Chanoeka-overpeinzingen

Leo Mock z”l

vrijdag 23 december 2011

Dit was de week waarin bleek dat hip-hopmuziek de woordenschat vergroot, echt waar. ‘Door naar hiphopmuziek te luisteren, leer je nieuwe Afro-Amerikaanse woorden. Zelfs als de tekst moeilijk te verstaan is’, valt te lezen op nu.nl. Nu is van veel popmuziek de tekst niet makkelijk te verstaan, maar dat komt meestal ook door het volume waarin de muziek wordt beluisterd ... De week waarin het heelal weer eens liegt over haar leeftijd en twee geroosterde planeten werden ontdekt (nu eens geen gourmet...). Zoutbeleidsmakers (voor mij hèt woord van 2011 i.p.v. tuigdorp) eten zèlf teveel zout, opnieuw volgens nu.nl ‘Dat zelfs zoutbeleidsmakers zich niet aan de dagelijkse innamenorm kunnen houden, laat zien hoe moeilijk het is zoutinname onder controle te houden’, zo stellen de auteurs. Ze pleiten dan ook voor voedingsinformatie op warme maaltijden in kantines. Lees maar.
Kweekzalm laat een extreem snelle evolutie zien (benieuwd wat ultra-orthodoxe Joden dààr van zeggen ...) en de herintroductie van de wolf zorgt voor bosherstel (kunsjt niemand durft meer in het bos te lopen, zelfs Roodkapje niet ...). Kortom er is weer heel veel gebeurd in de wereld!

Ook in Joods Nederland was het weer een enerverend weekje. Zo werd er voor het eerst sinds 11 jaar weer een Chanoekadienst in Aalten (waar ligt dat?) gehouden, door rabbijn Eliyahoe Philipson uit Enschede, de rabbijn voor het hele JOON-gebied (tisdat?) en natuurlijk was er veel opluchting over het voorlopige behoud van de sjechieta, ja, diepe dankbaarheid zelfs. En blijdschap ook.

Wat de koeien er van vinden is verder onbekend. Ach, ik onthoud me verder van commentaar. Wel vond ik het enigszins curieus om een paginagrote advertentie te zien op de achterkant van het NIW van afgelopen week, waarin uitgebreid over het behoud van de sjechieta werd bericht. Een paginagrote advertentie van Restaurant Koetjes en Kalfjes (ORT?) die ons nog een smakelijk 5771 wenst! Snapt u? Het nieuwe jaar volgens de gangbare kalender begint in januari en daarom wordt ons een smakelijk 5771 gewenst (dat het 5772 moet zijn, laten we even buiten beschouwing). Dus wie plannen heeft met Rosj Hasjana kan daar 20 euro korting krijgen op een 3-gangen menu voor 2 personen. Ik zeg ‘t maar even ...

Zit u al aan de latkes? Of de soefganijot / oliebollen / appelflappen? Denkt u wel een beetje om de lijn en uw gezondheid? Want gezondheid en een lang leven schijnt toch echt samen te hangen met wat we eten. Wie een mediterraan dieet nuttigt leeft langer (uiteindelijk 2 jaar ...). Veel groente en fruit dus, maar dan wel een beetje gifvrij en zo. En steek de Chanoekia aan met olijfolie i.p.v. gehard kaarsvet, dat is stukken gezonder. En voorzichtig op de snelweg bij snelheden van 130 km/u op plekken waar de wegen er eigenlijk nog niet klaar voor zijn, qua veiligheid en zo ...

Wat vieren we eigenlijk met Chanoeka? Dat probeerde Trouw ook te achterhalen, helaas niet altijd even herkenbaar voor Joden:

De achtarmige kandelaar staat centraal. Wanneer joden de kaarsen op die menora aansteken, spreken ze twee of meer zegeningen uit. Daarop volgt een liturgie van lezing en zang. Kinderen krijgen van oudsher vaak geld, als beloning voor hun bijbelstudie.

Lezing en liturgie? Geld als beloning van bijbelstudie is tegenwoordig bij de meeste westerse Joden een achterhaald gebruik. Eerder cadeau’s. Enfin, lees het zelf verder. Nu zijn Joden onderling verdeeld wat er gevierd wordt: kracht, militaire overwinning, politieke onafhankelijkheid, het wonder van het oliekruikje, licht over de duisternis, Goed over Kwaad, Tora versus de Griekse filosofie, echte Tora-trouwe Joden versus foute gehelleniseerde / Verlichte / Reform Joden, of gewoon gezelligheid - u begrijpt wat ik bedoel?

Verder – en dit is best relevant gezien het voorgaande – neemt de polarisatie in Israël toe. De discussies spitsen zich de laatste weken vooral toe op het verwijderen van vrouwen uit de openbare ruimte. Nieuw hoogtepunt in deze was de ruzie in een bus van Ashdod naar Jeruzalem toen Tanya Rosenblit weigerde achterin te gaan zitten. Boze ultra’s – leg neer die bal, scheidsrechter erbij - enfin u kent dat wel. Geenstijl noemt haar uiteraard al in een zoals altijd tendentieus stukje ‘de Rosa Parks van Israël’. Toch is er genoeg reden om je zorgen te maken. Er gebeuren nu dingen in Israël die je toch vroeger niet voor mogelijk hield. Nu zijn er ook tegengeluiden, ook van rabbijnen. Zo liet de Asjkenazische opperrabbijn Metzger zich negatief uit over de gescheiden buslijnen (althans zo schijnt, vooral in gebieden waar ook niet ultra-orthodoxen de bus nemen). Ook de sefardische rabbijn Amar zou zich negatief hebben uitgelaten over de gescheiden buslijnen. Verder nog ging de zoon van Ovadija Josef, rabbijn Awraham Josef. Die vindt het allemaal niet nodig. Je mag gewoon naast een vrouw zitten. Wanneer de vrouw in kwestie niet zedig gekleed is of de man zich vroom wil gedragen dan moet hij gewoon naar beneden kijken en zijn blik afwenden, zegt de rabbijn ongeveer. Voor de Hebreeuws-lezers: lees maar mee.

De discussies hierover zullen nog wel doorgaan en te hopen is dat de polarisatie stopt. Zo is er een grafitti van IRAN (DAT) IS HIER (= Israël) dat als protest steeds vaker te zien is in Israël (3e plaatje van boven). Dat draagt ook niet echt bij tot een dialoog met de ander zal ik maar zeggen ...

Licht, Wijsheid en Vrede – Goed Chanoeka

8 + 4 = ?

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Columns 2009

Columns 2008

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.