilne opgericht in 1897. Het YIVO (Jiddisj Wetenschappelijk Instituut) zag er het levenslicht. De uitvinder van het Esperanto, Ludwig Zamenhof, is een Litwak. Maar ook moderne Jiddisje schrijvers als Chaim Grade, H. Leivik en Perets Hirschbein en de beroemde Jiddisjisten Max Weinreich, Yudl Mark en Ber Borochov zijn dat.

Jerold C. Frakes
Yerusholayim d'Lite: Di Yidishe kultur in der Lite / Jerusalem of Lithuania: A Reader in Yiddish Cultural History
The Ohio State Press, Columbus, 2020

NB: het plaatje bij bol.com is de achterkant van het boek…