13 maart 2023

Rolien en Ralien - Josepha Mendels (Nederlands, 2017), 224 pagina's

Mendels neemt ons in Rolien en Ralien mee terug naar haar eigen jeugd. Rolien is de jongste en wordt door haar twee oudere zusters niet serieus genomen. Ze voelt zich buitengesloten en verzint haar eigen speelkameraad Ralien om het leven aan te kunnen. Ralien begint haar leven steeds meer te beheersen. Als Josepha Mendels in december 1942 de vlucht uit bezet Frankrijk over de Pyreneeën begint, zit het manuscript van Rolien en Ralien in haar rugzak. Maar haar gids laat haar halverwege in de steek en neemt haar bagage mee. Via de Spaanse gevangenis weet ze een halfjaar later naar Engeland te ontkomen. Een kopie van Rolien en Ralien bereikt Mendels in Londen. Zij stuurt hem naar de criticus Jan Greshoff ter beoordeling. 'Het is een voortreffelijk boek, dat bij herlezing wint. Het is vol, maar dan ook letterlijk vol kostelijke vondsten. Het is anders van schriftuur en opvatting dan alle andere Nederlandse verhalen over een jeugd. En het is zoo verbazend knap, dat ik mij niet kan voorstellen, dat dit een eersteling zou zijn.' Greshoff nam niet alleen een hoofdstuk op in een bundel met werk van Nederlandse auteurs in ballingschap met onder meer Leo Vroman en Dola de Jong, hij legde ook het contact met Querido, waar de roman in 1947 verscheen. De pers vond het een 'gevaarlijk boek', maar prees de originaliteit. Simon Vestdijk las het als een bijzonder goed opgeschreven ziektegeschiedenis. Ook nu nog is Rolien en Ralien een fascinerende coming of age-roman in een verrassend moderne stijl.

24 april 2023

Drie - Dror Mishani (Nederlands, 2021), 288 pagina's

Wanneer Orna op een datingsite de wat kleurloze Gil ontmoet ziet zij een kans om over haar recente scheiding heen te komen. Maar spoedig wordt duidelijk dat Gil niet is wie hij voorgeeft te zijn. En dat Orna met haar eigen leugens, zonder het te beseffen, een gruwelijke val zet voor zichzelf waaruit ze niet meer kan ontsnappen. Dat patroon zal zich nog twee keer herhalen met Emilia, een religieuze hulp in de huishouding, en Ella, promovenda en moeder van drie kinderen, voordat het verhaal een verbluffende wending neemt. Een psychologische thriller die smeult als een veenbrand, tegen de achtergrond van het turbulente Tel Aviv.

15 mei 2023

De figurante - A.B. Yehoshua (Nederlands, 2017), 304 pagina's

De Israëlische Noga is harpiste bij het Gelders Orkest. Ze leidt een rustig leven in Arnhem, totdat ze door omstandigheden is gedwongen een aantal maanden terug te keren naar Jeruzalem. In de wijk waar ze is opgegroeid en waar ze tot haar scheiding heeft gewoond, is veel veranderd. De oude bewoners hebben plaatsgemaakt voor een steeds grotere groep ultra-orthodoxe Joden met hun traditionele zwarte gewaden. Om de tijd te doden en wat geld bij te verdienen, treedt Noga op als figurante in films en tv-series die in Jeruzalem worden opgenomen. Daardoor dringt het besef tot haar door dat ze na haar scheiding ook een figurante in haar eigen leven is geworden. Ze wordt verscheurd door een innerlijk conflict: blijven tegemoetkomen aan de verwachtingen van haar omgeving, of haar eigen geluk en verlangens nastreven. Yehoshua’s inzicht in de menselijke psyche en zijn grootse stilistische vermogen maken van Noga een van de krachtigste en meest veelzijdige vrouwen in de hedendaagse literatuur.