Eer hem, maar wantrouw hem

Leo Mock z”l

vrijdag 14 juni 2013

Ach, laat ik deze week eens positief beginnen. Ik schreef al over de geplande demonstratie bij de Kotel door orthodoxe religieuzen tegen het maandelijkse minjan (dat heb je, zo één keer per maand …) van de Vrouwen van de Kotel. Orthodoxe mannen krijgen hoofdpijn van de maandelijkse provocaties van deze vrouwen. Ondanks de oproep in de orthodoxe media kwam er maar een handvol orthodoxe mannen op af. Blijkbaar is men het demonstreren beu, of interesseert het de gemiddelde ultra minder dan de leiders denken. Wie zal het zeggen? In ieder geval verliep alles prima en in goede harmonie. Enkele heethoofden wisten nog een eitje of twee tegen de vrouwen aan te kwakken, maar dat mocht de pret niet drukken. Laten we hopen dat er snel een compromis gevonden wordt dat acceptabel is voor beide partijen. Wel zo fijn voor het gewijde karakter van de Klaagmuur, die nu meer een Steen des Aanstoots is.

Verder was er de schokkende moordaanslag op een homobar. Het fijne weet ik er niet van, maar na allerlei speculaties bleek de dader uit de eigen gemeenschap te komen. Wel ‘fijn’ was de reactie van de rabbijn van Kiriat Ono, rabbijn Ratzon Arousi die doorgaans als een verlicht man wordt gezien. Je zou het niet direct zeggen gezien zijn niet zo fijngevoelige reactie op de moord, volgens de Yediot. De rabbijn zou in het geven van legitimatie aan afwijkende seksuele neigingen de oorzaak zien van geweld in de maatschappij. Tijdens een Tora-les wees hij op de menselijke geschiedenis en de Tenach, waaruit zou blijken dat het accepteren van homoseksualiteit samenhangt met het omverhalen van andere ‘hekken’, waardoor ook geweld een optie wordt. De generatie van de zondvloed zou de eerste zijn geweest die het homohuwelijk tolereerde waardoor de hele wereld gewelddadig werd (Beresjiet / Gen. 6:11). De homogemeenschap zou samen met experts moeten onderzoeken of in haar gelederen geweld niet veel meer voorkomt en zwaarder is, voordat ze strijd voert voor gelijke rechten, vindt de rabbijn volgens Yediot.

En omdat ik altijd gefascineerd ben door de vragen die men op internet aan rabbijnen voorlegt, twee voorbeelden. De eerste vraag lees ik op Olam Katan, een sjabbatblad voor de jeugd waarover ik al eerder schreef. Daar is op de eerste pagina altijd een rubriek met sms-vragen aan onder anderen rabbijn Sjlomo Aviner te vinden. Deze week – parsjat Choekat – lezen we het volgende:

Vraag: Ik ben zowel geschikt om arts te zijn als leraar en twijfel nog. Wat heeft de voorkeur?
Antwoord: Leraar. Dat is voor de ziel en arts is voor het lichaam.

Dit ‘responsum’ is om verschillende redenen vreemd: allereerst vraag je je af waarom dit een vraag is die je per se aan een rabbijn moet stellen. Waarom dit niet met je ouders bespreken, met je klassenmentor op school, of met andere experts op het gebied van beroepskeuze? Ook het antwoord is apart – je zou zeggen dat het aantal mensen dat arts kan worden kleiner is dan het aantal mensen dat geschikt is om leraar te worden. Arts worden zou dan een goede optie zijn, zelfs als dat betekent dat je vooral met het lichaam van de medemens bezig bent.

Het tweede responsum is te vinden op moreshet.co.il, ook een site die ik eerder besprak. De vraag wordt gesteld aan de eerder genoemde (mild homofobe) rabbijn Arousi:

Vraag: Vrede en zegen voor de eerwaarde rabbijn. Hoe kun je enerzijds zomaar iemand of een vriend vertrouwen, terwijl er anderzijds staat geschreven: “Eer hem, maar wantrouw hem”? Ik zou graag willen dat de vraag en het antwoord niet op de site gepubliceerd worden. Bedankt.
Antwoord: In het algemeen moet je een betrouwbaar iemand vertrouwen. Maar als er twijfel is ontstaan door iets, dan geldt ‘Eer hem, maar wantrouw hem’. Het wantrouwen is niet bedoeld om hem te beschuldigen, maar om voorzichtiger te zijn, bij voorbeeld om zaken te doen met hem – totdat de zaak opgehelderd is. En zo ook met iemand die je niet kent en die jou voorstellen doet die veel indruk op je maken – dan geldt ook ‘Eer hem, maar wantrouw hem’. Met andere woorden: wees niet naïef en vertrouw hem niet zomaar, want je kent hem niet. Maar je mag hem niet in die mate verdenken dat je de verdenking ook uitspreekt – wantrouw hem voor jezelf, uit veiligheidsoverwegingen, zodat je handelt met verstand en niet impulsief – totdat de zaken volledig helder voor je zijn.

Snapt u hem? Kostelijk, toch?

Uiteraard liep ons gezin weer mee in de Avondvierdaagse, dat verbroederende ritueel dat jaarlijks terugkeert. Het dorpse karakter van Amstelveen komt dan leuk tot uiting tijdens de intocht met de fanfare en tijdens de laatste kilometers waar veel toeschouwers langs de kant staan. Ook oudere mensen in rolstoelen rijden het laatste stukje mee. Maar het meest geniet ik van de diepe gesprekken die ik dan met andere ouders heb over de filosofische aspecten van het bestaan. Eén van mijn gesprekspartners is inmiddels alweer aan de beterende hand en eet weer vast voedsel. En natuurlijk was er Jom haVoetbal dat dit jaar toch echt weinig mensen trok. Waarom weet ik niet precies. Misschien heeft men genoeg van de vaste formule en de voorspelbare namen van de teams: de Circumcisers tegen de Miesjmachers, de Sjochtiem tegen Rosj Pina-Rome. Enfin, u begrijpt wat ik bedoel. Het weer werkte ook niet echt mee.

Tot slot kon u op nu.nl allerlei zaken lezen die u in uw eigen leven allang doorhad. Zo gaat het gehoor van de Nederlandse jeugd achteruit. Dat hadden wij zelf thuis allang gemerkt. Vooral zinnen met ‘opruimen’, ‘helpen’ en ‘zachter zetten’ worden niet of nauwelijks gehoord.

Of dat peuters nog vooral zoete drankjes drinken, iets dat wij thuis allang wisten – we hebben inmiddels een frisdrank-award gekregen van de fabrikant (minimale jaarafname: 45 liter per persoon).

En wanneer u écht niet meer weet wat u in het weekend moet doen, kunt u de parasja van de week lezen, Choekat (Bemidbar / Num. 19:1-22:1). Misschien kunt u het raadsel van de Rode Koe oplossen, die reinen onrein maakt en onreinen rein!

Vergeet ook niet de Jewish Identity Day op zondag 23 juni.

Sjabbat sjalom!

7 + 2 = ?
Interessant

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Columns 2009

Columns 2008

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.