Diep in de krochten van mijn platenkast zit een klein LP’tje verstopt, Jewish Freilach songs. Zo één van 25 cm, stamt uit 1954, mono dus, maar wel van het label Folkways en dus inclusief een tekstboekje.
Mr. Nathan ‘Prince’ Nazaroff kwam volgens de korte biografie in 1914 uit Midden-Europa en trad op met het Russische Ballet Theater in New York. Verder kwam hij geregeld op de radio en zelfs op televisie in vaudeville en muzikale komedies. Hij bracht leven in de bruiloften en het bal, een badchen dus, begeleid op accordeon en ‘ortofone’, een soort 10-snarige gitaar, en daarnaast floot hij er lustig op los.
Mij viel, toen ik het plaatje indertijd kreeg, direct op dat zijn variant van Tumbalalaika volledig afwijkend was van de gangbare: niet een raadselliedje, maar een ontmoeting in de lente met een zigeunermeisje, dat ook nog eens een waarzegster was.
Veel ‘klezmer’groepen hebben de liedjes van Prince Nazaroff al gecoverd. Liedjes als Arum dem Faier en het Fisherlid van Alicia Greenblatt, Woody Guthrie’s schoonmoeder.
Op een CD van de groep Ozorniye Naigrishy met Russische en Oekraïense liedjes hoorde ik plotseling de melodie van Maydlach vi Blumen! Er wordt wat ‘afgeleend’ in de Jiddisje traditie.
Daniel Kahn en Psoy Korolenko van de moderne band The Painted Bird hebben een band van topartiesten samengesteld, The Brothers Nazaroff, en voor Smithsonian Folkways een CD geproduceerd ter ere van deze Prince Nazaroff: The Happy Prince.
Met de hulp van Michael Alpert (Kapelye), Bob Cohen (Di Naye Kapelye) en de violist Jake Shulman-Ment werden de oude liedjes ge-update voor deze tijd. Ik heb het tikkende bejaarde plaatje eerst nog eens gedraaid om duidelijk te horen wat de heren van The Brothers Nazaroff na 60 jaar precies uitgehaald hebben met hun bewerkingen voor de huidige tijd. Qua sfeer zijn ze dicht bij het origineel gebleven. De instrumentatie is iets voller geworden, maar nog wel inclusief het fluitje. Omdat de huidige generatie geen Jiddisj meer machtig is, zijn veel teksten half vertaald, maar Nazaroffs Jiddisj was in 1954 ook al niet meer zuiver (hij zingt al over ‘pennies’ en ‘bicycles’).
Het twintig minuten-programma van de kleine LP is uitgegroeid tot ruim drie kwartier.
Mijn bewondering is er ook voor het boekje. De drie zinnen bij de LP zijn nu uitgegroeid tot een volledig boekwerk over de artiest en zijn liedjes. Ze hebben zelfs nog een veel oudere 78-toerenplaat van Nazaroff boven tafel gekregen!
Een leuk monument voor een vrolijke, vergeten artiest, Nathan ‘Prince’ Nazaroff!
De CD is te beluisteren op Spotify.
The Happy Prince
The Brothers Nazaroff
Smithsonian Folkways Recordings SFW CD 40571
Distributeur: Music & Words, Zeist
