Speciaal voor Crescas geeft historicus Bart Wallet een vijftal lezingen met de titel Klassiekers van de Joodse Studies waarvoor toonaangevende werken uit de Joodse geschiedwetenschap het uitgangspunt vormen. Dit is de vierde serie van vijf lezingen.

In deze vierde serie richten we de blik vooruit: wat is de toekomst van Joodse studies? Het veld is sterk in beweging en nieuwe wetenschappelijke inzichten bevragen de eigen aard van het veld. Wat betekent het postmodernisme voor Joodse studies? Wat betekent de ‘cultural turn’ en hoe kan jodendom op een vruchtbare manier als een cultuur bestudeerd worden? In vijf invloedrijke boeken worden spannende pogingen gedaan om Joodse studies te herformuleren, urgent te maken voor het bredere maatschappelijke debat en betekenisvol voor (post)moderne Joden.

Lezing 1 op 10 november 2022: De uitdaging van het postmodernisme voor Joodse geschiedenis

De opkomst van het postmodernisme zorgt voor allerlei nieuwe vragen voor de Joodse historicus: kan er eigenlijk wel over een continue Joodse geschiedenis gesproken worden? Wat verbindt een Jood van 1000 voor de gewone jaartelling met een huidige Jood eigenlijk? En hoe moet de plek van Joden in de algemene, goeddeels niet-Joodse geschiedenis gedacht worden? Het zijn lastige vragen waar Moshe Rosman, hoogleraar Joodse geschiedenis aan de Bar-Ilan Universiteit, niet voor wegloopt. Dit prikkelende boek zorgde voor stevige discussies over hoe postmodernisme en Joodse geschiedenis zich tot elkaar verhouden en is in korte tijd uitgegroeid tot een klassieker.

Lezing 2 op 17 november 2022: De geboorte van een nieuw vakgebied: Joodse Culturele Studies

Wat betekent het om met de lens van ‘cultural studies’ naar Jodendom te kijken? Wat is Joodse cultuur precies en hoe kan die onderzocht worden? Een van de pioniers van het veld van ‘Joodse Culturele Studies’, Simon Bronner van de University of Wisconsin-Milwaukee, zet in dit boek uiteen hoe Joodse cultuur op een vruchtbare manier onderzocht kan worden. Hij gebruikt de Joodse casus om thema’s als identiteit, etniciteit en diversiteit opnieuw te doordenken. In het boek zoomt Bronner in op Joodse riten als naamgevingsceremonies voor meisjes en bar mitzvot, en op Joodse narratieve tradities, zoals volksverhalen en grappen.

Lezing 3 op 24 november 2022: Het échec van Joodse literatuurstudie

Amerikaans-Joodse literatuur geniet groot succes: van Saul Bellow en Philip Roth tot Jonathan Safran Foer en Nicole Krauss. Binnen en buiten de Verenigde Staten wordt hun werk veel gelezen en maken ze deel uit van de canon van de Amerikaanse literatuur. Maar hoe zit het met de studie daarvan? Benjamin Schreier, hoogleraar Engels en Joodse studies aan Pennsylvania State University, is uitzonderlijk kritisch op zijn eigen vakgebied. Doordat Joodse literatuur mainstream is geworden, wordt over de fundamentele vragen over wat “Jewish literary studies” precies zou moeten zijn, niet meer nagedacht. Dat wil Schreier met dit polemische boek bereiken. Zonder schroom valt hij collega’s als Ruth Wisse aan en keert hij zich tegen het lezen van literatuur door de lens van de Amerikaans-joodse geschiedenis. In plaats daarvan bepleit hij een kritische, literaire lezing. In een moeite door ontwikkelt hij een vlijmscherpe kritiek op de stand van de Joodse studies in Amerika.

Lezing 4 op 1 december 2022: Kritische theorie en de rol van de Jood

In de moderne kritische theorie, zoals die zich sinds de Frankfurter Schule heeft ontwikkeld, speelt de figuur van de “Jood” vaak een grote, hoewel niet altijd bewust gearticuleerde rol. In het spoor van Adorno en Horkheimer, Scholem, Derrida, Buber en Auerbach zoeken de auteurs van deze bundel naar de ideeën over Joden en Joodse cultuur die structurerend zijn voor de kritische theorieën die in de wetenschap zo wijdverbreid zijn. Maar zij laten het daar niet bij en proberen zelf het denken een stap verder te brengen door ‘spectral reading’ te introduceren. Dit lastige boek is rijk aan ideeën en zal het komende decennium een stempel drukken op de Joodse studies en zo de toekomst mede vormgeven.

Lezing 5 op 8 december 2022: De nieuwe Joodse canon

De Joodse wereld verandert razendsnel en de Joodse studies doen hun best dat bij te houden. In deze bundel worden 80 centrale teksten bijeengebracht die de veranderingen in de Joodse wereld in kaart brengen. Dit zijn de nieuwe denkers, de nieuwe ideeën en de grote ontwikkelingen uit de afgelopen periode. De thema’s lopen uiteen van Joodse politiek, geschiedenis, herinnering en literatuur tot religie, identiteit en gemeenschap. Rabbijnen, schrijvers, wetenschappers en intellectuelen zijn hier bijeen gebracht en tezamen geeft dit een goede dwarsdoorsnede van de stand van het wereldwijde Joodse debat.