Op 20 september 1984 publiceerde Theo van Gogh zijn eerste artikel, getiteld ‘Een Messias zonder kruis’, in het filmtijdschrift Moviola. Het was een schotschrift tegen zijn generatiegenoot Leon de Winter die hij exploitatie van oorlogsleed verweet.

Omdat hij in zijn betoog drie ‘sick jokes’ over de Holocaust opnam, werd hij door Ronny Naftaniel en Sonja Barend aangeklaagd wegens belediging van het Joodse volksdeel.

De zaak-Moviola zou meer dan negen jaar duren, verdeeld over twee processen. Niet alleen tientallen rechters bogen zich over de vraag of Van Gogh te ver was gegaan, ook talloze journalisten en wetenschappers bleven erover schrijven. Waar kwam Van Goghs lust om te spotten met de Holocaust vandaan? Maakte hij gebruik van geïnternaliseerde Joodse stereotypen? Was hij inderdaad een ‘Eeuwige Antisemiet’, zoals Leon de Winter hem noemde?

In zijn lezing besteedt Theo van Gogh-biograaf Jaap Cohen aandacht aan deze vragen en zoekt hij naar parallellen en verschillen met voorbeelden van antisemitisme in de huidige tijd.